Παρακολουθώντας τις ραγδαίες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Ανατ. Μεσογείου, παρατηρούμε τις κινήσεις όλων των ενδιαφερομένων «παικτών» στη σκακιέρα της πολυεπίπεδης και πολυδιάστατης γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής πλατφόρμας, τις εναλλακτικές που ακολουθούνται και την ικανότητα ή μη ελιγμού στις κινήσεις των αντιπάλων, προκειμένου να βρεθούν σε προνομιούχο θέση.

Για να γίνει πιο κατανοητή η κατάσταση στην ήδη έκρυθμη περιοχή, θα πρέπει να παρατηρεί κανείς όχι μόνο το τι συμβαίνει γύρω από την Κύπρο, αλλά τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα από το Αιγαίο μέχρι το Περσικό Κόλπο. Δηλαδή πρόκειται για την γνωστή θεωρία του ντόμινο, που θα συμπαρασσύρει με τη ροή των εξελίξεων όλες τις γειτονικές χώρες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.

 Μετά την κατάρριψη του τουρκικού πολεμικού αεροσκάφους από τη συριακή αντιεροπορική άμυνα, η Τουρκία αρκέστηκε σε διαβήματα προς το ΝΑΤΟ, σε δηλώσεις του Τούρκου Α/ΓΕΕΘΑ και σε μετακίνηση μονάδων στα σύνορα με τη Συρία. Πέραν τούτου όμως ουδέν.

Η δήλωση του Τούρκου Α/ΓΕΕΘΑ, ότι η Τουρκία θα απαντήσει όπως απαντούν τα μεγάλα κράτη μπορεί να ερμηνευτεί πικοιλοτρόπως.

Κατ’ αρχήν να διευκρινήσουμε ότι σε καμμία μα καμμία των περιπτώσεων η Τουρκία δεν θα ξεκινούσε στρατιωτικές επιχειρήσεις, χωρίς την έγκριση των ΗΠΑ και αυτό διότι οι ΗΠΑ δεν είναι ακόμη έτοιμες (δεν έχουν κινητοποιήσει ολόκληρο το μηχανισμό τους είτε στρατιωτικό είτε με τη συγκρότηση συμμαχίας σσ. Η αμερικανίδα ΥΠΕΞ παροτρίνει Ισραήλ και Τουρκία να τα «βρουν» και πάλι) για την εκδήλωση επιχειρήσεων στη Συρία.

Επίσης, η σθεναρή αντίδραση της Ρωσίας συνεπικουρούμενη και από την Κίνα (σε επίπεδο ΣΑ/ΟΗΕ), με την προβολή βέτο, αλλά και η κάθοδος στην Αν. Μεσόγειο αρκετών πολεμικών πλοίων της και η παρουσία στην ευρύτερη περιοχή της Κύπρου ναυτικών δυνάμεων των ΗΠΑ, Γαλλίας και Ισραήλ, περιπλέκουν την όλη κατάσταση σε μια περιοχή που κυριολεκτικά κοχλάζει και είναι στα πρόθυρα της έκρηξης.

Η Ρωσία δε φαίνεται διατεθιμένη να απεμπολίσει τα δικαιώματά της στη Συρία. Από την άλλη όμως μια συμφωνία που θα της επέτρεπε να διατηρήσει τα δικαιώματα αυτά έστω κι αν υπάρξει καθεστωτική αλλαγή στη Δαμασκό, δεν θα την ‘άφηνε αδιάφορη. Ίσως γι αυτό δεν αντέδρασε έντονα στην παρεμπόδιση του πλοίου που μετέφερε τα αναβαθμισμένα επιθετικά ελικόπτερα του συριακού στρατού.

Στον αντίποδα η Συρία εξοικονομεί χρόνο και δυνάμεις για την καταστολή των δυνάμεων της αντιπολίτευσης, βάζοντας στο παιχνίδι και τους Κούρδους της Συρίας, στον αντίποδα της παροχής «ασύλου» από μέρους της Τουρκίας στις δυνάμεις των αντικαθεστωτικών. Η εμπλοκή των Κούρδων δίνει άλλη διάσταση και δυναμική στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα, ίσως αποτελεί και την κίνηση ΜΑΤ της Συρίας προς την Τουρκία, καθώς από το 1984 μαίνεται ο αγώνας του ΡΚΚ στην ΝΑ Τουρκία, ενώ ταυτόχρονα οι Πεσμέργκα του Β. Ιράκ έχουν αναλάβει την «εκπαιδευση» των Κούρδων της Συρίας.

Από την άλλη πλευρά οι εύθραστες πλέον ισορροπίες μεταξύ σουνιτών και σιιτών μουσουλμάνων, χριστιανών, δρούζων κλπ εντός του Συριακού εδάφους, αποτελεί το πλέον κρίσιμο στοίχημα που θα πρέπει να κερδίσει η κάθε πλευρά, πριν αποφασίσει να κάνει πρώτη την όποια κίνησή της.

Το Ισραήλ, δεν βιάζεται να καρπωθεί κάτι από τις εξελίξεις στη Συρία, καθώς ενδιαφέρεται πρωτίστως για την ασφάλεια των κοιτασμάτων σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία. Παρακολουθεί όμως στενά τις εξελίξεις και θα αποσαφινήσει την τελική του στάση αναλόγως με το διαμορφούμενο αποτέλεσμα. Πέροαν τούτου όμως φροντίζει και καλλιεργεί νέες περιφερειακές συνεργασίες και συμμαχίες, θέτοντας σε εφαρμογή ένα από τα βασικότερα ρητά της υψηλής στρατηγικής και διπλωματίας που λέει: «στις διεθνείς σχέσεις δεν υπάρχουν μόνιμες φιλίες και συμμαχίες…».

Εν κατακλείδει, στα «θερμά» νερά της Ανατ. Μεσογείου, οι κινήσεις που γίνονται από όλες τις πλευρές είναι πάρα πολύ προσεκτικές, πλην όμως φροντίζουν να στείλουν σαφή μηνύματα στην απέναντι πλευρά.

 Ίσως μια συμφωνία παρασκηνιακά να αποτρέψει τη γενικευμένη σύρραξη στην Μ. Ανατολή με την οποία (συμφωνία) θα ικανοποιούνται όλες οι πλευρές (κυρίως τη Ρωσία) και φυσικά το κύριο μενού στην ημερήσια διάταξη θα είναι ο ισοκαταμερισμός των ενεργειακών αποθεμάτων, μιας και γι αυτά γίνεται το όλο σκηνικό. Και φυσικά η ανακατανομή του ενεργεριακού πλούτου θα είναι συνυφασμένη και με την αλλαγή των συνόρων των κρατών στην περιοχή. Σενάριο που έχει «εκπονηθεί» από αμερικανικά Think Tank εδώ και τουλάχιστον 5 χρόνια.

Ένα τέτοιο δείγμα ενδεχομένως να αποτελεί η δημοσίευση προ ετών του χάρτη της Μ. Ανατολής με τα νέα σύνορα των κρατών της περιοχής. Δεν απομένει παρά να δούμε εάν θα διατηρηθεί το status quo ή αν θα ανατραπεί και φυσικά ποιες θα είναι οι παρενέργειές του.