«Από την πρώτη στιγμή που ήρθαμε στα πράγματα αναλάβαμε μία δέσμευση. Να αντιμετωπίσουμε το προσφυγικό – μεταναστευτικό στη ρίζα του. Και παρά τις δυσκολίες τις οποίες αντιμετωπίσαμε τους πρώτους μήνες πιστεύω ότι τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά», δήλωσε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνάντηση που είχε στο Μέγαρο Μαξίμου με τους δημάρχους Μυτιλήνης Στρατή Κύτελη, Χίου Σταμάτη Κάρμαντζη και Ανατολικής Σάμου Γεώργιο Στάντζο, των τριών δήμων του Βορειοανατολικού Αιγαίου στα διοικητικά όρια των οποίων φιλοξενούνται δομές προσφύγων.

Ο Πρωθυπουργός στη σύσκεψη στην οποία συμμετείχαν ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης και ο Υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, τόνισε πως «δεν πρόκειται ποτέ να επιστρέψουμε σε μία λογική όπου τα νησιά μας θα επιβαρύνονται με εξαιρετικά αυξημένους αριθμούς προσφύγων και μεταναστών, λαμβάνοντας όμως υπόψη από την άλλη, ότι πρέπει να έχουμε κάποιες οργανωμένες υποδομές στα νησιά μας για να μπορούμε να υλοποιούμε όχι απλά την εθνική στρατηγική, αλλά και την Ευρωπαϊκή στρατηγική, όπως αυτή θα διαμορφωθεί με το Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου το οποίο ελπίζουμε και αγωνιζόμαστε να συμφωνηθεί νωρίτερα και όχι αργότερα».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπενθύμισε πως η σημερινή συνάντηση πραγματοποιήθηκε ακριβώς ένα χρόνο μετά την επίσκεψη της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον Έβρο. «Όταν ανταποκρινόμενοι στην πρόσκληση μου, ήρθαν και επιθεώρησαν τα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία, αναγνωρίζοντας ότι ταυτόχρονα είναι και σύνορα της Ευρώπης με την Τουρκία. Ήταν μία δύσκολη περίοδος αυτή στην οποία αντισταθήκαμε στον ουσιαστικό εκβιασμό της γείτονας χώρας, υπερασπιζόμενοι το αναφαίρετο δικαίωμά μας να προστατεύσουμε την εθνική επικράτεια και να φυλάξουμε τα σύνορά μας και αυτή είναι μία πολιτική την οποία έχουμε ακολουθήσει με συνέπεια από τότε και στην ξηρά και στη θάλασσα», τόνισε ο Πρωθυπουργός.

«Πιστεύουμε στην προσπάθειά σας, πιστεύουμε στην πατριωτική σας συνείδηση η οποία είναι πριν από την παραταξιακή ή την κομματική και για αυτό είμαστε εδώ αρωγοί και συμπαραστάτες σε αυτήν την προσπάθεια. Τα αποτελέσματα είναι εμφανέστατα», ανέφερε ο Δήμαρχος Χίου Σταμάτης Κάρμαντζης, ο οποίος παρουσιάζοντας τα ζητήματα του Δήμου πρόσθεσε πως «το μεγαλύτερο πρόβλημα το οποίο θα μπορούσε να έχει δώσει λύσεις είναι η απλή αναλογική, η οποία μας έχει καταστήσει δέσμιους σε βαθμό επικίνδυνο -το διορθώσετε αυτό για το μέλλον- και βέβαια είναι αυτό το οποίο μας έχει δημιουργήσει και όλα τα θέματα εκείνα να μην μπορούμε να δώσουμε λύσεις ειδικότερα μεταξύ των δύο συναδέλφων».

«Οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στα νησιά μας και λόγω της πανδημίας αλλά κυρίως του μεταναστευτικού ζητήματος είναι πολύ μεγάλες. Δεχόμαστε μία πολύ μεγάλη πίεση, όμως εμείς ακολουθώντας τη φωνή της λογικής και τη συνείδησή μας κάνοντας το καθήκον μας πιστεύουμε απόλυτα όχι γιατί είμαστε κομματικά στελέχη, αλλά γιατί πιστεύουμε ότι αυτό είναι το καλό του τόπου και αυτό θα το οδηγήσει σε λύση του μεταναστευτικού ζητήματος. Και πήραμε μία γενναία απόφαση ως Δήμος Μυτιλήνης, η οποία θα σας την καταθέσω και δεν λέει άλλο, από το να γίνει μία κλειστή δομή, να κλείσουν όλες οι υπόλοιπες δομές, ελεγχόμενη, ένα κέντρο ταυτοποίησης ασύλου και απονομής ασύλου, το οποίο θα οδηγήσει σε μία λύση αφενός και από την άλλη θα δώσει το μήνυμα στις απέναντι γείτονες να μην ανοίγουν και κλείνουν την κάνουλα κατά το δοκούν και να χρησιμοποιούν τους μετανάστες ως εργαλείο για τα δικά τους συμφέροντα», ανέφερε ο Δήμαρχος Μυτιλήνης Στρατής Κύτελης.

«Μας προέκυψε μία καταστροφή πού ήταν το συμβάν, ο εμπρησμός που έγινε ουσιαστικά στη Μόρια όμως μέσα από αυτή την καταστροφή προέκυψε κάτι καλύτερο. Η Μόρια τελείωσε και θα ξαναφτιάξουμε και τον χώρο στην Μόρια, θα φτιάξουμε ένα πάρκο θα τον αποδώσουμε στον Δήμο. Μόρια δεν πρόκειται να ξαναυπάρξει, όπως θα τελειώσει και η υφιστάμενη υποδομή η οποία παρά τον προσωρινό της χαρακτήρα όλοι αναγνωρίζουμε ότι είναι πολύ καλύτερη από αυτό το οποίο υπήρχε στην Μόρια», απάντησε ο Πρωθυπουργός.

«Έχετε αναλάβει το τιμόνι της χώρας στις δυσκολότερες στιγμές των τελευταίων δεκαετιών. Εγώ δεν μπορώ να επικαλεστώ καμία κομματική ιδιότητα, επικαλούμαι την ιδιότητα του Έλληνα πολίτη που συμπαρατάσσομαι μαζί σας, συμπαρατάσσομαι με τον Μητσοτάκη. Συγνώμη αν το εκλαϊκεύω. Έχω πάρα πολλούς λόγους να θέλω να ανταποδώσω αυτό που δίνετε στην αυτοδιοίκηση, το ότι η αυτοδιοίκηση πλέον όπως και η κυβέρνηση δεν είναι κάτι το απόμακρο να συζητάμε με τον Πρωθυπουργό της χώρας και με τους Υπουργούς. Δηλαδή εγώ δεν θυμάμαι ποτέ κάτι ανάλογο με άλλη κυβέρνηση. Στις δυσκολότερες στιγμές αναλάβατε. Θέλω να με πιστέψετε- έχω συμπαραταχθεί συνειδητά. Πέρσι τέτοια εποχή θυμάμαι πάρα πολύ καλά το τηλέφωνο σε ένα δημοτικό συμβούλιο όπου η επιλογή θα ήταν ενώ η Τουρκία ετοιμαζόταν να εισβάλει στον Έβρο μέσω των μεταναστών, εγώ είχα δημοτικό συμβούλιο και έγινε η επιλογή με δική μου εισήγηση ότι η δικοί μας αστυνομικοί δεν πρέπει να φυλάνε Σαμιώτες, ήταν εκείνες οι βραδιές οι δύσκολες πρέπει να είναι παρόντες εκεί που πρέπει να είναι και πάμε τώρα στο Ζερβού να πάμε να σπάσουμε το μπλόκο. Το λέω και το χέρι μου τρέμει. Συνειδητά Πρωθυπουργέ δεν ήταν ούτε τακτικισμός, ούτε τίποτα, είναι εθνική πολιτική και εθνική είναι η δική μου συμπαράταξη και συνεχίζει αταλάντευτη, να στοιχίζομαι. Παράπονα δεν θα κάνω, το στοίχημα όμως πρέπει να κερδηθεί», τόνισε ο Δήμαρχος Ανατολικής Σάμου Γεώργιος Στάντζος.

«Πράγματι η Σάμος χτυπήθηκε ακόμα περισσότερο από τα άλλα νησιά του Αιγαίου και από τον σεισμό και έχει συσσωρευμένα προβλήματα. Όμως νομίζω ότι έχουμε αποδείξει και σε κεντρικό επίπεδο και σε επίπεδο των Υπουργείων που προΐστανται των αρμοδιοτήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης, ότι είμαστε εδώ για να λύνουμε προβλήματα. Και εγώ βλέπω και την μακροχρόνια αναπτυξιακή προοπτική όλων των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Και βέβαια απόλυτα και την τεράστια Εθνική και στρατηγική τους σημασία, η οποία μας επιβάλλει να τα δούμε μέσα από μία ενδεχομένως λίγο διαφορετική ματιά όπως έχουμε κάνει μέχρι σήμερα και να νομιμοποιούμαστε αυτό να το κάνουμε», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης.

Οι δήμαρχοι της Μυτιλήνης, της Χίου και της Ανατολικής Σάμου έθεσαν στο τραπέζι της συζήτησης και τις επιπτώσεις που είχαν η πανδημία και το μεταναστευτικό ζήτημα στις περιοχές τους, με τους ίδιους να ζητούν να συνεχιστεί η ήδη επιτυχημένη αποσυμφόρηση των νησιών και φύλαξη των συνόρων, το κλείσιμο των δομών εντός του αστικού ιστού και η αποκατάσταση των χώρων των παλιών ΚΥΤ, με απόδοση στους δήμους και στις τοπικές κοινωνίες.

Οι δήμαρχοι Μυτιλήνης, Χίου και Ανατολικής Σάμου ζήτησαν επίσης, να επιταχυνθεί η κατασκευή κλειστών ελεγχόμενων κέντρων μικρής αλλά επαρκούς χωρητικότητας και να προχωρήσει η ανάταξη των νησιών με υλοποίηση ολοκληρωμένων κοινωνικών και οικονομικών σχεδίων.

Στη συνάντηση τέθηκε και το ζήτημα της μονιμοποίησης του ειδικού καθεστώτος για το ΦΠΑ στα νησιά που πλήττονται από τις μεταναστευτικές ροές, όπως και του μέτρου του μεταφορικού ισοδύναμου, η ενίσχυση της στελέχωσης των δήμων, ζητήματα εκπαίδευσης, το θέμα των ακτοπλοϊκών συνδέσεων και των αναπτυξιακών κινήτρων για τα νησιά αυτά.

Συζήτηση έγινε και για τις προοπτικές και την πορεία του τουρισμού ενόψει της έναρξης της θερινής περιόδου, με στόχο να λειτουργήσουν όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις, όπως επίσης και για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της απασχόλησης. Όπως δεσμεύτηκε ο Πρωθυπουργός, ο διάλογος και η συνεργασία με τους φορείς της αυτοδιοίκησης και τις τοπικές κοινωνίες θα συνεχιστεί.

Ακολουθούν ολόκληρες οι τοποθετήσεις του Πρωθυπουργού:

Κυριάκος Μητσοτάκης: Χαίρομαι πολύ που σας βλέπω. Πάντα χαρά μου να σας υποδέχομαι, για να συζητήσουμε πιο αναλυτικά τι πραγματικά συμβαίνει στα νησιά σας, τι έχει γίνει μέχρι σήμερα, τι θα γίνει στο από δω και στο εξής. Ξέρετε ότι από την πρώτη στιγμή που ήρθαμε στα πράγματα αναλάβαμε μία δέσμευση. Να αντιμετωπίσουμε το προσφυγικό – μεταναστευτικό στη ρίζα του. Και παρά τις δυσκολίες τις οποίες αντιμετωπίσαμε τους πρώτους μήνες, πιστεύω ότι τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά.

Εσείς γνωρίζετε καλύτερα από μένα πόσο έχουν μειωθεί οι ροές το τελευταίο χρόνο σχεδόν κατά 90%, πόσο έχουν προχωρήσει με πρωτοβουλία του Υπουργού οι διαδικασίες έκδοσης αποφάσεων ή και απόρριψης αιτήσεων ασύλου και πως έχουμε προχωρήσει και με τη δική σας συνεργασία γιατί θέλουμε πάντα να έχουμε τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών στην βελτίωση των υποδομών που υπάρχουν στα νησιά.

Λαμβάνοντας υπόψη και τη νέα πραγματικότητα ότι δεν μπορούμε και δεν πρόκειται ποτέ να επιστρέψουμε σε μία λογική όπου τα νησιά μας θα επιβαρύνονται με εξαιρετικά αυξημένους αριθμούς προσφύγων και μεταναστών, λαμβάνοντας όμως υπόψη από την άλλη, ότι πρέπει να έχουμε κάποιες οργανωμένες υποδομές στα νησιά μας για να μπορούμε να υλοποιούμε όχι απλά την εθνική στρατηγική, αλλά και την Ευρωπαϊκή στρατηγική, όπως αυτή θα διαμορφωθεί με το σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλου το οποίο ελπίζουμε και αγωνιζόμαστε να συμφωνηθεί νωρίτερα και όχι αργότερα.

Θέλω επίσης να σας επισημάνω, ότι σας υποδέχομαι ακριβώς ένα χρόνο μετά την επίσκεψη της ηγεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον Έβρο. Όταν ανταποκρινόμενοι στην πρόσκληση μου, ήρθαν και επιθεώρησαν τα σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία, αναγνωρίζοντας ότι ταυτόχρονα είναι και σύνορα της Ευρώπης με την Τουρκία. Ήταν μία δύσκολη περίοδος αυτή στην οποία αντισταθήκαμε στον ουσιαστικό εκβιασμό της γείτονας χώρας, υπερασπιζόμενοι το αναφαίρετο δικαίωμά μας να προστατεύσουμε την εθνική επικράτεια και να φυλάξουμε τα σύνορά μας και αυτή είναι μία πολιτική την οποία έχουμε ακολουθήσει με συνέπεια από τότε και στην ξηρά και στη θάλασσα. Χαίρομαι λοιπόν που είστε εδώ για να συζητήσουμε τα ευρύτερα θέματα τα οποία αφορούν τα νησιά μας και στο πρόσωπό σας καθώς εκπροσωπείτε τις τοπικές κοινότητες, θέλω να ευχαριστήσω ακόμα μία φορά όλους τους νησιώτες μας οι οποίοι αγωνίζονται κάθε μέρα σε αντίξοες συνθήκες και κρατώντας πάντα υψηλά το εθνικό φρόνημα, τους έχουμε, σας έχουμε όλους μέσα στην καρδιά μας.

Κ. Μητσοτάκης: Είχα πει εξ αρχής ότι αν δεν μπορέσουμε να λύσουμε το πρόβλημα των ροών, οποιαδήποτε δομή θα ξεπεραστεί τελικά από τις ίδιες τις εξελίξεις. Τώρα που είμαστε σίγουροι ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα των ροών νομίζω ότι προσερχόμαστε σε αυτό το δημόσιο διάλογο και με πολύ μεγαλύτερη συνέπεια.

Μας προέκυψε μία καταστροφή πού ήταν το συμβάν, ο εμπρησμός που έγινε ουσιαστικά στη Μόρια όμως μέσα από αυτή την καταστροφή προέκυψε κάτι καλύτερο. Η Μόρια τελείωσε και θα ξαναφτιάξουμε και τον χώρο στην Μόρια, θα φτιάξουμε ένα πάρκο θα τον αποδώσουμε στον Δήμο. Μόρια δεν πρόκειται να ξαναυπάρξει, όπως θα τελειώσει και η υφιστάμενη υποδομή η οποία παρά τον προσωρινό της χαρακτήρα όλοι αναγνωρίζουμε ότι είναι πολύ καλύτερη από αυτό το οποίο υπήρχε στην Μόρια.

Μία δομή θα έχουμε και η οποία θα είναι η οριστική δομή στην τοποθεσία την οποία έχουμε συμφωνήσει και την τοποθεσία την οποία έχετε επιλέξει και την οποία θέλει και να στηρίξει και να χρηματοδοτήσει και η Ευρωπαϊκή Ένωση και θα κινηθούμε σε αυτήν την ταχύτητα όπως με τις όποιες καθυστερήσεις γίνεται τελικά αυτό και στη Σάμο. Με καθυστέρηση ναι, αντιμετωπίσαμε και Covid και πολύ μεγάλες δυσκολίες. Εκεί πάμε όμως και στη Σάμο, για να αποδώσουμε και τον χώρο της προσωρινής δομής που όλοι γνωρίζουμε πόσο ακατάλληλος και απαράδεκτος είναι πίσω στο δήμο όπως το ίδιο τελικά έγινε και με το χώρο της Μόριας. Η Χίος είναι λίγο πιο σύνθετη περίπτωση θα τη συζητήσουμε και αυτήν.

Κ. Μητσοτάκης: Πράγματι η Σάμος χτυπήθηκε ακόμα περισσότερο από τα άλλα νησιά του Αιγαίου και από τον σεισμό και έχει συσσωρευμένα προβλήματα. Όμως νομίζω, ότι έχουμε αποδείξει και σε κεντρικό επίπεδο και σε επίπεδο των Υπουργείων που προΐστανται των αρμοδιοτήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης, ότι είμαστε εδώ για να λύνουμε προβλήματα και εγώ βλέπω και την μακροχρόνια αναπτυξιακή προοπτική όλων των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Και βέβαια απόλυτα και την τεράστια Εθνική και στρατηγική τους σημασία η οποία μας επιβάλλει να τα δούμε μέσα από μία ενδεχομένως λίγο διαφορετική ματιά όπως έχουμε κάνει μέχρι σήμερα και να νομιμοποιούμαστε αυτό να το κάνουμε.