Η τουριστική ανάπτυξη ενός τόπου δεν είναι μια άσκηση επί χάρτου. Είναι μια συνεχής, δυναμική, περίπλοκη διαδικασία που εμπλέκει και επηρεάζει το σύνολο του τοπικού πληθυσμού, είτε μιλάμε για την καθημερινότητα του πολίτη είτε γι’ αυτήν του ίδιου του επιχειρηματία που δραστηριοποιείται επαγγελματικά και καρπώνεται, κοπιάζοντας πάντοτε, τα οφέλη αυτής της ανάπτυξης.

Η τουριστική ανάπτυξη ενός τόπου δεν είναι εξαγγελίες και ευχολόγια όπως γίνεται μέχρι σήμερα. Είναι ο προσεκτικός σχεδιασμός, από επιστήμονες επαγγελματίες, που έχουν στη διάθεσή τους όλα τα απαιτούμενα δεδομένα, αλλά κι ο συντονισμός τους, από ανθρώπους που έχουν την αντίληψη των αναγκών ενός τόπου. Ένας σχεδιασμός που οφείλει να συμπεριλάβει όλα τα ποσοτικά και ποιοτικά μεγέθη της περιοχής. Κάτι που σημαίνει ότι χρειάζεται για αρχή, μια λεπτομερής χαρτογράφηση της υπάρχουσας κατάστασης (λ.χ. δομές, πλεονεκτήματα & μειονεκτήματα κ.ά.), με επιστημονικές πάντοτε μεθόδους, απαλλαγμένη από την υποκειμενική θεώρηση τον πραγμάτων, με την οποία συνηθίζεται μέχρι σήμερα να ερμηνεύονται.

Τα τελευταία χρόνια στην Καλαμάτα έχουν οργανωθεί παρά πολλές δράσεις και συζητήσεις γύρω από τον τουρισμό – στη συντριπτική τους πλειοψηφία – από ιδιωτικές εθελοντικές πρωτοβουλίες και έτσι μόνο συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. Δράσεις όπως αυτές του “Σχολείου Τουρισμού Καλαμάτας”, του “Open Tourism”, του “Σπόρου” και προσφάτως του “Καλαμάτα2030”, προσπαθούν να θέσουν τις βάσεις για μια εκτενέστερη συζήτηση.

Η συνεχής ενημέρωση και επιμόρφωση όλων των κατοίκων μιας τουριστικής περιοχής θα έπρεπε να είναι μια αυτονόητη στρατηγική. Μόνο έτσι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις μιας περιοχής θα μπορέσουν να δουν τη μεγάλη εικόνα και θα γίνουν κοινωνοί της προσπάθειας. Έτσι και αλλιώς η τουριστική ανάπτυξη προϋποθέτει και έπεται της κοινωνικής ανάπτυξης. Αν οι πολίτες αγαπούν τον τόπο τους, τότε θα τον αγαπήσουν και οι επισκέπτες. Το βίωμα της τοπικής κουλτούρας είναι η καλύτερη ατραξιόν.

Η ανάπτυξη του αγροτουρισμού με στόχο την ήπια και με σεβασμό αξιοποίηση του Ταΰγετου, η συντονισμένη διαχείριση και ανάδειξη των μνημείων και κτηρίων του τόπου, από τα μοναστήρια και τα αρχαία και κλασσικά μνημεία, μέχρι τα σύγχρονα κτήρια, όπως αυτή προσεγγίστηκε από την πρωτοβουλία «οι φωνές μέσα από τα κτήρια» που βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά και η προσεκτική αξιοποίηση του κινηματογράφου «Ηλέκτρα», θα πρέπει να αποτελούν κυρίαρχη ατζέντα.

Όμως κι η ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων μας στην ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού (λ.χ. συνεδριακός, μαθητικός, αθλητικός, θαλάσσιος κ.α), αλλά και η αξιοποίηση του πολιτιστικού κεφαλαίου της περιοχής με τη στήριξη θεατρικών ομάδων και πολιτιστικών δράσεων, τη σύγχρονη προσέγγιση των παραδοσιακών δρώμενων και λαϊκών πανηγυριών, η ουσιαστική ενίσχυση των τοπικών συλλόγων, η αναμόρφωση των υπαρχόντων θεματικών εκδηλώσεων και η προσεκτική και στοχευμένη δημιουργία νέων, είναι κάποια μόνο από τα ζητήματα που θα έπρεπε να συζητούνται στην πόλη.
Πάνω και πέρα απ’ όλα, όμως, κυρίαρχο διακύβευμα παραμένει, η δημιουργία ενός δυνατού brand, βασισμένο σε αυτό για το οποίο είναι γνωστή η Καλαμάτα σε όλο τον κόσμο, την ελιά. Ένα τόσο ισχυρό brand name, που έχει μείνει ουσιαστικά αναξιοποίητο και περιμένει τη στιγμή που θα συμβολίσει το χαρακτήρα και την ψυχή του τόπου.

Αυτό που μας λείπει, λοιπόν δεν είναι ούτε επιμέρους δράσεις, ούτε τυπικές δομές, ούτε και η τεχνολογία. Αυτά είναι αυτονόητα σε έναν τόπο που θέλει να θεωρείται σύγχρονος. Αυτό που μας λείπει καταρχάς είναι ένα στρατηγικό σχέδιο που θα συμπυκνώνει ανάγκες και επιθυμίες και θα βάζει στο παιχνίδι τους πάντες προωθώντας συνέργιες. Παραδείγματα κι επιτυχημένες πρακτικές υπάρχουν πολλές. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που θα μπορούσαμε να μιμηθούμε είναι αυτό της ολιστικής προσέγγισης, που γίνεται από το Σωματείο “Διάζωμα” τόσο στην Ήπειρο όσο και στο Ηράκλειο Κρήτης. Οι δύο αυτές περιπτώσεις που αξιοποιούν με τον πλέον πρόσφορο τρόπο εργαλεία του ΕΣΠΑ, όπως τα προγράμματα για τις “Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις” και τη “Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη”, είναι από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα καλών πρακτικών. Διδάσκουν πώς πρέπει να οργανώνεται μια προσπάθεια και το πόσα μπορούν να καταφέρουν τελικά οι καθαρές και ειλικρινείς συνέργειες που έχουν έναν ξεκάθαρο και καθολικό στόχο: την τουριστική αξιοποίηση, με σεβασμό στον ίδιο τον τόπο και τα μνημεία του, στους πολίτες του, αλλά και στους επισκέπτες του.
Ανδριανόπουλος Κωνσταντίνος
Ζαγάκος Ανδρέας
Καλφακάκος Ηλίας

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στό ΘΑΡΡΟΣ ενώ η φωτογραφία απεικονίζει τον Ι. Ν. Ταξιαρχών και προέρχεται από το Επετειακό Λεύκωμα του Ι.Ν. των Παμμεγίστων Ταξιαρχών