Γράφει η Ιωάννα Λιούτα

Φωτιά οι λογαριασμοί του ρεύματος και συνεχίζουν να ανεβαίνουν οι τιμές, με τους καταναλωτές να μην ξέρουν πως να τα βγάλουν πέρα και με καύσωνα διαρκείας.Οι τιμές στην αγορά ενέργειας  για σήμερα 16 Ιουλίου σύμφωνα με  το ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας αναμένεται να αγγίξουν  και τα 650 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.Η μέση τιμή υπολογίζεται γύρω στα 176,33 ευρώ ενώ χθες ήταν πάνω από τα 191 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.

Τι φταίει

Αυτό που φταίει ,μας λένε,είναι οι υψηλές θερμοκρασίες και οι βλάβες στα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στα  Βαλκάνια κα.Αυτό που δεν μας λένε είναι ότι φταίει η καρτελοποιημένη ενέργεια στην χώρα μας που είναι στρατηγική επιλογή της Κυβέρνησης.

Γιατί οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ έχουν χαμηλές τιμές

Σε αντίθεση με την Ελλάδα όπως φαίνεται στον πίνακα η Νορβηγία ,η Σουηδία και η Φινλανδία εμφανίζουν τις χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., στα 29 ,25 και 22 ευρώ η μεγαβατώρα αντίστοιχα. Οι χαμηλές τιμές είναι καθαρά αποτέλεσμα της παραγωγής από υδροηλεκτρικά και αιολικά πάρκα που αποτελούν και το βασικό μείγμα καυσίμου ηλεκτροπαραγωγής των τριών χωρών.

Στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης (Γερμανία, Βέλγιο, Γαλλία κ.λπ.) όπου οι αγορές είναι διασυνδεδεμένες και λειτουργούν ως μια ενιαία αγορά όπου η ροή ενέργειας από την παραγωγή στην κατανάλωση γίνεται με βάση το χαμηλότερο κόστος παραγωγής,οι τιμές είναι επίσης χαμηλές.Στην χώρα μας η τιμές διαμορφώνονται με βάση το στοιχείο με την ακριβότερη τιμή που είναι αυτή του φυσικού αερίου έστω και αν το φυσικό αέριο έχει 5% συμμετοχή στην ροή ενέργειας.

Μοντέλα τιμολόγησης στην Ελλάδα και στην ΕΕ

Στην χώρα μας έχουμε  μία αγορά μόνο με τέσσερις-πέντε παραγωγούς που  ορίζουν τις τιμές ,έχουμε μία ρηχή αγορά, όπου οι παραγωγοί μπορούν να ορίζουν ότι τιμές θέλουν. Και μπορούν να το κάνουν γιατί κανείς δεν τους ελέγχει ,ούτε υπάρχουν κυρώσεις. Το μοντέλο τιμολόγησης στην Ελλάδα γίνεται  με βάση τη μέση τιμή του φυσικού αερίου του προηγούμενου μήνα (front month), και όχι όπως στην υπόλοιπη Ευρώπη όπου γίνεται ανά ημέρα γιατί με αυτό τον τρόπο  προστατεύονται οι παραγωγοί από το ρίσκο της ημερήσιας διακύμανσης και αποκομίζουν υψηλά κέρδη.

Δεδομένου ότι στην Ελλάδα δεν λειτουργεί η προθεσμιακή αγορά ,η ηλεκτρική ενέργεια συνολικά, διαμορφώνεται  στη spot αγορά.  Με αποτέλεσμα οι υψηλές τιμές χονδρικής- που διαμορφώνονται  στη spot- να μετακυλίονται πλήρως (100%) στη λιανική .Στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, όπου μέσω της spot διακινούνται πολύ μικρότερα ποσοστά ημερήσιας κατανάλωσης πχ.Γαλλία,Γερμανία στο 29%.

ΔΕΗ

Στην Γαλλία ο Πρόεδρος Μακρόν επανακρατικοποίησε  την  EDF(αντίστοιχη ΔΕΗ) και έχει το 85% της κάλυψης και το έκανε το 2022 για να ελέγξει τις τιμές λόγω της  ενεργειακής κρίσης. Ενώ στην Ελλάδα την ίδια χρονική περίοδο η  Κυβέρνηση αποφάσισε να εκχωρήσει την πλειοψηφία της ΔΕΗ σε ιδιώτες, μέσω αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου και να κερδοσκοπεί σε βάρος των καταναλωτών.

Υπερκέρδη για το καρτέλ της ενέργειας

Πέντε παίκτες όμως δεν συνιστούν ένα χρηματιστήριο. Είναι μια αγορά που η Κυβέρνηση έχει δημιουργήσει είναι ένα καρτέλ που το 2022 είχε   πάνω  από 1,6 δις. κέρδη και επιδοτήσεις 8,2 διςσε λιγότερο από 2 χρόνια που τις πλήρωσε ο ελληνικός λαός!  Είχαν δε φορολογηθεί τα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών με τον έκτακτο φόρο των 373,55 εκατ ευρώ!!!
 Σίγουρα κέρδη .δίχως ρίσκο