Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Ο πρόεδρος του Τατζικιστάν, Εμομαλί Ραχμόν, δημοσίευσε την Πέμπτη (20/06) δύο νόμους με στόχο την «προστασία των αυθεντικών αξιών του εθνικού πολιτισμού», οι οποίοι περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την απαγόρευση των «ρούχων ξένων προς τον πολιτισμό του Τατζικιστάν», ένας ορισμός που χρησιμοποιείται στη χώρα για να περιγράψει ρούχα όπως το χιτζάμπ, δηλαδή την ισλαμική μαντήλα, σύμφωνα με πληροφορίες του ιταλικού Agenzia Nova.

Μεταξύ των 35 νόμων που εκδόθηκαν την Πέμπτη, εξηγεί η τατζικική προεδρία, υπάρχουν και εκείνοι «για τη ρύθμιση των εορτασμών και των τελετών» και «για την ευθύνη για την εκπαίδευση των παιδιών», που υιοθετήθηκαν σε νέα έκδοση, με στόχο την προστασία των αρχικών αξιών του τατζικικού πολιτισμού, την πρόληψη των δεισιδαιμονιών και των προκαταλήψεων, των υπερβολών κατά τη διεξαγωγή εορτασμών και τελετών και την προστασία των δικαιωμάτων των ανηλίκων.

Οι δύο νόμοι εγκρίθηκαν την προηγούμενη ημέρα, στις 19 Ιουνίου, από την Εθνοσυνέλευση – την άνω βουλή του κοινοβουλίου μετά την έγκριση της κάτω, της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων, η οποία εκδόθηκε στις 8 Μαΐου. Στο στόχαστρο μπαίνουν το χιτζάμπ και άλλα είδη ένδυσης που έχουν διαδοθεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα της Κεντρικής Ασίας, με μουσουλμανική πλειοψηφία, και τα οποία συνδέονται με το ριζοσπαστικό Ισλάμ, όπως μεταδίδει το Radio Ozodi.

Το θέμα αποτελούσε αντικείμενο πολιτικής συζήτησης εδώ και αρκετό καιρό. Ο πρόεδρος Ραχμόν συζήτησε το θέμα σε συναντήσεις με εκπροσώπους του κλήρου. «Η χρήση ξένων ρούχων με ψεύτικα ονόματα και χιτζάμπ, είναι ένα άλλο πιεστικό πρόβλημα για την κοινωνία μας», δήλωσε ο πρόεδρος τον Μάρτιο.

Η απαγόρευση αφορά «την εισαγωγή, την πώληση, την προώθηση και τη χρήση ενδυμάτων ξένων προς τον εθνικό πολιτισμό». Επιπλέον, απαγορεύτηκε ο εορτασμός του Idgardak από τα παιδιά, ένα έθιμο που συνδέεται με τις ισλαμικές γιορτές Id-al-fitr και Id-al-adha: σε αυτές τις περιπτώσεις τα παιδιά περιφέρονται στους δρόμους και πηγαίνουν από πόρτα σε πόρτα για να ανταλλάξουν ευχές. Το έθιμο, εξηγεί η Asia Plus, θεωρήθηκε επικίνδυνο και μη εκπαιδευτικό.

Ο πόλεμος του Τατζικιστάν κατά της “ισλαμικής έκφρασης”

Ανάλογα φαινόμενα στο Τατζικιστάν παρατηρούμε εδώ και χρόνια. Οι αρχές επιβάλλουν μια ανεπίσημη απαγόρευση του χιτζάμπ, με την αστυνομία να πραγματοποιεί τακτικές επιδρομές στην αγορά. Οι άνδρες αναγκάστηκαν επίσης να ξυρίσουν τα γένια τους παρά τη θέλησή τους.

Το 2007, η κυβέρνηση ξεκίνησε με την απαγόρευση των χιτζάμπ σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, επεκτείνοντάς την αργότερα σε όλα τα άλλα δημόσια ιδρύματα.

Ο Πρόεδρος Rahmon ίδρυσε μια ειδική επιτροπή το 2017 για να δημιουργήσει έναν «κατάλληλο» ενδυματολογικό κώδικα για τους πολίτες, αφού επέκρινε τις γυναίκες ότι φορούσαν «ξένη» μαύρη ενδυμασία.

Αυτό πυροδότησε μια εκστρατεία κατά του χιτζάμπ, με τους θεσμικούς ηγέτες να δίνουν εντολή στους εργαζόμενους να μην το φορούν στη δουλειά.

Η κυβέρνηση έκλεισε προσωρινά όλα τα ισλαμικά βιβλιοπωλεία στην πρωτεύουσα το 2022, επικαλούμενη παραβιάσεις του θρησκευτικού νόμου. Το επόμενο έτος, οι αξιωματούχοι πρότειναν οι Τατζίκοι να μην αφήνουν γένια.

Τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση προώθησε τα παραδοσιακά ρούχα του Τατζικιστάν μέσω διαφόρων εκστρατειών. Αυτές οι προσπάθειες περιελάμβαναν την αποστολή ευρέως διαδεδομένων μηνυμάτων κειμένου που ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να φορούν παραδοσιακές στολές. Το 2018, η κυβέρνηση δημοσίευσε τον «Οδηγό για τα προτεινόμενα ρούχα στο Τατζικιστάν».

Που οφείλεται η απαγόρευση;

Οι πέντε πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της περιοχής, με επικεφαλής το Τατζικιστάν, είχαν χιλιάδες πολίτες τους που πήγαν στη Συρία και το Ιράκ τη δεκαετία του 2010 για να πολεμήσουν υπέρ του Ισλαμικού Κράτους (IS).

Από την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία στο Αφγανιστάν το 2021, το Τατζικιστάν υπήρξε ένας από τους κύριους επικριτές του καθεστώτος, ανησυχώντας για την πιθανή εξάπλωση της ιδεολογίας του.

Μια έκθεση του ΟΗΕ τον Ιούνιο του 2023 περιέγραψε τον κλάδο του IS-K ως τη μεγαλύτερη τρομοκρατική απειλή στο Αφγανιστάν και την Κεντρική Ασία και υπολόγιζε ότι αποτελούνταν από 4.000 έως 6.000 τζιχαντιστές, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειών τους.

Το Τατζικιστάν έχει λάβει ριζικά μέτρα για να πατάξει τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό, όπως η απαγόρευση στις γυναίκες να φορούν χιτζάμπ.

Εκτιμάται ότι, 2.300 Τατζίκοι έχουν ενταχθεί στο IS από το 2015.

Μετά από μια σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων σε χώρες όπως η Ρωσία, το Ιράν και η Τουρκία που φαίνεται να εμπλέκουν ριζοσπαστικοποιημένους Τατζίκους υπηκόους που χτυπούν στόχους για λογαριασμό των παρακείμενων του Ισλαμικού Κράτους, πολλά δυτικά μέσα ενημέρωσης και πολιτικοί έχουν περιγράψει το Τατζικιστάν ως μια εύφορη περιοχή στρατολόγησης τρομοκρατών τζιχαντιστών .

Να υπενθυμίσουμε την τρομοκρατική επίθεση στη Μόσχα το 2023, όταν περισσότεροι από 140 άνθρωποι σφαγιάστηκαν σε τρομοκρατική επίθεση στον συναυλιακό χώρο του Crocus City Hall στην εξωτερική Μόσχα. Τέσσερις εργαζόμενοι μετανάστες από το Τατζικιστάν, που κατηγορούνται ότι ήταν οι ένοπλοι που διέπραξαν τη θηριωδία στο όνομα της επαρχίας Χορασάν του Ισλαμικού Κράτους (ISKP, ή ISIS-K) που εδρεύει στο Αφγανιστάν, βρίσκονται υπό κράτηση.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των πολιτικών αναλυτών η «κοινωνική περιθωριοποίηση» είναι ισχυρότερος μοχλός ριζοσπαστικοποίησης μεταξύ των Τατζίκων παρά ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός.

Επίσης η συνεχιζόμενη καταστολή του Ισλάμ στο Τατζικιστάν δεν θα τερματίσει την αγροτική φτώχεια, την εξαθλιωμένη ζωή που κάνουν οι μετανάστες, την έλλειψη οικονομικών ευκαιριών, τη δυσαρέσκεια των νέων ή τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες για να ενσωματωθούν στις κοινωνίες υποδοχής.

Η έλλειψη πολιτικού πλουραλισμού και οικονομικών ευκαιριών σε αυτό που είναι το φτωχότερο κράτος της Κεντρικής Ασίας συνήθως οδηγεί τους Τατζίκους στις τάξεις των τρομοκρατικών ομάδων, γεγονός που ευνοεί την διάδοση του ριζοσπαστικού ισλάμ στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα.

Αντί Επιλόγου

Ρωσία: Πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση σε συναυλιακό χώρο κοντά στη Μόσχα

To Ισλαμικό Κράτος επιβεβαιώνει τη σύλληψη 4 τζιχαντιστών της επίθεσης στη Μόσχα

Τί σημαίνει για την Ελλάδα και την Θράκη η δράση του ISIS-K;