του Αναστάσιου Λαυρέντζου*

Το 2018 οι θάνατοι στην Ελλάδα ξεπέρασαν για ένατη συνεχόμενη χρονιά τις γεννήσεις και μάλιστα κατά ένα ποσό που προσέγγισε και πάλι τις 36.000 άτομα. Παράλληλα, από τον Αύγουστο και μετά, όταν οι παράνομες μεταναστευτικές ροές άρχισαν και πάλι να διογκώνονται, έχουν φτάσει στην Ελλάδα από στεριά και θάλασσα περίπου 50.000 παράνομοι μετανάστες, οι οποίοι προέρχονται από τουλάχιστον 85 διαφορετικές χώρες.

Καθημερινά λοιπόν η Ελλάδα αλλάζει. Αλλάζει σε πληθυσμό, νοοτροπίες, αντιλήψεις, κώδικες συμπεριφοράς. Και αλλάζει με έναν τρόπο χαοτικό, τον οποίο δεν έχει επιλέξει. Τον τρόπο αυτό τον καθορίζει η Τουρκία, η οποία έχει συνειδητά επιδιώξει να καταστεί χοάνη διοχέτευσης των μεταναστευτικών ροών που ξεκινούν από την Ασία και την Αφρική  και έχουν προορισμό την Ευρώπη. Kάθε μέρα λοιπόν επαναλαμβάνεται η ίδια εικόνα: δεκάδες λαστιχένιες βάρκες φθάνουν στα ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και αποβιβάζουν ανεμπόδιστες εκατοντάδες παράνομους μετανάστες. Παράλληλα, ανεξέλεγκτες είναι και οι ροές από τον Έβρο, από τον οποίο περνούν εκατοντάδες μετανάστες καθημερινά. Σαν να μην έφτανε αυτό, έχουμε πλέον αποβάσεις μεταναστών στη Σαμοθράκη, στην παράλια ζώνη της Αλεξανδρούπολης, αλλά και σε άλλες περιοχές, όπως στην παραλία της Ροδόπης.

Πρόκειται για μια κατάσταση καταθλιπτική: Η Ελλάδα, χωρίς να αντιδρά, δέχεται μια σιωπηλή εισβολή από τον τρίτο κόσμο, η οποία είναι πιο πιθανό να γιγαντωθεί, παρά να σταματήσει. Πράγματι, οι εν δυνάμει μετανάστες σε έναν μεγάλο αριθμό χωρών είναι πολλά εκατομμύρια, και αυτοί που περνούν τα ελληνικά σύνορα, «τραβάνε» με τα κινητά τους βίντεο, τα οποία στέλνουν μέσω διαδικτύου σε έναν τεράστιο αριθμό ατόμων.  Παράλληλα μεταδίδονται και βίντεο με μετανάστες που εκταμιεύουν χρήματα από τις προπληρωμένες κάρτες που τους προμηθεύουν διάφοροι διεθνείς οργανισμοί, όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ. Φυσικά μεταβιβάζονται και οι πληροφορίες για τους χιλιάδες που εγκαθίστανται σε ξενοδοχεία ή σε διαμερίσματα, μέσω των προγραμμάτων ΕΣΤΙΑ και HELIOS της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ και του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης αντίστοιχα.

Η Ελλάδα ως «παράδεισος» επίδοξων μεταναστών

Εκπέμπεται λοιπόν ένα μήνυμα προς τον τρίτο κόσμο ότι η Ελλάδα είναι ένας παράδεισος για τους επίδοξους οικονομικούς μετανάστες. Αρκεί να κάνουν ένα ταξίδι έως εδώ, να πετάξουν τα έγγραφά τους και να επικαλεσθούν κάποιον λόγο για να ζητήσουν άσυλο. Ακόμη κι αν απορριφθεί το αίτημά τους πρωτοβαθμίως, θα έχουν την δυνατότητα να παραμείνουν στη χώρα για αρκετά χρόνια, έως ότου εξαντλήσουν όλες τις δυνατότητες προσφυγών. Έως τότε, θα έχουν βρει τον τρόπο να δικτυωθούν καλύτερα και να εγκατασταθούν σε αυτή. Εν τω μεταξύ, θα έχουν στέγαση, περίθαλψη, επιδόματα, φοίτηση των παιδιών τους στο σχολείο και θα μετέχουν σε προγράμματα ένταξής τους στην αγορά εργασίας.

Όλα αυτά θα ήταν πολύ καλά και θα εξέπεμπαν έναν αέρα εκλεπτυσμένου ανθρωπισμού, αν ίσχυαν τρεις προϋποθέσεις:

Πρώτον, αν γνωρίζαμε ότι στην Ελλάδα θα έλθουν μόνο λίγες χιλιάδες αληθινών προσφύγων και ότι δεν είμαστε αντιμέτωποι με ένα φαινόμενο παγκόσμιων διαστάσεων.

Δεύτερον, αν η Ελλάδα δεν ήταν μια χώρα χρεοκοπημένη, με μια κοινωνία καταπονημένη από δέκα χρόνια σκληρής λιτότητας.

Τρίτον, αν οι υπηρεσίες που παρέχει το ελληνικό κράτος στην περίθαλψη, στην εκπαίδευση κλπ ήταν επιπέδου Ελβετίας.

Δυστυχώς τίποτε από αυτά δεν ισχύει. Αντιθέτως, πολλοί Έλληνες παραμένουν άνεργοι, οι περισσότεροι συνταξιούχοι ζουν με εισοδήματα φτώχιας, πολλοί Έλληνες αδυνατούν να πληρώσουν το δάνειό τους, τους φόρους τους ή τον λογαριασμό του ηλεκτρικού, τα δημόσια νοσοκομεία λειτουργούν με πολλές ελλείψεις, τα σχολεία λειτουργούν με αναπληρωτές καθηγητές που έρχονται στο μέσον του χρόνου, η αστυνομία δυσκολεύεται να συντηρήσει τα οχήματά της και οι Ένοπλες Δυνάμεις μέσω των αλλεπάλληλων περικοπών χάνουν σταδιακά την αποτρεπτική τους ισχύ. Σχετικά είναι ενδεικτικό ότι πρόσφατα το Πολεμικό Ναυτικό διέθεσε κονδύλια που προορίζονταν για προμήθεια τορπιλών υποβρυχίων προκειμένου να αγοραστούν οικίσκοι για τη στέγαση παράνομων μεταναστών! Εξ ίσου εντυπωσιακό είναι ότι σήμερα περισσότεροι από 55.000 παράνομοι μετανάστες βρίσκονται σε δομές που ελέγχουν και συντηρούν οι Ένοπλες Δυνάμεις, οι οποίες για αυτό τον σκοπό απασχολούν καθημερινά προσωπικό που ανέρχεται στα 1.500-2.000 άτομα.

Αδιέξοδη μεταναστευτική πολιτική

Σήμερα η μεταναστευτική πολιτική που ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση είναι ουσιαστικά μια πολιτική ανοικτών συνόρων, η οποία δίνει τη δυνατότητα σε καθένα που εισέρχεται παράνομα στη χώρα να υποδοθεί τον πρόσφυγα για να εγκατασταθεί στην Ευρώπη. Το πρόβλημα όμως είναι ότι αυτή την πολιτική την ακολουθεί μόνο η Ελλάδα, καθώς όλες οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν φροντίσει άμεσα ή έμμεσα να κλείσουν τα σύνορά τους. Έτσι η Ελλάδα μετατρέπεται de facto σε μεταναστευτικό θάλαμο της Ευρώπης.

Η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ότι μπορεί να εφαρμόζει αυτή τη πολιτική καθώς της παρέχονται άφθονα κονδύλια τόσο από την ΕΕ όσο και από τον ΟΗΕ. Κονδύλια τα οποία ποτέ δεν παρασχέθηκαν για να ανακουφίσουν τον χειμαζόμενο από την οικονομική κρίση ελληνικό πληθυσμό. Με τα κονδύλια αυτά πολλοί έχουν την ευκαιρία να κερδίσουν χρήματα με αποτέλεσμα να γίνονται πρόθυμοι υποστηρικτές της. Όμως η πολιτική αυτή είναι τριπλά ατελέσφορη:

Πρώτον, διότι δεν δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ανακοπή των ροών. Αντίθετα, οδηγεί στη διόγκωσή τους.

Δεύτερον, διότι τα κονδύλια που διατίθενται σήμερα, δεν θα δίνονται επ’ άπειρον. Και φυσικά, όταν διακοπούν, η Ελλάδα θα μείνει μόνη της να διαχειριστεί το πρόβλημα. Ας μην ξεχνάμε πάντως ότι και τα κονδύλια που δίνονται σήμερα από τον ελληνικό προϋπολογισμό δεν είναι ευκαταφρόνητα. Και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία σε μια χώρα χρεοκοπημένη, η οποία αντιμετωπίζει μια πολύ σοβαρή εξωτερική απειλή.

Τρίτον, διότι μέσα από την υποτιθέμενη προσπάθεια αποσυμφόρησης των νησιών που προκαλεί η πολιτική ανοικτών συνόρων, η κυβέρνηση μεταφέρει και εγκαθιστά μεταναστευτικούς πληθυσμούς σε ολόκληρη την χώρα. Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση διευκολύνει την τουρκική πολιτική, η οποία μας έχει αναγγελθεί τόσο από τον Οζάλ όσο και από τον Ν. Νταβούτογλου, και η οποία αποσκοπεί στην επάνοδο της νεοθωμανικής Τουρκίας στα Βαλκάνια μέσω της εγκατάστασης μουσουλμανικών πληθυσμών.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι η κυβέρνηση πρέπει να αλλάξει τη μεταναστευτική της πολιτική, υιοθετώντας μια πολιτική που επιτέλους θα εκπέμπει ένα αποτρεπτικό μήνυμα. Αυτό μάλιστα πρέπει να το κάνει σήμερα, προτού υποχρεωθεί να το κάνει υπό το βάρος των εξελίξεων που αναπόφευκτα θα έλθουν. Διότι ίσως τότε να μην είναι σε θέση να ελέγξει τις εξελίξεις και το κόστος που θα κληθεί να καταβάλει, θα είναι πιθανώς πολύ μεγαλύτερο.

*Ο Αναστάσιος Λαυρέντζος κατέχει πτυχίο Φυσικής και διπλώματα μεταπτυχιακής ειδίκευσης (MSc) στα Οικονομικά Μαθηματικά και στη Θεωρητική Φυσική. Έχει εργαστεί ως διευθυντικό στέλεχος στον τομέα Διαχείρισης Κινδύνων σε μεγάλους ελληνικούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Στο πλαίσιο αυτό έχει επισκεφτεί πολλές βαλκανικές χώρες (Τουρκία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία). Συνεργάζεται με διεθνείς ελεγκτικούς οίκους ως συμβουλος επιχειρήσεων και διδάσκει Διαχείριση Κινδύνων στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει γράψει τα βιβλία: «Η Θράκη στο μεταίχμιο» και «Σιωπηρή Άλωση – Το Δημογραφικό και το Μεταναστευτικό πρόβλημα της Ελλάδας».