Ανάμεσα στον Ίασμο και τον Πολύανθο, 500 μ. περίπου βόρεια από τη σημερινή γέφυρα της επαρχιακής οδού Ξάνθης- Κομοτηνής μέσω Ιάσμου σώζεται λιθόκτιστο γεφύρι. Βρίσκεται στην έξοδο του ποταμού Κομψάτου από τον ορεινό όγκο της Ροδόπης στη θρακική πεδιάδα, ακολουθώντας ένα λίθινο και αρκετά πλατύ μονοπάτι. Ο ποταμός Κομψάτος ταυτίζεται με τον Κοσσινίτη ποταμό ο οποίος πηγάζει από την ορεινή Ροδόπη και χύνεται στη λίμνη Βιστωνίδα! “έστι δε ουτος εν Θράκη δεινώς εκθηριουσθαι. Εκδίδωσι δε ο ποταμός ουτος ες την Αβδηριτών και αναλίσκεται ες την Βιστωνικήν λίμνην. Ενταύθα τοι και τα βασίλεια γενέσθαι ποτε Διομήδους του Θρακός”.

Σύμφωνα με πληροφορίες από την Αρχαιολογική υπηρεσία και τα ευρήματά της, στη γύρω περιοχή έχουν εντοπιστεί αρκετές θέσεις με προχριστιανικές και χριστιανικές αρχαιότητες με κύρια το βυζαντινό κάστρο του Πολυάνθου και μια τρίκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική ανάμεσα στο χωρίο Πολύανθο και τη γέφυρα. Το γεφύρι ήταν τρίτοξο με δυο μεσόβαθρα και δυο ακρόβαθρα και κατεύθυνση από Δύση προς Ανατολή.

Σήμερα σώζεται το μεσαίο και ανατολικό τόξο και το ανατολικό ακρόβαθρο. Το δυτικό ακρόβαθρο, σύμφωνα με πληροφορίες, «θυσιάστηκε», καθώς λέγεται ότι το ανατίναξε ένας βοσκός, για… να μην περνούν τα κατσίκα απέναντι…Το μεσαίο τόξο ελαφρώς υπερυψωμένο ήταν το μεγαλύτερο. Έχει άνοιγμα 21,80 μ. και ύψος 12 μ. Το ανατολικό έχει άνοιγμα 17 μ. Στα δυο μεσόβαθρα υπάρχουν ανακουφιστικά ανοίγματα με επίπεδη βάση και τοξωτή οροφή. Είναι κτισμένο με πλακαρές πέτρες. Θεωρείται έργο ηπειρωτών μαστόρων. Χρονολογείται στον 17ο – 18ο αι.

Σε καθημερινή βάση, αν και το γεφύρι δεν έχει τύχει προβολής από πλευράς πολιτείας και τοπικής αυτοδιοίκησης, πολλοί επισκέπτες και κυρίως ξένοι τουρίστες, το αναζητούν κι έρχονται να θαυμάσουν την ηπειρώτικη αρχιτεκτονική αλλά και την αντοχή του στο χρόνο του πέτρινου γεφυριού!

Βέβαια οι ταμπέλες που παραπέμπουν στο τοξωτό γεφύρι, η μια το αναφέρει ως Μεσαιωνική γέφυρα και η άλλη ως Βυζαντινή…Με την Μεσαιωνική να είναι νεώτερη…αλλά ποτέ δεν αφαιρέθηκε η παλιά που τη χαρακτήριζε Βυζαντινή!

Θα μπορούσε η νέα δημοτική αρχή του Ιάσμου, που ξεκαθάρισε το τοπίο και απερίσπαστη θα συνεχίσει για μια 5ετία το έργο της, να τοποθετήσει ένα μικρό περίπτερο με πληροφορίες για τη γέφυρα, αλλά και έντυπο υλικό για τους θησαυρούς της περιοχής, οι οποίες έχουν  πολύτιμο Αρχαιολογικό ενδιαφέρον!

Ωστόσο, κάποια στιγμή θα πρέπει να αναδειχθεί η ευρύτερη περιοχή του ποταμού, προκειμένου να επισκέπτεται ο κόσμος και την τρίκλιτη παλαιοχριστιανική Βασιλική που συναντά κανείς οδηγώντας στον παλιό δρόμο που συνέδεε τον Πολύανθο με τον Ίασμο.

Δυστυχώς, δεν υπάρχει ούτε μια ενημερωτική πινακίδα για τους Αρχαιολογικούς θησαυρούς της περιοχής, τι και που μπορεί να το δει κάποιος, εκτός από μια γενική που ενημερώνει απλά ότι περπατά κανείς σε Αρχαιολογικό χώρο!

Αξίζει δε σημειωθεί ότι στην περιοχή υπάρχουν πολλοί ερασιτέχνες ψαράδες, οι οποίοι σχεδόν σε καθημερινή βάση βγάζουν ψάρια, που τα θεωρούν και πεντανόστιμα, αν και είναι του γλυκού νερού!

Ο χώρος είναι πανέμορφος και μάλιστα λειτουργεί και ένας παραδοσιακός νερόμυλος, που πια αλέθει και βγάζει ζωοτροφές! Ο Κομψάτος αποτελεί και έναν μικρό βιότοπο, όπου φιλοξενούνται ερωδιοί, σταχτοτσικνιάδες κ.α. Το ποτάμι ποτέ δεν στερεύει… περιμένει υπομονετικά να καταλάβουν την αξία του για την υδροδότηση της ευρύτερης περιοχής!

…Αν και πολλοί πολιτικοί εξήγγειλαν έργα, φράγματα, υδροηλεκτρικά εργοστάσια, διευθέτηση της κοίτης, εξορθολογισμό στη διαδικασία για αμμοχάλικα και αδρανή υλικά…παραμένει εκεί δίχως να εκδικείται κανέναν, για τα ψέμματα που έχει ακούσει…υπηρετώντας το όνομά του: Κομψός!!!

Εκτός… του χειμώνα του 1997 τότε που λόγω των πολλών κορμών που είχαν κατέβει στο ποτάμι,(σ.σ. απουσία απαραίτητων έργων αποψίλωσης από την Δασική υπηρεσία, λόγω έλλειψης προσωπικού) λόγω έντονης καταιγίδας για πολλές μέρες, «ξήλωσε» τη σιδερένια σιδηροδρομική γέφυρα, παρασύροντάς την μάλιστα περίπου 600-700 μέτρα!!!