Άρθρο καθηγ.Γιάννη Βαληνάκη, πρ.υφυπουργού Εξωτερικών

Μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης αναμφίβολα ένοιωσε ενθουσιασμό για τη σθεναρή στάση του υπουργού Εξωτερικών Ν. Δένδια στην Άγκυρα.

Αποκαλύφθηκε έτσι η σαφής αντίθεσή της στην συνήθως υποτονική αντίδραση της χώρας απέναντι στο ύφος και την ουσία των τουρκικών προκλήσεων. Φυσικά δεν λύθηκαν έτσι και τα προβλήματα με την γείτονα.

• Η χώρα μας χρειάζεται άμεσα «έξυπνες κινήσεις» απεγκλωβισμού από αδιέξοδες διαδικασίες και αιθεροβάμονες εφησυχασμούς.
  1. Τα ελληνοτουρκικά δεν γίνονται ευρωτουρκικά με την ΕΕ σε ρόλο μεσολαβητή ή επιδιαιτητή. Ούτε με την υπόγεια προετοιμασία μιάς «ειδικής σχέσης» με την Άγκυρα που αντί υποχρεώσεων θα της χαρίζει μόνο οφέλη. Κι όμως σε αυτά παραπέμπουν οι αποφάσεις της συνόδου κορυφής του Μαρτίου. Μιά δρομολογημένη και πλούσια «θετική ατζέντα» για τον Ερντογάν, μόνο θεωρητικά συνδεδεμένη με ανώδυνες κυρώσεις που μία και μόνη σύμμαχος της Τουρκίας στην ΕΕ (και είδαμε πολλές) μπορεί να ακυρώσει. Ακόμη χειρότερος ο «συμβιβασμός» που διαβάζουμε (παρ. 10β) ότι επήλθε για την αποκλιμάκωση της περσινής κρίσης: «τα γεωτρύπανα θα παραμένουν δεμένα όσο η Ελλάδα παραμένει στις διερευνητικές και η Κύπρος στην Πενταμερή». Εμφανής πλέον ο εγκλωβισμός μας σε μιά επικίνδυνη διαδικασία απ’την οποία δεν μπορούμε, παρά τις επί τούτου προκλήσεις, να απεμπλακούμε.
• 2. Αντ’αυτών, και δεδομένης της έστω και υποκριτικής έκκλησης της Άγκυρας να ανοίξουν κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, ας δείξουμε «έξυπνη ευελιξία»: ξεμπλοκάρουμε το κεφ.13 (αλιεία και θαλάσσιες ζώνες) που προυποθέτει την αποδοχή από την υποψήφια χώρα του δικαίου της θάλασσας (UNCLOS) ως ενωσιακού κεκτημένου. Αναγκάζουμε έτσι την Κομισιόν σε ρόλο ενεργού υποστηρικτή του δικαίου της θάλασσας, θεσμικά αναγκασμένης να επιβάλει στην Άγκυρα το ορθό νομικό πλαίσιο της ελληνο-τουρκικής οριοθέτησης. Από επιτήδειος ουδέτερος και επιδιαιτητής, η ΕΕ αναγκάζεται έτσι να υποστηρίξει α) ως καταλληλότερη διαδικασία τις ενταξιακές, όχι τις διερευνητικές, β) ως ορθό νομικό πλαίσιο την UNCLOS (τα 12 ν.μ., το δικαίωμα των νησιών σε ΑΟΖ κλπ) και γ) να εγγυηθεί πολιτικά (με την απειλή αντιποίνων πχ ακύρωσης της Τελωνειακής Ένωσης) τον σεβασμό από την Τουρκία της νόμιμης οριοθέτησης.
• 3. Κατ’αναλογία κινείται παρακάμπτοντας έντεχνα τον επικίνδυνο σκόπελο της Πενταμερούς και η Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) αναγκάζοντας την ΕΕ (με όπλο την Τελωνειακή Ένωση) να επανέλθει σε ορθότερες θέσεις : στην αταλάντευτη υποστήριξη μιάς αυστηρά ομοσπονδιακής λύσης, στην υποχρεωτική αναγνώριση της ΚΔ από την Τουρκία, στην απόφαση του Οκτωβρίου 2020 για διαπραγματεύσεις οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Λευκωσίας και Άγκυρας, στην αντιμετώπιση των κατεχομένων κατ’αναλογία με την Κριμαία κοκ. Γενικότερα, Ελλάδα και ΚΔ δεν νοείται να υπεισέρχονται σε συζήτηση «λύσεων» που χειροτερεύουν τη θέση τους.
• 4. «Έξυπνες» πρωτοβουλίες χρειάζονται πριν είναι αργά κι απέναντι σε Αίγυπτο και Λιβύη. Προτάθηκε πράγματι στο Κάιρο να προσφύγουμε με «φιλικό συνυποσχετικό» στη Χάγη για το ανατολικότερο τμήμα της ΑΟΖ; Αν αρνήθηκε, τότε καθίσταται μονόδρομος η άμεση οριοθέτηση με την ΚΔ και αμέσως μετά η υποβολή της συμφωνίας στη Χάγη προς ενίσχυσή της. Ως προς τη Λιβύη απαιτούνται άμεσες και ουσιαστικές πρωτοβουλίες: α) έναρξη οριοθέτησης στη μέση γραμμή για το δυτικότερο τμήμα (γεφύρωση των εκατέρωθεν υποβληθέντων χαρτών του 2009 και 2010), β) προσφυγή ανά ζεύγη στη Χάγη για να κρίνει τη συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου έναντι του τουρκολιβυκού μνημονίου, γ) στήριξη των παραπάνω από την ΕΕ και τις ΗΠΑ.

Τέλος, ας αποδείξουμε ότι δεν θα μείνουμε στα υπερήφανα λόγια κι ότι η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται τι πραγματικά απαιτεί μιά ισχυρή κι αξιόπιστη αποτροπή. Αντί για αεροπορικές επιδείξεις και θεωρητικές «συμμαχίες» ας προχωρήσει επιτέλους στις καίριες κινήσεις: στη συμφωνία αμυντικής συνδρομής με τη Γαλλία και στην ανανέωση της ελληνο-αμερικανικής συνεργασίας έναντι σοβαρών εγγυήσεων της εδαφικής μας ακεραιότητας.

(πηγή: valinakis.gr)