Επανερχόμαστε στο θέμα των σχολικών εκδρομών, για να θίξουμε μια άλλη βασική τους πλευρά με αφορμή τον θανάσιμο τραυματισμό της μαθήτριας σε σχολική εκδρομή στη Ρώμη. Μετά τα συλλυπητήρια που εκφράζουμε στην οικογένειά της, αλλά και τον σεβασμό μας για τη δωρεά οργάνων εν μέσω του πένθους τους, η σκέψη μας βρίσκεται στον Γολγοθά των ΕΔΕ, μηνύσεων και αγωγών για τους συνοδούς καθηγητές, στους οποίους εκφράζουμε τη συμπαράστασή μας.

Είναι δεδομένο πως τα τελευταία χρόνια έγιναν πολλά βήματα για να ελεγχθούν περιπτώσεις διαφθοράς μαθητών, διαπλοκής τους με τουριστικούς πράκτορες, αφού θεσπίστηκαν κλειστές προσφορές κ.τ.λ.

Είναι βέβαιο επίσης πως τα τελευταία χρόνια έχουμε περάσει στο άλλο άκρο, εκείνο του υπερβολικά μεγάλου αριθμού εκδρομών και επισκέψεων με διανυκτερεύσεις στα πλαίσια εκπαιδευτικών προγραμμάτων, με συχνά αμφισβητούμενο χαρακτήρα και δυσβάσταχτο οικονομικό κόστος για τη μικρομεσαία ελληνική οικογένεια, η οποία έρχεται σε δύσκολη θέση να περιορίσει τα παιδιά της, όταν βλέπει άλλα να συμμετέχουν σε πολλές επισκέψεις.

Εκείνο τελικά που έμεινε ίδιο είναι το νομικό πλαίσιο των εκδρομών όσον αφορά τις ευθύνες των συνοδών.

Είναι χαρακτηριστική η παρ. 11 του άρθρου 14 του ν. 2769/2011:

«Η τήρηση του προγράμματος της εκδρομής, καθώς και η ασφάλεια των μαθητών σε όλη τη διάρκεια της μετακίνησης, από την αναχώρηση έως και την επιστροφή τους, αποτελεί ευθύνη του αρχηγού της εκδρομής και των συνοδών εκπαιδευτικών. Ο Διευθυντής του σχολείου, εφόσον η μετακίνηση γίνεται με τουριστικά λεωφορεία, απευθύνεται εγγράφως στη Διεύθυνση Τροχαίας της Ελληνικής Αστυνομίας, ώστε να διενεργηθεί έλεγχος των οχημάτων (έγγραφα καταλληλότητας οχήματος, επαγγελματική άδεια οδήγησης, έγγραφα οδηγού κλπ.), λίγο πριν την αναχώρηση των εκδρομέων. Οι συνοδοί καθηγητές επιβλέπουν τα όρια ταχύτητας και, εφόσον κρίνουν σκόπιμο, απευθύνονται στις αστυνομικές διευθύνσεις του τόπου προορισμού, για επανάληψη των ελέγχων».

Δηλαδή, οι συνοδοί είναι υπεύθυνοι γενικώς και ασαφώς για την ασφάλεια των μαθητών (εδώ το μόνο συγκεκριμένο είναι η τήρηση του προγράμματος) και επιπλέον επιφορτίζονται με αρμοδιότητες … τροχονόμου και ελεγκτή ΚΤΕΟ.

Γίνεται αντιληπτό λοιπόν από τις εξωπραγματικές απαιτήσεις προς τους συνοδούς και την ασάφεια της διάταξης (η οποία θα αποτελέσει βάση σε περίπτωση ατυχούς περιστατικού, ώστε να διωχθούν πειθαρχικά και ποινικά οι συνοδοί) ότι είναι ανάγκη να αλλάξει το νομικό πλαίσιο των εκδρομών. Οι καθηγητές που συνοδεύουν πρέπει να ξέρουν ακριβώς για ποια συγκεκριμένα πράγματα είναι υπεύθυνοι και φυσικά τα καθήκοντά τους να είναι ρεαλιστικά προσδιορισμένα, ώστε να σταθμίσουν την επιλογή τους να συνοδέψουν εκδρομές ή όχι. Ούτε αστυνομικά λαγωνικά μπορούν να γίνουν, ούτε μάντεις να προβλέψουν κάθε μικρό ή μεγαλύτερο εφηβικό ατόπημα. Όπως ακριβώς η ασάφεια του πειθαρχικού δικαίου των Δημοσίων Υπαλλήλων οδήγησε σε στρεβλώσεις και αδικίες, έτσι και το πλαίσιο των σχολικών εκδρομών χρειάζεται σαφήνεια και ακρίβεια, για να πάψουμε να αναζητούμε το εξιλαστήριο θύμα στους συνοδούς για κάθε τι που συμβαίνει.

Είναι εξαιρετικά αναγκαίο να γίνει αυτή η αλλαγή άμεσα, γιατί διαφορετικά θα φτάσουμε γρήγορα στο φαινόμενο να μην προθυμοποιούνται οι διδάσκοντες να συμμετέχουν και άρα να ματαιώνονται εκδρομές. Αν συμφωνούμε όλοι πως οι εκδρομές (παρά τις υπερβολές που προαναφέρθηκαν και για τις οποίες αναμφίβολα πρέπει κάποια στιγμή να γίνει ιδιαίτερη συζήτηση) είναι αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας με μορφωτικό, παιδαγωγικό και ψυχαγωγικό περιεχόμενο, πρέπει να στηρίξουμε τους ανθρώπους που συμβάλλουν τα μέγιστα στην επιτυχή οργάνωση και υλοποίησή τους. Και να μην ξεχνάμε ότι οι καθηγητές που συνοδεύουν δεν έχουν κανένα υλικό κίνητρο∙ προσέρχονται μόνο από το φιλότιμο και την ιδιαίτερη παιδαγωγική σχέση που αναπτύσσουν με τους μαθητές, ενώ γνωρίζουν τη μεγάλη σωματική και ψυχική κόπωση που θα υποστούν.  

                                   ΓΙΑ ΤΟ Δ.Σ ΤΗΣ ΕΛΜΕ ΡΟΔΟΠΗΣ

   Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                                                    Η ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Ν. ΔΑΠΕΡΓΟΛΑΣ                                                                      Μ. ΣΟΥΛΙΩΤΗ