Δεν έχει περάσει ούτε χρόνος από την τεράστια καταστροφική πυρκαγιά του Έβρου, που είχε ως αποτέλεσμα τη σχεδόν ολοκληρωτική απώλεια του σημαντικότερου βιότοπου του Μαυρόγυπα στο Εθνικό Πάρκο Δάσους Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου, και η απειλή των ανεμογεννητριών για το ιδιαίτερα απειλούμενο είδος εντείνεται, αντί να περιορίζεται. Τελευταίο επεισόδιο η έκδοση αδειών από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης (ΑΔΜΘ), κατόπιν σχετικής θετικής (!) εισήγησης από το Υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ), των Αιολικών Σταθμών (ΑΣΠΗΕ) «ΜΕΓΑΛΗ ΡΑΧΗ» της εταιρείας GREENFIELD WIND, «ΡΑΓΑΔΑ, ΜΗΛΙΑ, ΞΕΝΟΣ» της εταιρείας «ES ENERGY Ε.Π.Ε.» και «ΚΟΝΤΟΚΟΡΦΙ» της εταιρείας ΑΙΟΛΙΚΑ ΡΟΔΟΠΗΣ Μ.Ι.Κ.Ε. στη Ροδόπη [1].

Τι κι αν οι θέσεις εγκατάστασης των Αιολικών Σταθμών βρίσκονται εντός της περιοχής NATURA 2000 – Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) GR1130011 «Κοιλάδα Φιλιούρη» (και της αντίστοιχης Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά GR008), με είδος χαρακτηρισμού [2] τον Μαυρόγυπα; Τι κι αν εμπίπτουν εντός του χαρτογραφημένου «πυρήνα» της δραστηριότητας του Μαυρόγυπα; Τι κι αν η Μονάδα Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Δέλτα Έβρου και Δαδιάς του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. γνωμοδότησε  -ξεκάθαρα και στοιχειοθετημένα- ΑΡΝΗΤΙΚΑ για την υλοποίηση και των δύο έργων; Αυτά φαίνεται ότι είναι «ψιλά γράμματα» για τη Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής (ΓΔΠΠ) του ΥΠΕΝ και την ΑΔΜΘ, που αγνόησαν τα παραπάνω στοιχεία και έδωσαν «πράσινο φως» για  τα συγκεκριμένα έργα με διαφορά λίγων ημέρων.

Καθοριστική σημασία για την έκδοση των δύο αποφάσεων από την ΑΔΜΘ φαίνεται να έπαιξαν οι θετικές γνωμοδοτήσεις του ΥΠΕΝ [3], που υπογράφονται από τον προϊστάμενο της ΓΔΠΠ κ. Δημόπουλο, όπου, για ακόμη μια φορά, παρακάμπτεται χωρίς ουσιαστική αιτιολόγηση η αναλυτική και επιστημονικά τεκμηριωμένη γνωμοδότηση της ΜΔ Εθνικών Πάρκων Δέλτα Έβρου και Δαδιάς του ΟΦΥΠΕΚΑ [4]. Η ΜΔ τεκμηριώνει με επαρκέστατο και αδιαμφισβήτητο τρόπο ότι οι θέσεις εγκατάστασης των δύο Αιολικών Σταθμών βρίσκονται στον πυρήνα της δραστηριότητας του Μαυρόγυπα (και του Όρνιου) και οι πτήσεις των απειλούμενων γυπών είναι συχνότατες, με αποτέλεσμα η ενδεχόμενη υλοποίηση των έργων να αποτελεί μία ακόμα σοβαρή απειλή γι’ αυτά τα είδη, που έχουν βρεθεί σε ακόμα πιο δυσμενή θέση εξαιτίας της περσινής πυρκαγιάς. Σε ανάλογη κατεύθυνση, βεβαίως, ήταν και η παρέμβαση της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας κατά τη δημόσια διαβούλευση του έργου «ΜΕΓΑΛΗ ΡΑΧΗ».

Πρέπει να σημειωθεί εδώ πως στους Αιολικούς Σταθμούς που λειτουργούν στον Έβρο και στη Ροδόπη έχουν έως σήμερα καταγραφεί 563 περιστατικά θανάτωσης πουλιών και νυχτερίδων, μεταξύ των οποίων 7 Μαυρόγυπες και 9 Όρνια [5].

Δυστυχώς, για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι οι «δεσμεύσεις» για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της Θράκης μετά την περσινή καταστροφή ήταν εν πολλοίς κούφιες και για επικοινωνιακούς λόγους.

Από την πρώτη στιγμή είχε καταστεί σαφές πως είναι απόλυτη ανάγκη να προστατευτούν αυστηρά οι κρίσιμοι βιότοποι του Μαυρόγυπα και εκτός των καμένων εκτάσεων [6], προκειμένου να υπάρχει περιθώριο να προσαρμοστούν τα πουλιά στη νέα κατάσταση. Η Διοίκηση, ωστόσο, συνεχίζει με τις αποφάσεις της να προσθέτει απειλές για τον Μαυρόγυπα και να υποβαθμίζει τον βιότοπό του, σαν να μη συνέβη ποτέ η περσινή δραματική επιδείνωση της κατάστασής του! Ειδικότερα για το ΥΠΕΝ, είναι άκρως απαράδεκτο ότι με τις ενέργειες του πρακτικά καταστρατηγεί το ίδιο του το νομοθετικό έργο και την Υπουργική Απόφαση (ΥΑ) για την εφαρμογή του Εθνικού Σχέδιου Δράσης για τους γύπες, όπου ρητά αναφέρεται –μεταξύ άλλων– ότι βασικός στόχος της ΥΑ είναι «Η χωρική αποτύπωση και διατήρηση των κρίσιμων ενδιαιτημάτων αναπαραγωγής, διασποράς και τροφοληψίας και η βελτίωσή τους».

Καλούμε την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ να παρέμβει και ΝΑ ΑΚΥΡΩΣΕΙ ΑΜΕΣΑ τις άκρως επιζήμιες για τον Μαυρόγυπα και τα άλλα απειλούμενα αρπακτικά αδειοδότησεις των Αιολικών Σταθμών «ΜΕΓΑΛΗ ΡΑΧΗ»,«ΡΑΓΑΔΑ, ΞΕΝΟΣ, ΜΗΛΙΑ» και «ΚΟΝΤΟΚΟΡΦΙ» από την ΑΔΜΘ. Επιτέλους, ζητείται έστω και στοιχειώδης συνέπεια λόγων και πράξεων.

[1] Έκδοση ΑΕΠΟ του Αιολικού Σταθμού «ΜΕΓΑΛΗ ΡΑΧΗ» https://diavgeia.gov.gr/doc/%CE%A8%CE%A18%CE%9F%CE%9F%CE%A11%CE%A5-%CE%934%CE%9F?inline=true

Έκδοση ΑΕΠΟ για τον Αιολικό Σταθμό «ΡΑΓΑΔΑ, ΞΕΝΟΣ, ΜΗΛΙΑ, ΚΟΝΤΟΚΟΡΦΙ» https://diavgeia.gov.gr/doc/6%CE%A7%CE%98%CE%A3%CE%9F%CE%A11%CE%A5-%CE%A6%CE%A62?inline=true

[2] Είδη χαρακτηρισμού για μία περιοχή NATURA είναι αυτά τα οποία πληρούν συγκεκριμένα  πληθυσμιακά κριτήρια προκειμένου να χαρακτηριστεί η περιοχή ως προστατευόμενη.

[3] Γνωμοδότηση ΥΠΕΝ για τον Αιολικό Σταθμό «ΜΕΓΑΛΗ ΡΑΧΗ»: https://ornithologiki.gr/images/nea/pdf/Aiolikos_Stathmos_MEGALI_RAXI_Gnomodotisi_YPEN_THETIKH.pdf

Γνωμοδότηση ΥΠΕΝ για τον Αιολικό Σταθμό «ΡΑΓΑΔΑ, ΜΗΛΙΑ ΞΕΝΟΣ»: https://ornithologiki.gr/images/nea/pdf/Aiolikos_Stathmos_Ragada_Mhlia_Gnomodotisi_DDFPB.pdf

[4] Αρνητική Γνωμοδότηση ΟΦΥΠΕΚΑ για τον Αιολικό Σταθμό «ΜΕΓΑΛΗ ΡΑΧΗ»: https://ornithologiki.gr/images/nea/pdf/Aiolikos_Stathmos_MEGALI_RAXI_Gnomodotisi_OFYPEKA_ARNHTIKH.pdf

Αρνητική Γνωμοδότηση ΟΦΥΠΕΚΑ για τον Αιολικό Σταθμό «ΡΑΓΑΔΑ, ΜΗΛΙΑ ΞΕΝΟΣ»:

https://ornithologiki.gr/images/nea/pdf/OFYPEKA_Aiolikos_Stathmos_Radada_Mhlia_XENOS.pdf

[5] Βάση Δεδομένων των καταγεγραμμένων περιστατικών πρόσκρουσης ειδών ορνιθοπανίδας και χειροπτέρων στους Αιολικούς Σταθμούς των Π.Ε. Έβρου και Ροδόπης: www.spbt.gr/downloads

[6] Αμέσως μετά την πυρκαγιά του 2023, υποβλήθηκε στο ΥΠΕΝ επιστολή και επιστημονικό υπόμνημα από Εννιά (9) Περιβαλλοντικές Οργανώσεις σχετικά με την ανάγκη αυστηρής προστασίας των κρίσιμων βιότοπων της ορνιθοπανίδας σε Έβρο και Ροδόπη: https://ornithologiki.gr/el/enhmerwsh-ekpaideush/enimerosi/ta-nea-mas/1682-amesa-metra-gia-tous-aspie-se-evro-rodopi-zitoyn-9-perivallontikes-organoseis-9