Ογδόντα έξη χρόνια στην υπηρεσία της Πόλης, του πολίτη, του πολιτισμού, συμπληρώνει η ελληνική ημερήσια εφημερίδα «Απογευματινή», της Κωνσταντινούπολης. Αυτό άλλωστε είναι και το σλόγκαν της ιστορικής ομογενειακής εφημερίδας, που παρ΄ όλες τις αντιξοότητες κατάφερε να επιζήσει όλα αυτά τα χρόνια χωρίς να κλείσει ούτε μία ημέρα, παρά μόνο από τις 6 έως τις 21 Σεπτεμβρίου του 1955, λόγω των «Σεπτεμβριανών».

Επετειακό ήταν το σημερινό φύλλο για την ομογενειακή εφημερίδα Απογευματινή στην Κωνσταντινούπολη (ιδρύθηκε το 1925) και από το σημείο που τέθηκε ακόμη και θέμα κλεισίματος της εφημερίδας, με τελευταίο φύλλο το σημερινό, η εικόνα άρχισε να αλλάζει, με την εκστρατεία που έχουν ξεκινήσει τούρκοι πολίτες για τη διάσωσή της.

«Αγαπητοί φίλοι που γίνατε συνδρομητές δίχως να ξέρετε ελληνικά»: Αυτός είναι ο τίτλος του πρωτοσέλιδου κύριου άρθρου της εφημερίδας σήμερα. Γραμμένο, για πρώτη φορά στην ιστορία της Απογευματινής στην τουρκική γλώσσα, ευχαριστεί τους πολίτες για τη στήριξή τους. Προσθέσατε τις φωνές σας στην ιαχή μας. Αυτοί που δεν άκουσαν την αδύναμη φωνή μας, οπωσδήποτε θα δώσουν βάση στην ισχυρή φωνή σας.

Αυτό γράφει η εφημερίδα απευθυνόμενη στους Τούρκους πολίτες που γράφτηκαν συνδρομητές στην Απογευματινή, δίχως να γνωρίζουν ελληνικά. Απλά για συμπαράσταση. Έτσι τα 87α γενέθλια της εφημερίδας εξελίχθηκαν σε ελπίδα.

Στις 6 Ιουνίου, ο εφημερίδα είχε γράψει ότι οι οικονομικές δυσχέρειες μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα, το επετειακό φύλο της 12ης Ιουλίου, να είναι και το τελευταίο. Έκτοτε, ξεκίνησε από διάφορα σημεία εκστρατεία, προς διάσωση της Απογευματινής. Τούρκοι καθηγητές πανεπιστημίων, φοιτητές και απλοί πολίτες δηλώνουν τη στήριξή τους. Το αποτέλεσμα είναι η εφημερίδα να έχει εξασφαλίσει χρήματα για τη συνέχιση της έκδοσης, τουλάχιστο για αρκετούς μήνες.

Ωστόσο, το πρόβλημα δεν έχει λυθεί ριζικά. Στόχος του Μιχάλη Βασιλειάδη, εκδότη της Απογευματινής, είναι να ξεπεραστούν τα εμπόδια έτσι ώστε η εφημερίδα, καθώς και οι υπόλοιπες μειονοτικές, να μπορούν να δημοσιεύουν αγγελίες που παραχωρεί η κρατική διεύθυνση αγγελιών. Η διεύθυνση προς το παρόν αρνείται, προβάλλοντας ως επιχείρημα το μικρό τιράζ της Απογευματινής. Η διεύθυνση της εφημερίδας δηλώνει ότι διανέμονται περίπου 600 αντίτυπα.

Τούρκοι αρθρογράφοι, όπως ο Χιντζάλ Ουλούτς της εφημερίδας Σαμπάχ, έγραφε πριν από μερικές μέρες ότι η αρμόδια διεύθυνση μπορεί να βρει μια φόρμουλα στο θέμα.

Το όλο θέμα προβάλλεται ευρέως στα τουρκικά ΜΜΕ. Σήμερα το τηλεοπτικό κανάλι CNN Turk είχε στις ένδεκα το πρωί ζωντανή σύνδεση με τα γραφεία της εφημερίδας στο Πέρα της Κωνσταντινούπολης, για τα γενέθλια της Απογευματινής.

Τα γραφεία της Απογευματινής δέχονται συνεχώς τηλεφωνήματα και αιτήματα συνδρομής, αλλά και πολλούς δημοσιογράφους από τον τουρκικό και διεθνή τύπο οι οποίοι προσπαθούν να καλύψουν την εκστρατεία ώστε να μην κλείσει η Απογευματινή.

Μέσα από τις σελίδες της «Απογευματινής» αναδεικνύεται, από το 1925 μέχρι τις μέρες μας, η πορεία ενός εκλεκτού τμήματος του ελληνισμού, αυτoύ της Πόλης, που ακόμα αντέχει διεκδικώντας τη δική του ξεχωριστή θέση στο πολυεθνικό μωσαϊκό της χώρας των 72 εκατομμυρίων κατοίκων.

Η εφημερίδα, χάρη στην φροντίδα και την προνοητικότητα του σημερινού της εκδότη, Μιχάλη Βασιλειάδη, φτάνει σε έντυπη μορφή σε 600 και πλέον ομογενείς συνδρομητές στην Τουρκία, αλλά και σε χιλιάδες αποδέκτες, μέσω του διαδικτύου, στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Η έντυπη έκδοση, όπως είχε προαναγγείλει ο κ. Βασιλειάδης, ήταν καταδικασμένη να κλείσει, καθώς ο ίδιος δεν άντεχε το παθητικό της που ανέρχεται σε 250-300 λιρών Τουρκίας (περίπου 150 ευρώ) καθημερινά από τις αρχές του χρόνου, ποσό δυσβάστακτο για τους «ώμους του».

Τελικά, η βοήθεια προήλθε από Τούρκους πολίτες, διανοούμενους και μη, και από ομογενείς της Πόλης, που ζουν εκεί και άλλοι που έχουν μεταναστεύσει πριν από χρόνια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

«Το αυριανό φύλλο, το πρώτο του 87ου έτους, επρόκειτο να είναι το τελευταίο της έντυπης έκδοσής της. Με συγκινεί αφάνταστα το ενδιαφέρον Τούρκων συμπολιτών μας, οι οποίοι προσφέρουν τη βοήθειά τους και γράφονται συνδρομητές, ενώ δεν μιλούν ούτε διαβάζουν ελληνικά», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο 70χρονος Μιχάλης Βασιλειάδης. «Με συγκινούν όταν μου αναφέρουν ότι γι΄ αυτούς η «Απογευματινή» είναι και δική τους κληρονομιά και ως τέτοια πρέπει να συνεχίσει την ύπαρξή της. Χαρακτηριστικά θα σας αναφέρω την περίπτωση μιας καθηγήτριας Δικαίου από το πανεπιστήμιο «Ντόουζ», η οποία μου ζήτησε να καταθέσει σήμερα τα χρήματα της συνδρομής, καθώς αύριο μπαίνει για χειρουργείο στο νοσοκομείο. Αυτή τη στιγμή στο γραφείο μου έχουν έρθει Τούρκοι πολίτες, για να συμβάλλουν στη συνέχιση της έκδοσης. Εδώ είναι και δημοσιογράφος της εφημερίδας Μιλιέτ, που επίσης έχει ενδιαφερθεί, όπως και άλλα τουρκικά ΜΜΕ».

Όλα ξεκίνησαν από τη συμμετοχή του κ. Βασιλειάδη, στις 25 και 26 Ιουνίου, στις εργασίες της μη κυβερνητικής οργάνωσης «TESEV», για τα φλέγοντα θέματα της επικαιρότητας, όπως το Κουρδικό, οι Μειονότητες, η Δικαιοσύνη, ο Τύπος κ.α. Σε μία από τις παρεμβάσεις του, στη θεματική ενότητα για τον Τύπο, ο κ. Βασιλειάδης αναφέρθηκε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εφημερίδες των μειονοτήτων, γνωστοποιώντας ότι η «Απογευματινή», η ιστορική όχι μόνο για την Ομογένεια αλλά για την Τουρκία γενικότερα εφημερίδα, βρίσκεται προ του κινδύνου να σταματήσει, μετά από 86 χρόνια, την έκδοσή της.

«Από εκεί και πέρα οι εξελίξεις υπήρξαν ραγδαίες. Τη συνεδρίαση, η οποία μεταδιδόταν ζωντανά από το διαδίκτυο, παρακολουθούσε και ο Τούρκος φοιτητής στην Ολλανδία, Εφέ Κερέμ Σόζερι. Συγκινήθηκε και ενεργοποιήθηκε», αναφέρει ο κ. Βασιλειάδης. Και συνεχίζει: «Μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο ανέβασε στο διαδίκτυο ειδική σελίδα με το όνομα «Να μην κλείσει η Απογευματινή» (Apoyevmatini Kapanmas?n), η οποία μέσα σε τρεις μέρες δέχθηκε πάνω από 9 χιλιάδες, πιστοποιημένες, επισκέψεις. Κινητοποιήθηκε και ομάδα φοιτητών από το Πανεπιστήμιο Μπιλγκί, στο οποίο τα τελευταία χρόνια καλούμε για να κάνω διαλέξεις».

Τη συνεδρίαση του TESEV παρακολουθούσαν και Τούρκοι πανεπιστημιακοί, μεταξύ των οποίων οι γνωστοί για την ευαισθησία τους στα ανθρώπινα και μειονοτικά δικαιώματα, Μπασκίν Οράν και Σαμίμ Άκγκιονουλ. Οι δύο τελευταίοι, μαζί με φίλους τους, επίσης πανεπιστημιακούς, συγκρότησαν ομάδα η οποία παρακίνησε αυτούς που έδειξαν ενδιαφέρον να το κάνουν εμπράκτως, γραφόμενοι συνδρομητές, έστω κι αν δεν γνώριζαν τη γλώσσα στην οποία εκδίδεται η «Απογευματινή».

Έτσι, μέσα σε μία εβδομάδα, ο αριθμός των συνδρομητών ξεπέρασε τους 100. Από ομογενειακής πλευράς, ο γνωστός οίκος «Κηφίδη», αλλά και η Κοινότητα Κοιμήσεως Θεοτόκου Μπεσίκτας, δια του προέδρου της Ντίνου Μπελαλίδη, ανέλαβαν την εγγραφή και άλλων συνδρομητών. Διάφορες άλλες κοινότητες φρόντισαν να τακτοποιήσουν καθυστερημένες υποχρεώσεις τους, ενώ μέλη της διοίκησης του νεοσύστατου Συνδέσμου Υποστήριξης Ρωμαίικων Κοινοτικών Ιδρυμάτων, επισκέφθηκαν την εφημερίδα και δήλωσαν ότι θα ασχοληθούν με το πρόβλημα.

«Με όλα αυτά, μπορεί βεβαίως να μην λύνεται οριστικά το πρόβλημα της επιβίωσης της «Απογευματινής», όμως σίγουρα δίδεται μία παράταση κατά τη διάρκεια της οποίας μπορεί να αναζητηθεί η οριστική λύση, που φυσικά δεν είναι δυνατή δίχως την συμβολή του κράτους», λέει ο Μιχάλης Βασιλειάδης.

Αναφορά στο πρόβλημα της «Απογευματινής» έκαναν και τα εγκυρότερα ΜΜΕ στη γειτονική χώρα (εφημερίδες, περιοδικά, τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί). Το CNN Turk αποφάσισε αύριο το πρωί, στις 11:00, η εκπομπή «Medya Mahallesi» της Aysenur Aslan, να μεταδοθεί ζωντανά από το ιστορικό γραφείο της εφημερίδας στη δίοδο Συρίας (Suriye Pasaj) στην Μεγάλη Οδό του Πέρα (Istiklal), προς τιμήν των γενεθλίων της.

· Η παλαιότερη εφημερίδα στην Τουρκία, μαζί με την Τζουμχουριέτ

Σημειώνεται, ότι η «Απογευματινή», μαζί με την Τζουμχουριέτ, θεωρούνται οι παλιότερες στην Τουρκία, σύμφωνα με τον κ. Βασιλειάδη.

Για την ιστορία να αναφέρουμε, ότι η εφημερίδα εκδόθηκε από τους αδελφούς Αντώνη και ο Κωνσταντίνο Βασιλειάδη, Έλληνες φαρμακοποιούς της Πόλης. Μέχρι το 1927, επικεφαλής της εφημερίδας ήταν ένας από τους καλύτερους δημοσιογράφους της εποχής, ο Έλληνας Καβαλιέρο Μαρκουίζο, ακούραστος μαχητής της πένας, που απελάθηκε τελικά από την Τουρκία το 1956 και πέθανε πάμφτωχος στην Αθήνα.

«Από 80 φύλλα, που είχε στην αρχή της κυκλοφορίας της, η εφημερίδα έφτασε σύντομα να πουλάει 30.000 φύλλα, αριθμός ρεκόρ για τα δεδομένα της εποχής», σημειώνει ο κ. Βασιλειάδης.

Το 1927 τον αντικατέστησε ο Γρηγόρης Γιαβερίδης, ο οποίος «ήξερε καλά την τέχνη της αυτολογοκρισίας και έτσι κατάφερε να περάσει το πλοίο από τις… συμπληγάδες και να διατηρήσει την πλεύση του επί πολλές δεκαετίες», όπως μας αναφέρει ο κ. Βασιλειάδης.

Όλα αυτά τα χρόνια, η «Απογευματινή» πέρασε από πολλά κύματα, δεν έκλεισε όμως ποτέ, παρά μόνο από τις 6 έως τις 21 Σεπτεμβρίου του 1955, λόγω των γεγονότων. Το τυπογραφείο σώθηκε, χωρίς ζημιές, λόγω του ότι βρισκόταν ακριβώς απέναντι από το προξενείο της τότε Σοβιετικής Ένωσης. Ο γιατρός Γιώργος Αντόσογλου, γαμπρός του Γιαβερίδη, επιμελούνταν την εφημερίδα επί δέκα χρόνια, από το σπίτι του, όπου έμεινε κλινήρης.

Το 1960, απόφοιτος της Ανωτάτης Εμπορικής της Κωνσταντινούπολης, ο νεαρός Μιχάλης Βασιλειάδης, ήταν ήδη διευθυντής της εφημερίδας «Ελεύθερη Φωνή». Ο ίδιος έχει «γευτεί» προσωπικά τις συνέπειες των σκληρών νόμων της Τουρκίας. Έχοντας επιλέξει συνειδητά να μείνει στη Πόλη μετά τα Σεπτεμβριανά, κατηγορήθηκε το 1964 για διάσπαση της εθνικής ενότητας της Τουρκίας. Έτσι, έμπλεξε σε μία δικαστική περιπέτεια που έληξε με την αθώωσή του δέκα χρόνια μετά, το 1974. Τότε, αποφάσισε να φύγει στην Αθήνα, για να επιστρέψει τελικά το 2002 και να αναλάβει την «Απογευματινή».

Η εφημερίδα είχε ακολουθήσει τη φθίνουσα πορεία της ελληνικής μειονότητας της Πόλης, που από 80.000 ψυχές στη δεκαετία του ΄50, σήμερα μετρά μόλις 1.800. Αξιοποιώντας τα σύγχρονα μέσα, με πολύτιμο συνεργάτη στα τεχνικά το γιο του Μηνά, ο κ. Βασιλειάδης έχει καταφέρει, σήμερα, η «Απογευματινή» να είναι μία αξιόπιστη, τετρασέλιδη καθημερινή εφημερίδα, με έγχρωμες εκτυπώσεις, με ειδήσεις που αφορούν στον ελληνισμό της Πόλης, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, την Ελλάδα και τον κόσμο. Αν κάτι θα ήθελε διακαώς ο κ. Βασιλειάδης είναι να δει ψηφιοποιημένο το πλήρες αρχείο της εφημερίδας.