Τελικά (πώς) κάηκαν (και) οι Μυκήνες; – ΥΠΠΟ: Χωρίς ζημίες οι Μυκήνες (video)

31 Αυγούστου 202023:06

Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Ένα χρόνο μετά την τραγωδία στο Μάτι , όταν παραδοθήκαμε στις φλόγες και η Χώρα βυθίσθηκε στο θρήνο του θανάτου βρεθήκαμε προ των πυλών του Αχέροντα σχεδόν με πανομοιότυπο τρόπο όταν “ακραία καιρικά φαινόμενα απείλησαν την Β. Ελλάδα όπου θρηνήσαμε και θύματα, κάτι που είδαμε να επαναλαμβάνεται προσφάτωνς και στην Β. Εύβοια…

Και να μην ξεχνάμε ότι είμαστε αντιμέτωποι με τις συνέπειες της πανδημικής νόσου  Covid19..

Χθες, κάηκαν οι Μυκήνες όπως το 2007 είχε καεί η Αρχαία Ολυμπία.

Το Ανακριτικό Τμήμα του Πυροσβεστικού Σώματος θα αναλάβει να απαντήσει στα 4 κρίσιμα ερωτήματα που ετέθησαν άμεσα:

  • σε ποιό σημείο προκλήθηκε η πυρκαγιά;

  • πρόκειται για εμπρησμό από αμέλεια ή με δόλο;

  • λειτούργησαν τα μέτρα πυρασφάλειας και εφαρμόσθηκαν τα σχετικά πρωτόκολλα ασφαλείας; Ήταν πλήρης ο φάκελλος πυρασφάλειας όπου αναγράφονται αναλυτικά τα μέτρα που πρέπει υποχρεωτικά να τηρούνται στον αρχαιολογικό χώρο.

  • Λειτούργησαν τα αντιπυρικά συστήματα του αρχαιολογικού χώρου από τη στιγμή που οι φλόγες άρχισαν να απειλούν τις Μυκήνες;
  • είχε καθαριστεί σωστά ο χώρος ή όχι; “βρήκε” η φωτια καύσιμη ύλη που την τροφοδότησε; (σκουπίδια, χόρτα, χαμηλή βλάστηση).

Σύμφωνα με το δελτίο τύπου του βουλευτή Αργολίδας ΚΙΝ.ΑΛ. Α. Πουλά και του Τομέα Πολιτικής Προστασίας για τις Μυκήνες η έλλειψη προληπτικών μέτρων ήταν προφανής και στις Μυκήνες αφού:

  • Δεν είχαν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης
    Η έλλειψη νερού ήταν πασιφανής. Τα πυροσβεστικά οχήματα ήταν αναγκασμένα να λαμβάνουν νερό από διπλανό τοπικό διαμέρισμα των Φιχτίων.
  • Ούτε υδροφόρες υπήρχαν. Στις 16:15 εμφανίσθηκε η μοναδική υδροφόρα στον χώρο μισθωμένη από την Περιφερειακή Ενότητα Αργολίδας.
  • Από την αρχή της πυρκαγιάς έως τις 16:00 επιχειρούσε μόνο ένα ελικόπτερο και ένα αεροπλάνο και μετά από έντονες εκκλήσεις του Αντιπεριφερειάρχη κυρίου Σχοινοχωρίτη ενισχύθηκε η εναέρια πυρόσβεση και με άλλα μέσα. Υπήρξε μεγάλος κίνδυνος επέκτασης της φωτιάς και προς το τοπικό διαμέρισμα της Προσύμνης που ευτυχώς απεφεύχθη λόγω της αύξησης των μέσων.
  • Η περιοχή εκτός της περίφραξης του Αρχαιολογικού χώρου ήταν ακαθάριστη.
  • Η προσβασιμότητα μεγάλων πυροσβεστικών οχημάτων εντός του χώρου ήταν αδύνατη λόγω κακού σχεδιασμού.

Τις σημαντικές φθορές που προκάλεσε η φωτιά που ξέσπασε στον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών και η οποία τέθηκε υπό μερικό έλεγχο το βράδυ της Κυριακής 30/8 αποτυπώνουν φωτογραφίες που είδαν το φως της δημοσιότητας.

ΥΠΠΟ Λ. Μενδώνη: “Το να βλέπει ο επισκέπτης το καμένο κάτω δεν είναι και τίποτα τρομερό” – ΧΩΡΙΣ ΖΗΜΙΕΣ ΟΙ ΜΥΚΗΝΕΣ

Η ζημιά που προκλήθηκε στον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών από τη φωτιά ήταν «η λιγότερη δυνατή» ισχυρίζεται η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατά την αυτοψία που έκανε στον αρχαιολογικό χώρο το πρωί της Δευτέρας 31/8, ενώ στη εικόνα που παρουσίασε για τον χώρο δεν φαίνεται να βλέπει καμία εικόνα εγκατάλειψης.

«Το γεγονός ότι ο χώρος ήταν απολύτως αποψιλωμένος και δεν υπήρχαν καθόλου ξερά χόρτα, επομένως δεν υπήρχε ύλη για να καεί ήταν το σωτήριο για τα μνημεία, διότι δεν δημιουργήθηκαν θερμικά φορτία που θα επιβάρυναν και θα δημιουργούσαν σοβαρά προβλήματα στους δομικους λίθους των μνημείων» είπε η υπουργός.

Υποστήριξε ότι ήταν γρήγορη η αντίδραση της Πυροσβεστικής, προκειμένου να μην επεκταθεί η πυρκαγιά μέσα στον αρχαιολογικό χώρο και τη γύρω περιοχή, καθώς και ότι στον αρχαιολογικό χώρο υπήρχε σχέδιο για την πυρόσβεση, με την ευθύνη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αργολίδας.

Σε ερώτηση για το πότε θα είναι επισκέψιμος ξανά ο χώρος, η κα. Μενδώνη απάντησε: «Θα ανοίξει γρήγορα και το μουσείο- που είναι κλειστό για προληπτικούς λόγους- και ο αρχαιολογικός χώρος».

Σε δηλώσεις μάλιστα που κατέγραψε το Argonafplia.gr, η υπουργός Πολιτισμού λέει ότι «Το να βλέπει λίγο και ο επισκέπτης το καμένο κάτω δεν είναι και τίποτα τρομερό»:

Οι αρχαιότητες στις Μυκήνες δεν έπαθαν ζημιές από την πυρκαγιά που σημειώθηκε χθες στην περιοχή. Ήδη το Μουσείο και ο αρχαιολογικός χώρος, το σύνολο των επισκέψιμων Μυκηνών, είναι προσβάσιμα για τους επισκέπτες.

Σήμερα το πρωί, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη διενήργησε αυτοψία στον χώρο. Στη συνέχεια πραγματοποίησε ευρεία σύσκεψη, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων υπηρεσιακών παραγόντων. Συμμετείχαν, ο βουλευτής Αργολίδας κ. Γιάννης Ανδριανός, ο διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Αργολίδας κ. Κωνσταντίνος Καλαϊτζίδης, ο Δήμαρχος Άργους -Μυκηνών κ. Δημήτρης Καμπόσος, ο Αντιπεριφερειάρχης Αργολίδας κ. Γιάννης Μαλτέζος, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτισμού του ΥΠΠΟΑ κ. Γιώργος Διδασκάλου, η Έφορος Αρχαιοτήτων Αργολίδας κ. Άλκηστις Παπαδημητρίου και όλοι οι αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Όπως δήλωσε η κ. Λίνα Μενδώνη «Το μουσείο δεν διέτρεξε κανέναν κίνδυνο. Η φωτιά δεν άγγιξε την  Πύλη των Λεόντων, τα μνημεία του Ταφικού Κύκλου Α, την βόρεια κλιτύ της Ακρόπολης, τα κυκλώπεια τείχη. Η φωτιά ξεκίνησε από μία κοντινή χορτολιβαδική έκταση, και καθώς υπήρχε ισχυρός αέρας, πέρασε μέσα στον αρχαιολογικό χώρο. Επειδή η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας είχε κάνει εξαιρετικά συστηματική αποψίλωση των χόρτων, τόσο εντός όσο και στην περίμετρο του αρχαιολογικού χώρου, η φωτιά δεν βρήκε  καύσιμη ύλη ώστε να αναπτυχθούν θερμικά φορτία τα οποία θα δημιουργούσαν πρόβλημα στο δομικό υλικό των μνημείων. Αυτά τα οποία ακούστηκαν, ότι “κινδύνεψαν οι Μυκήνες να ασβεστοποιηθούν”, ότι “οι Μυκήνες καταστράφηκαν ολοσχερώς”, είναι απολύτως αναληθή. Αυτό το οποίο συνέβη, είναι ότι δημιουργήθηκαν νησίδες καμένων χόρτων -χιλιοστών επάνω στο έδαφος- και ο καπνός μαύρισε ορισμένους τοίχους. Το πρόβλημα είναι αισθητικό, όχι ουσιαστικό. Ήδη η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας ανέλαβε την αποκατάστασή του. Απόδειξη, ότι ο αρχαιολογικός χώρος δεν υπέστη ζημίες, είναι ότι, όσοι επισκέπτες προσήλθαν σήμερα τον βρήκαν ανοικτό. Σε κάθε περίπτωση και ο αρχαιολογικός χώρος και το μουσείο λειτουργούν κανονικά από αύριο το πρωί».

Η κ. Μενδώνη στις δηλώσεις της στις Μυκήνες τόνισε ότι «Απώλειες του μνημειακού αποθέματος δεν υπήρξαν. Από τη διέλευση της φωτιάς υπήρξε μόνο μία ζημία σε τμήμα αρχαίου τοίχου, όχι του κυκλώπειου τείχους, σε έκταση τεσσάρων τετραγωνικών μέτρων. Στις προηγούμενες δεκαετίες για την αναστηλωτική παρέμβαση στο σημείο αυτό, είχαν χρησιμοποιηθεί εύφλεκτα υλικά -φελιζόλ για παράδειγμα- τα οποία εξαερώθηκαν. Είναι και η μόνη ζημία στο αναστηλωμένο τμήμα. Είναι προφανές ότι τις επόμενες μέρες θα αποκατασταθεί απολύτως». Σύμφωνα με την Έφορο Αρχαιοτήτων Αργολίδας κ. Άλκηστη Παπαδημητρίου, «το σημείο βρίσκεται στη βορειοανατολική κλιτύ, στο κτήριο Δ’, πάνω από το ανακτορικό συγκρότημα. Έχουμε αποκλείσει την περιοχή και αμέσως θα επέμβουμε με σωστικά μέτρα, ώστε να αποκατασταθεί και να μην υπάρχει τίποτα που να ζημιώνει τον αρχαιολογικό χώρο», δήλωσε.

Το σύστημα πυρασφάλειας

Σχετικά με την πυροπροστασία των Μυκηνών η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού διευκρίνισε  ότι «Στην περίπτωση των Μυκηνών λειτούργησε απολύτως η πρόληψη, με την εξαιρετικά συστηματική και σχολαστική αποψίλωση του αρχαιολογικού χώρου από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων, που δεν επέτρεψε στη φωτιά να αναπτυχθεί. Οι χώροι πρέπει να καθαρίζονται εγκαίρως. Είναι μία διαδικασία που ξεκινάει από τον Μάρτιο και επαναλαμβάνεται μέχρι τουλάχιστον τον Ιούλιο. Ειδικά για τις Μυκήνες, το μόνιμο προσωπικό που βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο, ασχολείται συστηματικά με την αποψίλωση. Η τελευταία φορά που έγινε αποψίλωση, ήταν δύο ημέρες πριν. Στο σύστημα πυρασφάλειας υπάρχουν μεγάλες  δεξαμενές, σε επιλεγμένα σημεία, με δεκάδες τόνους νερού και το σύστημα, το οποίο τις διασυνδέει. Ωστόσο, δεν χρειάστηκε να λειτουργήσει, διότι η παρέμβαση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας ήταν άμεση και δυναμική. Επενέβησαν, σε πολύ σύντομο χρόνο, και τα εναέρια μέσα – δύο αεροπλάνα και ένα ελικόπτερο- οπότε δεν υπήρξε λόγος ενεργοποίησης του συστήματος δεξαμενών του αρχαιολογικού χώρου. Από τη φωτιά κάηκαν σε ορισμένα σημεία οι πλαστικοί σωλήνες, τα οποία συνδέουν τις δεξαμενές. Ήταν το πρώτο θέμα που συζητήσαμε στη διευρυμένη σύσκεψη και εντός δύο ημερών θα αντικατασταθούν. Αποφασίσαμε να ενισχυθεί το σύστημα πυρόσβεσης και με κρουνούς υψηλής πίεσης. Προϋποθέτει να εκτελεστεί το έργο ύδρευσης που θα συνδέσει τον αρχαιολογικό χώρο με τον τελευταίο κρουνό του οικισμού και αυτό είναι στην αρμοδιότητα του Δήμου. Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ανέλαβε να χρηματοδοτήσει το έργο, προκειμένου να υπάρξει και αυτή η επιπλέον ενίσχυση. Ο  Αντιπεριφερειάρχης Αργολίδας ανέλαβε τον καθαρισμό των ρεμάτων, των εκατέρωθεν του αρχαιολογικού χώρου. Σύμφωνα με τον διοικητή της Πυροσβεστικής και τον Αντιπεριφερειάρχη, έχουν ανοιχθεί με συστηματικό τρόπο και  πολλοί δασικοί δρόμοι πυροπροστασίας».

Η Έφορος Αργολίδας κ. Άλκηστις Παπαδημητρίου δήλωσε ότι «η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδος είναι σήμερα πολύ περήφανη γιατί έκανε τη δουλειά της τόσο σωστά. Χάρις στον εντατικό και ριζικό καθαρισμό δεν μπόρεσε η φωτιά να βρει κάτι να κάψει. Η Υπηρεσία έσωσε τον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών και γι’ αυτό είμαστε περήφανοι. Ας έρθει όποιος θέλει στον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών να δει τι έχει συμβεί πραγματικά».

Αρθρογράφος