Καθώς ο Δήμος Κομοτηνής ετοιμάζεται να υποβάλει το νέο του Επιχειρησιακό Πρόγραμμα για την τρέχουσα 5ετία, μας ζητήθηκαν από την διοίκησή του ιδέες που θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν σ’ αυτό. Έχοντας κατά νου το περιορισμένο οικονομικό πλαίσιο, τις επείγουσες ανάγκες του δήμου αλλά και την ατελέσφορη καταγραφή αιτημάτων που απλώς «παραγεμίζουν» κάθε παρόμοια πρόταση (π.χ. φράγμα Συμβόλων, μετεγκατάσταση Αλάνκογιου, μέτρα αγροκτηνοτροφικής ανάπτυξης…) περιοριζόμαστε σε συγκεκριμένους άξονες που θεωρούμε ότι έχουν προτεραιότητα και ρεαλισμό. Μένοντας σταθεροί και σε όσα προεκλογικά – αλλά και από την ίδρυση της παράταξής μας – έχουμε προτάξει, καταγράφουμε τις προτάσεις μας που θεωρούμε άμεσα υλοποιήσιμες.

1. ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΠΥΡΗΝΑΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Η αδίρητη ανάγκη να αναδειχθεί ό,τι απέμεινε από το ιστορικό κέντρο της πόλης είναι εκ των ων ουκ άνευ για το αύριο της Κομοτηνής. Θεωρούμε ότι οι προσπάθειες που ήδη έχουν αναληφθεί από διάφορους φορείς, σε συντονισμό με το Υπουργείο Πολιτισμού πρέπει να στηριχθούν και να προβληθούν παντί τρόπω. Η περιοχή που περιλαμβάνει το βυζαντινό φρούριο, τον ναό της Κοίμησης, το Μητροπολιτικό Μέγαρο, τη Λέσχη Κομοτηναίων, την Τσανάκλειο Σχολή, το Βαρώσι, το Ιμαρέτ και το Εσκί Τζαμί πρέπει να αποτελέσει ένα ενιαίο, διακριτό τμήμα του αστικού ιστού, όπου θα δηλώνεται η ταυτότητα της πόλης. Δεν θα υπεισέλθουμε σε λεπτομέρειες γιατί άλλοι, ειδικότεροι, θα το κάνουν. Πάντως στο σημείο αυτό προτείνουμε την αλλαγή του σήματος του Δήμου από τον σημερινό Θράκα ιππέα στο βυζαντινό φρούριο (φωτό 1), το οποίο όχι μόνο έχει ιστορικό δεσμό με την πόλη αλλά και μπορεί να λειτουργήσει ως σύμβολο και βάση για το απαραίτητο city branding. Πρόκειται για την διαδικασία σχεδιασμού, προγραμματισμού και επικοινωνίας του ονόματος και της ταυτότητας ώστε να στηθεί ή να οργανωθεί η φήμη ως μέσον για να πετύχει η πόλη συγκριτικό πλεονέκτημα. Έτσι θα αυξηθεί η εισροή επενδύσεων και ο τουρισμός, η κοινωνική ανάπτυξη, η ενίσχυση της τοπικής ταυτότητας αλλά και η ταύτιση των κατοίκων με την πόλη τους και η ενεργοποίησή τους. Επίσης προτείνουμε την τοποθέτηση πάνω (ή δίπλα) σε κάθε ιστορικό κτίριο της πόλης μιας «ταυτότητας» που θα το περιγράφει, θα το αναδεικνύει και άρα θα το προφυλάσσει. Επίσης θεωρούμε απαράδεκτη έλλειψη να μην έχει η πόλη έναν σύγχρονο τουριστικό οδηγό, άξιο του ονόματός του, μετά την κατανάλωση τόσων ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Τέλος, πιστεύουμε ότι ακριβώς το ιστορικό κέντρο είναι ο ιδανικός χώρος για την καθιέρωση ποικίλων εκδηλώσεων για τα Ελευθέρια της πόλης κάθε Μάιο, τα οποία μπορούν να αναδειχθούν σε μια διοργάνωση που θα προσελκύει κόσμο, όπως ήδη έχουν κάνει σε άλλες περιόδους του χρόνου οι γειτονικές μας πόλεις.

2. ΛΙΦΤΙΝΓΚ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ

Η όψη του κέντρου της πόλης, ιδίως περιμετρικά της πλατείας Ειρήνης, είναι τραγική. Καθώς είναι περιορισμένα τα περιθώρια των εφικτών παρεμβάσεων, προτείνουμε να προκηρυχθεί αρχιτεκτονικός διαγωνισμός που θα λάβει υπόψιν του τις τρέχουσες συνθήκες και θα προτείνει λύσεις ρεαλιστικές για την αισθητική αναβάθμιση τουλάχιστον σε συγκεκριμένα σημεία, όπως η οδός Ορφέως που είναι και η (χειρότερη) βιτρίνα της πόλης για κάθε διερχόμενο τουρίστα (φωτό 2). Εδώ μπορεί να επισημανθεί και η απαράδεκτη και παράνομη κατάσταση των ξενόγλωσσων επιγραφών στα καταστήματα, την οποίαν επίσης ως «ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ» καταγγείλαμε και πρόσφατα το Επιμελητήριο επεσήμανε, χωρίς να ιδρώσει το αυτί κανενός υπευθύνου.

3. ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ

Οι προτάσεις μας αφορούν 3 συγκεκριμένους τομείς για την καθαριότητα της πόλης. Πρώτον για την αφισορρύπανση: έχουμε από χρόνια προτείνει στον Δήμο να παραγγείλει περί τα 20 αλουμινένια πάνελ, με πλαστική διαφανή πρόσοψη που θα κλειδώνει, αρκετά μεγάλα για να φέρουν 8 αφίσες το καθένα (φωτό 3). Ο αρμόδιος υπάλληλος θα τα «ενημερώνει» για τις επικείμενες εκδηλώσεις και κανένας δεν θα κάνει αφισοκόλληση στην πόλη, επί σοβαρή χρηματική ποινή. Το σημερινό καθεστώς σπρώχνει τον πολίτη στην παρανομία και την πόλη στον Τρίτο Κόσμο, κι όλα αυτά για ένα κόστος κάτω των 5.000 ευρώ.

Δεύτερος τομέας οι κάδοι απορριμμάτων και ανακύκλωσης. Σήμερα είναι μέσα στους δρόμους, «ταξιδεύουν» κατά τις επιθυμίες των περιοίκων, ανατρέπονται από τον αέρα και γεμίζουν σκουπίδια κτλ. Πρέπει να δημιουργηθούν εσοχές στα πεζοδρόμια και όπου αυτό δεν είναι δυνατόν να κατασκευαστούν μεταλλικά πλαίσια τύπου «Π» από ομοιόμορφες βαμμένες σωλήνες που θα λύσουν τα ανωτέρω προβλήματα. Το κόστος και πάλι είναι χαμηλό, ασήμαντο σε σχέση με την πρόοδο που θα επιτευχθεί. Παράλληλα μπορούν να σημανθούν οι κάδοι και οι θέσεις τους αντιστοιχιζόμενοι με τις οικοδομές που εξυπηρετούν ώστε μαζί με μιαν επικοινωνιακή εκστρατεία να γεννηθεί ένα αίσθημα υπευθυνότητας στον χρήστη.

Ο τρίτος τομέας είναι αυτός των αδέσποτων σκύλων. Θεωρούμε ότι στόχος μας πρέπει να είναι να φύγουν όλα τα αδέσποτα από την πόλη για λόγους τόσο προφανείς που δεν χρειάζεται να επαναλάβουμε. Προτείνουμε την δημιουργία ενός περιφραγμένου χώρου έξω από την πόλη, όπου θα μεταφερθούν και θα επιβλέπονται-σιτίζονται-στειρώνονται-τσιπάρονται τόσο τα αδέσποτα της πόλης, όσο και εκείνα που σήμερα βρίσκονται σε κάκιστες συνθήκες στις δύο υπάρχουσες εγκαταστάσεις. Θεωρούμε ότι αυτός ο χώρος μπορεί να είναι ο παλιός ΧΑΔΑ, όπου από τα 40 περίπου στρέμματα σήμερα ως ΣΜΑ δεν χρησιμοποιούνται ούτε τα 10.

4. ΚΑΡΥΔΟΡΡΕΜΑ

Ο τεράστιος ανοικτός χώρος του «Καρυδορρέματος» στα ΒΑ της πόλης (φωτό 4) μένει προκλητικά αναξιοποίητος. Ο Δήμος οφείλει να κλείσει επιτέλους το θέμα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς και να προχωρήσει σε μια οικονομική αξιοποίηση που θα δώσει τον χώρο στους περίοικους – κι όχι μόνο – χωρίς να ρίξει μέσα ούτε ένα κυβικό τσιμέντου. Μια διαμόρφωση με στόχο την δημιουργία διαδρομών, χώρων στάθμευσης, χώρων για λιάστρες καπνών, χώρων για παιχνίδι, παιδικών χαρών κτλ μαζί με την οριοθέτηση και αξιοποίηση της φυσικής λίμνης θα αλλάξει ριζικά την σημερινή εικόνα της εγκατάλειψης, δίχως μεγάλη δαπάνη και γραφειοκρατικά προβλήματα.

5. ΚΑΘΕΤΟΣ ΑΞΟΝΑΣ

Ο δρόμος Κομοτηνής – Κίρτζαλι που μας συνέδεσε με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία δεν μας προσφέρει σήμερα παρά ελάχιστα. Μάλιστα μετά την ολοκλήρωση του νοτίου του τμήματός του, που παρακάμπτει εντελώς την πόλη, θα μας μείνουν μόνο τα προβλήματα. Προτείναμε στο Δημοτικό Συμβούλιο (υποδείξαμε μέχρι και το ακριβές σημείο) και επιμένουμε ότι πρέπει να δημιουργηθεί στη Νυμφαία επί ελληνικού εδάφους μεθοριακός σταθμός με Τελωνείο, Αστυνομία, καταστήματα, γραφείο πληροφόρησης και όλα τα συναφή που θα διασφαλίσουν την νομιμότητα, την ασφάλεια και την προβολή της περιοχής μας. Ο Δήμος οφείλει να κινηθεί προς πάσα κατεύθυνση για το αυτονόητο συμφέρον του.

6. ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΑΠΟΣΥΜΦΟΡΗΣΗ

Η εφαρμογή του νέου γενικού πολεοδομικού σχεδίου μετατίθεται διαρκώς στις καλένδες. Όμως η διάνοιξη δρόμων, έστω και ενός μονάχα, ιδίως στα ΒΑ του αστικού ιστού, δεν μπορεί να περιμένει άλλο. Ταυτόχρονα πρέπει να απομακρυνθούν τα λεωφορεία από το κέντρο της πόλης και να δημιουργηθεί επιτέλους ένας χώρος στάθμευσης των τουριστικών πούλμαν που μπορούν να φέρουν εισόδημα στην Κομοτηνή. Η μεταστέγαση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, που θα βοηθούσε σημαντικά, πολλές φορές προτάθηκε αλλά ουδέποτε υλοποιήθηκε.

7. ΔΗΜΟΤΙΚΗ – ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ – ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

Η καταγραφή και αξιοποίηση της δημοτικής περιουσίας είναι ένα …πάγιο αίτημα και έχει ήδη κουράσει, πριν καν ξεκινήσει. Το έχουμε ξαναπεί ότι είναι ντροπή να διαθέτει ο Δήμος νομικό πρόσωπο ειδικό για την αποστολή αυτή και να μην έχει καταγράψει έστω την περιουσία του! Οφείλει να το πράξει αμέσως και μετά να προταθούν τρόποι αξιοποίησής της. Σήμερα καμμία πρόταση στο θέμα αυτό δεν έχει νόημα. Παράλληλα πρέπει να καταγραφούν και όλα τα από χρόνια εγκαταλειμμένα σπίτια και οικόπεδα που είναι εστίες μόλυνσης (φωτό 5) αλλά και ο Δήμος – εν δυνάμει ιδιοκτήτης τους – φέρει ευθύνη για την τύχη τους. Εδώ οφείλουν να προσεχθούν και υποδομές όπως του Κτηνοτροφικού Σταθμού στην παλιά οδό Ξάνθης, που σήμερα ανήκει στο ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ αλλά θα μπορούσε να αξιοποιηθεί με μια πρωτοβουλία του Δήμου με πολλούς τρόπους, π.χ. με την στέγαση εθελοντικών δομών και αγροτικών πρωτοβουλιών.

8. ΑΔΕΛΦΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Η Κομοτηνή παραμένει αδελφοποιημένη μόνο με δύο δήμους της Τουρκίας και με το Κίρτζαλι, παραμένοντας εγκλωβισμένη στον μίζερο βαλκανικό και ενδεχομένως νεο-οθωμανικό ορίζοντα. Η πρωτοβουλία μας για έξοδο προς τη Ρωσία αλλά και δοθείσης αφορμής και προς την Ιταλία δυστυχώς δεν προχώρησε. Η συμμετοχή του Δήμου σε 10 ευρωπαϊκά προγράμματα λογικά θα έπρεπε να είχε ανοίξει κάποιους δρόμους αλλά θεωρούμε ότι η αποκτηθείσα εμπειρία δεν κεφαλοποιείται πουθενά. Επιμένουμε στην προτεραιότητα της ανάπτυξης σχέσεων με κάποια πόλη στην περιφέρεια της Αγιοπετρούπολης, για λόγους οικονομικούς και όχι μόνο.

9. ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

Οι αρχαιολογικοί χώροι της αρχαίας Στρύμης και της βυζαντινής Μοσυνούπολης (φωτό 6) είναι ό,τι σημαντικότερο μπορεί να δει στον εκτός πόλεως Δήμο μας ο περιηγητής με πολιτιστικά ενδιαφέροντα. Πρέπει λοιπόν να δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα επισκέψεων που θα αναδείξει αυτά τα δύο σημεία. Αντίστοιχα για τον κλασικό καλοκαιρινό τουρίστα το κύριο θέλγητρο είναι το Φανάρι, όπου η μόνιμη ή μακρόχρονη παραχώρηση της ακτής και η πάση θυσία αξιοποίηση του κάμπινγκ, έστω και από ιδιώτη, προηγείται. Μετά βεβαίως χρειάζεται αναβάθμιση των παρεχόμενων δημοτικών υπηρεσιών (καθαριότητας, φωτισμού, ανακύκλωσης κτλ).

10. ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ

Λυδία λίθο για κάθε σημαντική επιτυχία θα αποτελέσει η συμμετοχή του δημότη στην όποια προσπάθεια του Δήμου. Χωρίς αυτήν τίποτε δεν μπορεί να ευοδωθεί, γι’ αυτό και πρέπει να εξασφαλιστεί. Χρειάζεται η ενθάρρυνσή του με επιτροπές (πραγματικής) διαβούλευσης, η δημιουργία ηλεκτρονικών δημοσκοπήσεων (έκανε μια δειλή αρχή η ιστοσελίδα του Δήμου), η ανάδειξη των ευεργετών και χορηγών (κι όχι η περιφρόνηση της προσφοράς τους όπως γίνεται με την δωρεά Παπανικολάου) και όχι μόνο. Εκστρατείες ενημέρωσης να το καλούν να φροντίζει για την καθαριότητα και ευταξία του δημόσιου χώρου (προτείνουμε την καθιέρωση της πρώτης Κυριακής του Μαΐου ως ημέρα «Κομοτηνή-το σπίτι μου» με εθελοντική κινητοποίηση συλλόγων και πολιτών για φροντίδα του δημόσιου χώρου με τη συνδρομή των δημοτικών υπηρεσιών). Να βραβεύεται η καλαισθησία και η φιλοκαλία (π.χ. με διακρίσεις για τις πιο ανθοστόλιστες βεράντες, τις πιο ευρηματικές ονοματοδοσίες καταστημάτων, κτλ). Για τον στόχο αυτόν πάντως είναι απαραίτητα όχι μόνο τα κίνητρα αλλά και οι ποινές, χωρίς τις οποίες καμμία κοινωνία δεν λειτουργεί εύρυθμα.