Το θέμα του εκλογικού νόμου και όσων προβλέπει για τις τριεδρικές περιφέρειες παραμένει ασαφέςσε πολλούς παρότι ο ισχύων νόμος το ξεκαθαρίζει απόλυτα.

Στις δύο περιπτώσεις που ο εκλογικός νόμος νόμος 3231/2004 (Νόμος Σκανδαλίδη) εφαρμόστηκε (είτε αρχικά, είτε με τις τροποποιήσεις Παυλόπουλου στο Ν. 3636/2008), η εντύπωση που είχε ο κόσμος στην εκλογική περιφέρεια της Ροδόπης, όσο και στις υπόλοιπες τριεδρικές περιφέρειες ήταν ότι το πρώτο κόμμα στο Νομό εκλέγει δύο βουλευτές και το δεύτερο έναν.

Η εντύπωση αυτή παγιώθηκε εξαιτίας του συσχετισμού δυνάμεων και του “παλιού” πολιτικού συστήματος όταν ο δικομματισμός ανέπτυσσε άλλη δυναμική (κοντά ή πάνω από 80%)  και τα μικρότερα κόμματα είχαν μια τυπική παρουσία που δεν ξεπερνούσε το 4-5 %. Όμως αυτή η άποψη είναι λανθασμένη καθώς ο ισχύων εκλογικός νόμος προβλέπει για τις τριεδρικές περιφέρειες απόλυτη και απλή αναλογική!

Τι προβλέπει ο εκλογικός νόμος

Οι έδρες δίνονται με βάση το εκλογικό μέτρο, δηλαδή τον αριθμό ψήφων από το πηλικό της διαίρεσης των εγκύρων ψηφοδελτίων με τις έδρες της εκλογικής περιφέρειας. Πιο απλά, το εκλογικό μέτρο στη Ροδόπη είναι το 33,3 % των ψήφων. Κάθε κόμμα που συμπληρώνει το ποσοστό καταλαμβάνει μία έδρα (εφόσον πανελλαδικά ξεπερνά το 3%) και οι αδιάθετες έδρες κατανέμονται με βάση τα υπόλοιπα των ψήφων της Ροδόπης μεταξύ όλων των κομμάτων.

Ειδικότερα: Ο  εκλογικός νόμος στην παρ. 4 του άρθρου 8 αναφέρει επί λέξει:  «Τυχόν αδιάθετες έδρες διεδρικών και τριεδρικών περιφερειών διατίθενται, κατά σειρά και ανά μία, στον εκλογικό σχηματισμό που εμφανίζει σε καθεμία από αυτές τα μεγαλύτερα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα» ενώ στο άρθρο 6 αποκλείει τις δυεδρικές και τριεδρικές περιφέρειες από τη διαδικασία κατανομής εδρών για το bonus του πρώτου κόμματος.

Αναγωγή σε πιθανά ποσοστά των κομμάτων

Αυτόματα, αυτό που πρέπει να αναζητηθεί είναι τα αδιάθετα υπόλοιπα μπορεί να έχουν τα δύο πρώτα κόμματα. Με τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ να παρουσιάζουν πανελλαδικά τόσο χαμηλές επιδόσεις δημοσκοπικά φαντάζει αρκετά δύσκολο τα δύο πρώτα κόμματα να αγγίξουν με άνεση ή να ξεπεράσουν κατά πολύ το εκλογικό μέτρο του 33,3 %.Ακόμη και αν αυτό συμβεί, το υπόλοιπο ψήφων θα πρέπει να είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από το ποσοστό του τρίτου κόμματος. Σε ένα υποθετικό σενάριο όπου το ένα πρώτο κόμμα θα προσεγγίσει το 40% και το δεύτερο θα κινηθεί λίγο πάνω ή λίγο κάτω από το 33%, αρκεί το τρίτο κόμμα να έχει ποσοστό 7% για να καταλάβει την τρίτη έδρα !

Με τα δεδομένα των δημοσκοπήσεων πολύ αρνητικά για τα δύο μεγαλύτερα κόμματα (και με μοναδικό αστάθμητο παράγοντα τη μειονοτική ψήφο σε Ξάνθη και Ροδόπη), είναι προφανές ότι στις τριεδρικές Περιφέρειες η τρίτη έδρα είναι υπόθεση των μικρότερων κομμάτων. Στη Θράκη  ένας καλός μειονοτικός υποψήφιος σε κόμματα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, η ΔΗΜΑΡ ή Δημοκρατική Συμμαχία (αν θα εισέρχεται στη βουλή) μπορεί με μικρό αριθμό ψήφων, περίπου στις 5.000 να εκλέξει βουλευτή. Η περίπτωση των Ανεξάρτητων Ελλήνων δυσκολεύει λόγω της απουσίας μειονοτικών υποψηφίων.

Tί γίνεται στην Περιφέρεια

Στην περιφέρεια ΑΜΘ οι τρεις τριεδρικές Περιφέρειες Ξάνθης, Ροδόπης και Δράμας, παρουσιάζουν αυτή την ευκαιρία για τα μικρότερα κόμματα. Πιο περίπλοκή είναι η κατάσταση στις τετραεδρικές Έβρο και Ροδόπη. Εκεί κάποια μικρότερα κόμματα παρουσιάζουν παραδοσιακά αυξημένες δυνάμεις, όμως επειδή οι εκλογικές περιφέρειες εντάσσονται στη διαδικασία του bonus το σίγουρο είναι ότι θα υποστεί μεγάλη απώλεια εδρών το δεύτερο κόμμα πανελλαδικά (εν προκειμένω, πιθανότατα, το ΠΑΣΟΚ) υπέρ του πρώτου ενώ διατηρούν ελπίδες εκλογής τα μικρότερα κόμματα.  Δεν είναι απίθανο, με βάση τα νούμερα το δημοσκοπήσεων το δεύτερο κόμμα να μείνει χωρίς βουλευτή σε μια τετραεδρική περιφέρεια, αν δεν πιάσει το μέτρο του 25% στην πρώτη κατανομή !

Βέβαια το εκλογικό σύστημα, παρότι απάλλαξε τη Ροδόπη από την “εξομάλυνση” του απίθανου εκλογικού νόμου Κούβελα και την κατατάσσει στις ευνοημένες εκλογικές περιφέρειες που αναδεικνύουν τους βουλευτές με την αρχή της αναλογικής ισότητας, παρουσιάζει διάφορα άλλα γενικά προβλήματα που γίνονται ορατά με την αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων.