Ενώ η Αθήνα προ ημερών μας είχε ενημερώσει πως ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας που είχαν, επικεντρώθηκαν σε  ζητήματα χαμηλής πολιτικής όπως η πανδημία και το άνοιγμα των ροών από τις δυο χώρεςυπό το φως της σχετικής συζήτησης που έχει ανοίξει εντός της ΕΕ και σχετίζεται με το άνοιγμα των συνόρων σε τρίτες χώρες, σύμφωνα  με τον εκπρόσωπο της τουρκικής προεδρίας Ιμπραχήμ Καλίν, συζητήθηκαν διμερή θέματα, Αιγαίο, ανατολική Μεσόγειος και άλλα ζητήματα, και ζητήματα της ΕΕ.  Όπως αποκάλυψε ο Καλίν η Τουρκία επιθυμεί να ανοίξει διάλογο με την Ελλάδα για τα ζητήματα των Τούρκων μουσουλμάνων της ελληνικής Θράκης.

Όπως επίσης αποκάλυψε ο Καλίν η Τουρκία επιθυμεί να ανοίξει διάλογο με την Ελλάδα για τα ζητήματα των “Τούρκων μουσουλμάνων” της Eλληνικής Θράκης.

Ακολουθεί και το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του κ. Ιμπραχήμ Καλίν από την real.gr

«Ιστορικό βήμα» χαρακτήρισε τη συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης ο Εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραχίμ Καλίν σε συνέντευξή του στο Anadolou, ενώ προειδοποίησε ότι η μόνη λύση για τα προβλήματα στην Ανατολική Μεσόγειο είναι ο διαμοιρασμός του φυσικού αερίου. «Δεν μπορείτε να επιτύχετε αγνοώντας την Τουρκία», είπε.
Κωνσταντινούπολη, Βάνα Στέλλου

Ερώτηση: Η θέση της Γαλλίας στη Λιβύη είναι σαφής, η Ιταλία είναι πιο κοντά στην Τουρκία. Βλέπετε κάποια υποστήριξη από άλλες χώρες; Όπως τη Γερμανία;

Kal?n: «Η Γερμανία διαδραματίζει εποικοδομητικό ρόλο. Η Διάσκεψη του Βερολίνου ήταν ένα καλό βήμα, βλέπουμε το όφελος της προώθησης της διαδικασίας στο πλαίσιο αυτών των αρχών, αλλά και πάλι εδώ είδαμε ότι ο Haftar ήταν η πλευρά που προκαλεί αναστάτωση. Οι Γερμανοί το είδαν ξεκάθαρα και τους προειδοποιήσαμε ακόμη και εκείνη τη στιγμή.

Ο ίδιος ο κ. Πρόεδρος ενημέρωσε τη Merkel ότι «Κοίτα, αυτός ο άνθρωπος είναι ο πρώτος που παραβίασε τη Συμφωνία του Abu Dhabi το 2019 και μετά από αυτό ήταν εκείνος που σαμποτάρισε πολλές ειρηνευτικές πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένης κι εκείνης της Μόσχας. Δεν πήγε στη Μόσχα, το έσκασε, κράτησε παρόμοια στάση στο Βερολίνο. Συνεπώς, δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε αυτό το άτομο. Νομίζω ότι οι Γερμανοί αξιολογούν αυτήν την κατάσταση πιο ξεκάθαρα τώρα».

Ερώτηση: Ένα άλλο θέμα είναι το ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου. Η κινητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο ήταν πολύ πιο έντονη τους τελευταίους μήνες, τώρα βιώνουμε μια ελαφρώς πιο ήρεμη περίοδο. Η ‘συμφωνία’ της Τουρκίας για καθορισμό περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας με τη Λιβύη έχει καταστρέψει πολλές ισορροπίες εκεί. Τι κάναμε με αυτήν τη ‘συμφωνία’; Έχουμε δείξει ότι δεν θα υπάρχει Ανατολική Μεσόγειος χωρίς την Τουρκία, ποια είναι η θέση μας εκεί και η σημασία αυτής της ‘συμφωνίας’;

Kal?n: «Πρώτα απ’ όλα, αυτή η ‘συμφωνία’ θαλάσσιας δικαιοδοσίας, που έχουμε υπογράψει με τη Λιβύη, κατόπιν εντολής του Προέδρου μας, επιδεικνύοντας μεγάλο πολιτικό όραμα, συνιστά ένα ιστορικό βήμα. Διότι μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει συμφωνία στη Μεσόγειο που να έχουμε υπογράψει προς αυτήν την κατεύθυνση με τους γείτονές μας. Δεν δημιουργήθηκε διεθνές κεκτημένο με αυτό. Επομένως, δεν υπάρχει πλαίσιο κανόνων που καθορίζονται αυστηρά βάσει των κανόνων του ΟΗΕ. Στην πραγματικότητα, ο ΟΗΕ προτείνει στα μέρη να επιλύσουν μεταξύ τους ζητήματα του διεθνούς θαλάσσιου δίκαιου, θαλάσσιας δικαιοδοσίας, υφαλοκρηπίδας, αποκλειστικής οικονομικής ζώνης. Αυτή είναι η πρώτη πρακτική. Όταν υπάρχει διαφωνία, μπορούν να τεθούν ενώπιον δικαστηρίων ή αλλού. Ωστόσο, ως πρώτη λύση, είναι γενικά προτιμότερο οι χώρες να επιλύουν αυτά τα ζητήματα μεταξύ τους σε διμερές, τριμερές ή πολυμερές επίπεδο.

Ανέκαθεν ζητούσαμε να εργαστούμε προς αυτήν την κατεύθυνση με την Ελλάδα, την Αίγυπτο, τη Λιβύη και άλλες γειτονικές χώρες στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά δεν είχαμε ανταπόκριση. Για πρώτη φορά, αυτό προσδιορίστηκε στη Λιβύη και αυτή η ‘συμφωνία’ υπεγράφη. Δεν πρόκειται για μία ‘συμφωνία’ που αφορά άμεσα τρίτα μέρη ή παραβιάζει τα δικαιώματά τους. Η Ελλάδα έχει κάποιες αντιρρήσεις, ‘Αυτή η γραμμή περνά από την υφαλοκρηπίδα μας’, αλλά οι ισχυρισμοί της Ελλάδας είναι επίσης ‘αμφισβητούμενοι’. Σε αυτό το θέμα, από άποψη διεθνούς δικαίου, θαλάσσιου δικαίου, δεν υπάρχουν ακριβείς κανόνες. Αυτά, όπως είπα, είναι ζητήματα που μπορούν να επιλυθούν μέσω διαπραγματεύσεων σε διμερές, τριμερές επίπεδο.

Για παράδειγμα, πρόσφατα η Ελλάδα και η Ιταλία συνήψαν συμφωνία ‘υφαλοκρηπίδας’ μεταξύ τους, και την καλωσορίσαμε. Δεν μας αφορά άμεσα, αλλά οι δύο χώρες συναντήθηκαν για να καθορίσουν τις δικές τους περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Το ίδιο κάναμε κι εμείς με τη Λιβύη και επιβεβαιώσαμε επίσης ότι είμαστε θαλάσσιοι γείτονες με τη Λιβύη. Τώρα θα αναπτυχθεί μια σχέση αμοιβαίας ωφέλειας μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας. Με άλλα λόγια, όταν οι πολιτικές συνθήκες ωριμάσουν στο μέλλον, θα πραγματοποιηθούν εργασίες σε αυτήν την περιοχή και, όταν βρεθεί κάτι, αυτό θα διαμοιραστεί ως κοινό έσοδο μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης. Επιθυμούμε ολόκληρη η Ανατολική Μεσόγειος να γίνει μια τέτοια λίμνη ειρήνης.

Οι ειδικοί λένε ότι πρωτοβουλίες, όπως ο EastMed, ο οποίος αποκλείει την Τουρκία, θα αποτύχουν. Αγνοώντας την Τουρκία, με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή της Ανατολικής Μεσογείου, εσείς δεν μπορείτε να σχεδιάζετε ενεργειακό χάρτη στην Ανατολική Μεσόγειο και να οικοδομείτε πολιτική σταθερότητα. Από οικονομικής έποψης, όλοι οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι το πλέον εφικτό έργο για την πρόσβαση στις ευρωπαϊκές αγορές οποιουδήποτε πλούτου, φυσικού αερίου, πετρελαίου, που θα προκύψει στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι μόνο μέσω της Τουρκίας. Η παράκαμψη της Τουρκίας για χάρη σχεδίων για πολιτικούς λόγους, η δημιουργία αγωγών και ούτω καθεξής, δεν θα αποφέρει αποτέλεσμα. Όντως το βλέπουν και οι ίδιοι. Η έκκλησή μας είναι όλοι να διαμοιραστούν και να επωφεληθούν από τους φυσικούς πόρους ολόκληρης της Ανατολικής Μεσογείου, στο πλαίσιο του δίκαιου διαμοιρασμού, τόσο εδώ όσο και στην Κύπρο. Υπάρχει τρόπος να το κάνετε αυτό, αλλά δεν μπορείτε να το επιτύχετε αγνοώντας την Τουρκία. Είναι προς όφελος όλων η συνομιλία για αυτά τα ζητήματα με την Τουρκία και η από κοινού δράση στο πλαίσιο σχεδίων, στα οποία θα συμμετάσχει και η Τουρκία, αντί να επικεντρώνεστε σε έργα που είναι περιττά και κοστοβόρα. Αυτή ήταν η προσέγγισή μας από την αρχή. Φυσικά, δεν μπορούμε να παραμένουμε αδιάφοροι και να μην αντιδρούμε στις προσπάθειες να μας φυλακίσουν στον Κόλπο της Αττάλειας».

Ερώτηση: Ο Josep Borrell, Ύπατος Εκπρόσωπος εξωτερικών υποθέσεων και πολιτικής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βρέθηκε στην Άγκυρα και συναντήθηκε με τον κ. Ηavusoglu. Όταν ακούσαμε τη συνέντευξη Τύπου, η προσέγγισή τους έγινε αντιληπτή ως μία επίσκεψη για την προστασία των συμφερόντων της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο. Πώς το αξιολογείτε; Πώς αξιολογείτε τις σχέσεις μας με την ΕΕ και τις σχέσεις της Ευρώπης με την Τουρκία; Πώς θα προχωρήσουν οι επόμενες διαδικασίες; Πώς αξιολογείτε την προσέγγιση της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο σε αυτό το σημείο;

Kal?n: «Η γερμανική Προεδρία θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για τις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ. Γνωρίζω ότι η Καγκελάριος έχει τη θέληση προς αυτή την κατεύθυνση και το είπε στον Πρόεδρό μας. Είναι αναμφίβολα προς το συμφέρον όλων να σημειωθεί κάποια πρόοδος στην Τελωνειακή Ένωση και σε άλλα θέματα, μπορεί και σε σχέση με θέμα Σένγκεν. Αλλά είναι επίσης σημαντικό υπό ποιες συνθήκες γίνεται αυτό και πώς γίνεται. Μέχρι σήμερα, το άνοιγμα διαφόρων κεφαλαίων και οι διαπραγματεύσεις συναντούσαν εμπόδια μερικές φορές από τη Γαλλία, μερικές φορές από την ‘ε/κ πλευρά’, μερικές φορές από άλλες χώρες για πολιτικούς λόγους. Μερικά από αυτά έχουν αρθεί. Αλλά για πολιτικούς λόγους, μερικές φορές ένα κράτος μέλος έχει προσπαθήσει να επιλύσει το δικό του ζήτημα με την Τουρκία μέσω της ΕΕ. Πάντα υπήρχαν καθυστερήσεις. Στην πραγματικότητα, αυτό δεν είναι απαραίτητο. Με άλλα λόγια, από την άποψη των σχέσεων μιας χώρας όπως η Τουρκία με την ΕΕ και την Ευρώπη, είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών να διεξάγουν αυτές τις σχέσεις με θετική ατζέντα. Έχουμε δει πολλά παραδείγματα αυτού εσχάτως. Για παράδειγμα, έχουμε δει ότι η Ευρώπη χρειάζεται την Τουρκία στην προσφυγική κρίση στη Συρία. Έχουμε δει ξεκάθαρα ότι δεν κάνουν βήμα χωρίς την Τουρκία στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και στην ενεργειακή ασφάλεια. Η Ευρώπη είναι μια σημαντική οικονομική αγορά για εμάς. Είναι προς το συμφέρον όλων να συνεργαστούμε τόσο για τα 5 εκατομμύρια πολίτες μας που ζουν εκεί όσο και για την ασφάλειά μας και την ασφάλεια της Νότιας Ευρώπης, των Βαλκανίων και άλλων περιοχών.

Αλλά για να γίνει αυτό, είναι φυσικά αδύνατο για την Τουρκία να κάνει συμβιβασμούς ως προς τα εθνικά της δικαιώματα και συμφέροντα. Αυτή είναι μια διαδικασία όπου πρέπει να συνυπάρχουν οι δύο πλευρές. Τώρα μπορούν να γίνουν ορισμένα βήματα υπό την γερμανική Προεδρία και ελπίζουμε ότι θα υπάρξει κάποια πρόοδος προς αυτήν την κατεύθυνση.

Αλλά βλέπουμε επίσης ότι ορισμένες χώρες, όπως η Γαλλία, συνεχίζουν να εμποδίζουν και να έχουν αρνητική στάση. Ωστόσο, δεν επιδιώκουμε ευθεία σύγκρουση ούτε ένταση με τη Γαλλία. Δεν έχουμε διαφορές; Φυσικά, δεν υπάρχει τρόπος να αποδεχτούμε ότι η Γαλλία υποστηρίζει το YPG και το PYD, ‘το παρακλάδι του PKK στη Συρία’. Στη Λιβύη, λέμε ότι η Γαλλία ήταν από την αρχή με την λάθος πλευρά. Η Γαλλία δεν συμβάλλει στην ειρήνη και τη σταθερότητα της Λιβύης υποστηρίζοντας τον Haftar. Παρόλα αυτά, μπορεί να υπάρξει πεδίο εργασίας για διμερή ζητήματα, για τα θέματα της ΕΕ. Αλλά για αυτό, πρέπει να υπάρχει βούληση, ακριβής προοπτική και όραμα. Το ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου δεν αφορά μόνο μια χώρα ή την ΕΕ. Είναι θέμα όλων των παρακείμενων χωρών. Οι προσπάθειες ενός ή περισσοτέρων μελών να επιβληθούν στην Τουρκία μέσω της ΕΕ δεν έχουν αποτέλεσμα. Αντιθέτως, θα είναι προς το συμφέρον όλων να διατηρήσουμε τα διμερή, αμοιβαία, μερικές φορές πολλαπλά κανάλια ανοιχτά, να διατηρήσουμε τον διάλογο ισχυρό και να ανοίξει ο δρόμος για κρίσεις με δημιουργικές ιδέες και προτάσεις.

Ερώτηση: Υπ’ αυτήν την έννοια, απευθύνετε κάλεσμα στην κυβέρνηση των Αθηνών να βρεθούν στη σωστή πλευρά, ειδικά στη Λιβύη, και για μελλοντικές διμερείς σχέσεις; Επειδή η Αθήνα εφαρμόζει μια πολιτική που παρακολουθεί την κατάσταση συγκριτικά με άλλους. Απευθύνετε ένα τέτοιο κάλεσμα προς την Ελλάδα, έναν από τους πιο κοντινούς γείτονές μας;

Kal?n: «Όπως γνωρίζετε, την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρός μας είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας, κ. Μητσοτάκη. Αυτή είναι η πρώτη φορά που υπήρξε μια τέτοια επαφή μετά από πολύ καιρό. Ήταν μια πολύ καλή επικοινωνία. Συζητήθηκαν διμερή θέματα, το Αιγαίο, η Ανατολική Μεσόγειος και πολλά άλλα θέματα και ζητήματα της ΕΕ. Παραδοσιακά, γνωρίζετε, η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει στηρίξει την υποψηφιότητα ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ. Υπήρχαν πάντοτε κάποιες διαφορές σε διμερή θέματα, αλλά πάντα συζητούνταν, τις διαχειρίζονταν μέσω διαπραγματεύσεων, κάποιες επιλύθηκαν και μερικές κατέστησαν διαχειρίσιμες μέσω της διαδικασίας. Φυσικά, η προσδοκία μας είναι να προσπαθήσουμε να επιλύσουμε αυτές τις σχέσεις με την Ελλάδα, ως γείτονά μας, με την κατά το δυνατόν πιο θετική προσέγγιση σε όλους τους τομείς.

Προς αυτήν την κατεύθυνση, είναι σημαντική η υποστήριξη της Ελλάδας για ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Είναι δυνατόν να μιλήσουμε απευθείας για θέματα όπως το Αιγαίο και να επιλύσουμε διαφορές απόψεων ή διαφορές που προκύπτουν κατά καιρούς. Αυτά τα κανάλια ήταν ανοιχτά στο παρελθόν και μπορεί να είναι ανοιχτά και εφεξής. Έχουμε μουσουλμάνους πολίτες μας ‘τουρκικής καταγωγής’ που ζουν εκεί, υπάρχει ‘τουρκική μουσουλμανική μειονότητα’ που ζει στη ‘Δυτική Θράκη’, έχουν θέματα και υπάρχουν και άλλα ζητήματα. Είναι πάντα δυνατόν, μέσω διαπραγματεύσεων με αμοιβαίες συνομιλίες, να καλύψουμε απόσταση. Οι δύο ηγέτες επέδειξαν βούληση προς αυτήν την κατεύθυνση στην τελευταία τους τηλεφωνική επικοινωνία. Επιθυμία μας τώρα πρέπει να είναι να κάνουμε βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση και να οικοδομήσουμε μια δίκαιη περιφερειακή τάξη που θα σέβεται πραγματικά τα δικαιώματα και τα συμφέροντα όλων, τόσο στο πλαίσιο των διμερών σχέσεων, στο πλαίσιο της ΕΕ, όσο και στα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου».