ΠΡΟΣ: κ. Πρόεδρο Περιφερειακού Συμβουλίου ΑΜ-Θ, κ. Περιφερειάρχη
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ: Επικεφαλής Παρατάξεων Περιφερειακού Συμβουλίου

ΘΕΜΑ: ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗ

Διαρκώς διογκούμενα είναι στην Περιφέρειά μας τα προβλήματα ύδρευσης και άρδευσης εν μέσω μάλιστα θέρους. Πρόκειται για τα αποτελέσματα της πολιτικής όλων των κυβερνήσεων αλλά και των τοπικών αρχών, Περιφέρειας και Δήμων, που έχουν καταστήσει τη διαχείριση των υδάτων πεδίο εμπορευματικής εκμετάλλευσης, το νερό από κοινωνικό αγαθό σε πανάκριβο εμπόρευμα. Για αυτό οι φορείς που εμπλέκονται στη διαχείριση του νερού, το κοστολογούν πανάκριβα για το λαό, ενώ την ίδια ώρα δεν προχωρούν τα απαραίτητα έργα συντήρησης και εκσυγχρονισμού των δικτύων ύδρευσης, μικρά φράγματα, λιμνοδεξαμενές, καλλιέργεια πηγών, προστασία υδροβιότοπων, νέα απαραίτητα αντλιοστάσια, σύγχρονο αρδευτικό δίκτυο και αποστραγγιστικά έργα. Παράλληλα τα προβλήματα των ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ παραμένουν μεγάλα, η υπερχρέωση πολλών ΤΟΕΒ λόγω της εκτίναξης των τιμών της ενέργειας υπονομεύει τις δυνατότητές τους.

Ακόμα χειρότερη προμηνύεται η κατάσταση στο μέλλον με την προωθούμενη συγχώνευση των ΔΕΥΑ με προφανή στόχο τη συγκέντρωση των υπηρεσιών ώστε να προχωρήσει η ιδιωτικοποίησή τους, αλλά και με την μεταβίβαση αρμοδιοτήτων των ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ σε Ανώνυμες Εταιρείες στα πρότυπα της Θεσσαλίας και της Κρήτης, προαπαιτούμενο και αυτό του υπερμνημονίου της ΕΕ, του Ταμείου Ανάκαμψης. Όλα αυτά έπειτα και από την νομοθετική ρύθμιση για μετατροπή της ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) σε ΡΑΑΕΥ (Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας & Υδάτων).

Ιδιαίτερα για το πόσιμο νερό σημειώνουμε ότι οι ανάγκες τα επόμενα χρόνια πρόκειται να μεγαλώσουν. Σύμφωνα μάλιστα με το «Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο για το πόσιμο νερό», που εκπονήθηκε το 2022, η εκτίμηση των υδρευτικών αναγκών της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης για το 2030 ανέρχεται στα 57.545.904 κυβικά μέτρα, ενώ για το 2021 ήταν 56.901.875 κυβικά μέτρα.

Σύμφωνα με τις παραδοχές του ίδιου Σχεδίου «…κρίνεται αναγκαία η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας νερού για να αντιμετωπισθούν φαινόμενα τοπικής υποβάθμισης της ποιότητας του νερού προς κατανάλωση. Σημειακά εμφανίζονται προβλήματα υφαλμύρινσης στο παραλιακό μέτωπο του Δ. Κομοτηνής, νιτρορύπανσης (στο Δήμο Καβάλας και Ορεστιάδας) και ύπαρξη μαγγανίου (λόγω γεωλογικού υποβάθρου) στο Δήμο Ορεστιάδας».

Όπως επίσης «Στην Περιφέρεια ΑΜΘ παρατηρείται έλλειμμα επαρκούς πόσιμου νερού σε ορισμένες περιοχές. Συγκεκριμένα προβλήματα επάρκειας αντιμετωπίζει ο Δήμος Δοξάτου, λόγω παλαιότητας δικτύων (άνω των σαράντα ετών από αμίαντο με συχνές θραύσεις), η περιοχή Μαυρόβατο της Δράμας, η Θάσος (λόγω εποχικής αύξηση της κατανάλωσης), το Διδυμότειχο, οικισμοί της Δ.Ε. Φιλίππων της Καβάλας, οικισμοί του Δήμου Ορεστιάδας, η Δ.Ε. Αμαξάδων του Ιάσμου, το Σουφλί (λόγω εκτεταμένων καταστροφών συνέπεια πλημμυρών), το παραλιακό μέτωπο του Δήμιου Αβδήρων (εποχική αύξηση κατανάλωσης), περιοχές του Δήμου Αλεξανδρούπολης λόγω παλαιότητας των δικτύων (άνω των 40 ετών από αμίαντο με συχνά σπασίματα) αλλά και λόγω μη επαρκούς παροχής (π.χ. Δ.Ε. Φερών, Αισύμη, Νίψα, Αύρα).

Τέλος, κρίνεται αναγκαία η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας νερού και των δικτύων για να αντιμετωπισθούν φαινόμενα τοπικής υποβάθμισης της ποιότητας του νερού προς κατανάλωση, καθώς και των αντλιοστασίων, τα οποία είναι πεπαλαιωμένα, υπολειτουργούν και παρουσιάζουν Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης (EL51) 30 σημαντική κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος με ταυτόχρονη μεγάλη απώλεια ύδατος λόγω εφαρμογής παρωχημένης τεχνολογίας».

Βέβαια από την παραδοχή των προβλημάτων μέχρι και την επίλυσή τους η απόσταση είναι μεγάλη, αφού το ίδιο σχέδιο θέτει προτεραιότητες σύμφωνα με τους «δημοσιονομικούς στόχους», τις οδηγίες της ΕΕ που τα βάζουν όλα στη ζυγαριά του κόστους και του οφέλους, τα κριτήρια των ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Αυτή η πολιτική, που εκτός των άλλων χαρακτηρίζεται από έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού, με αποτέλεσμα να ζούμε τον «παραλογισμό» να πλημμυρίζουμε το χειμώνα και να αντιμετωπίζουμε την ξηρασία το καλοκαίρι, σε μια περιοχή με πλούσιο υδροφόρο ορίζοντα και πηγές, ευθύνεται για την τραγική κατάσταση και τα προβλήματα και στην Περιφέρειά μας. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε:

Στην Π.Ε. Ξάνθης:

-Το οξυμένο πρόβλημα με το πόσιμο νερό σε πολλά χωριά του Δήμου Μύκης, ζήτημα για το οποίο καταθέσαμε ξεχωριστή επερώτηση και περιμένουμε απαντήσεις.

– Το πρόβλημα της λειψυδρίας και της άρδευσης στις αγροτικές περιοχές του Δήμου Τοπείρου.

Στην Θάσο:

– Το πρόβλημα υδροδότησης στα Λιμενάρια λόγω της ελλιπούς συντήρησης των υδάτινων πηγών και της βλάβης που υπέστη γεώτρηση στην περιοχή το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος.

– Τις διαρκείς και πολύωρες διακοπές στην υδροδότηση σε οικισμούς, όπως στα Κοίνυρα και Σωτήρα.

– Τα προβλήματα στις Μαριές, όπου θα μπορούσε να δώσει ουσιαστική λύση η επαναλειτουργία και ανακατασκευή του φράγματος.

– Αντίστοιχα τα προβλήματα και σε άλλους οικισμούς και χωριά στο νησί, όπως στην Καλλιράχη, όπου πέρυσι έμεινε για ένα μήνα κατακαλόκαιρο χωρίς νερό και το πρόβλημα δεν έχει οριστικά επιλυθεί.

– Ειδικά για τη Θάσο πρέπει να συνυπολογιστεί η αυξανόμενη τουριστική κίνηση που μεγαλώνει τη ζήτηση για πόσιμο νερό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Λύση δεν μπορεί να δώσει η αξιοποίηση των γεωτρήσεων που προορίζονται για την άρδευση και τελικά τροφοδοτούν την ύδρευση, γιατί απλά ανακυκλώνουν το πρόβλημα.

Στην Π.Ε. Έβρου:

– Την τραγική κατάσταση με την έλλειψη νερού που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι της Λευκίμμης στο Δήμο Σουφλίου, με αποκορύφωμα τη διακοπή υδροδότησης για 7 συνεχόμενα 24ωρα την προηγούμενη εβδομάδα.

– Τα διαχρονικά προβλήματα λειψυδρίας στο Διδυμότειχο.

– Αντίστοιχα για τα χωριά στον ορεινό όγκο του Σουφλίου όπου θα μπορούσε να υπάρξει σημαντική ανακούφιση για τη λειψυδρία και προστασία από πλημμύρες το χειμώνα, με την κατασκευή φράγματος στον Ερυθροπόταμο, στο Μικρό Δέρειο.

– Την συντήρηση και επισκευή του φράγματος στο Θεραπειό, στο Τρίγωνο του Βορείου Έβρου, που εδώ και 50 χρόνια αρδεύει 200.000 στρέμματα στο βόρειο Έβρο και το οποίο βρίσκεται σε κακή κατάσταση, παρουσιάζοντας εικόνα εγκατάλειψης.

– Την απαράδεκτη κωλυσιεργία για την υπογραφή νέας διακρατικής σύμβασης μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας για την διαχείριση των νερών του ποταμού Άρδα, η οποία λήγει στις 9 Ιούλη και σύμφωνα με ανεπίσημη δημοσιογραφική ενημέρωση έχει δοθεί άτυπη παράταση δύο μηνών, με το μέλλον να παραμένει αβέβαιο και την αγωνία των αγροτών της περιοχής του Έβρου να μεγαλώνει.

Στην Π.Ε. Ροδόπης:

– Τις πολύωρες διακοπές υδροδότησης στις κωμοπόλεις Σάπες και Ίασμο, στα χωριά Πελεκητή,
Αμαξάδων, Μίσχου, Μεγάλου Πιστού, και σε πολλούς οικισμούς του Δήμου Αρριανών, όπως και σε κάποιους οικισμούς του Δήμου Κομοτηνής, όπως στον οικισμό του Κάλχαντος.

– Την περιορισμένη κι ανεπαρκή άρδευση σε όλη την Π.Ε. Ροδόπης κι ιδιαίτερα στους Δήμους Αρριανών και Ιάσμου, που θέτει σε κίνδυνο τις σοδειές των παραγωγών, ενώ οι κτηνοτρόφοι της περιοχής εξυπηρετούνται με βυτιοφόρα.

Στην Π.Ε Δράμας:

– Την έντονη λειψυδρία που αντιμετωπίζουν οι αγρότες του Νευροκοπίου, εξαιτίας της χαμηλής στάθμης των υδάτων στο φράγμα των Λευκογείων με αποτέλεσμα όσοι δεν μπορούν να πληρώσουν για ιδιωτικές γεωτρήσεις να εγκαταλείπουν τις παραγωγές τους.

– Τα παρόμοια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες του κάμπου της Δράμας. Στα παραπάνω λύση θα μπορούσαν να προσφέρουν η κατασκευή φράγματος στη Βροντού και η σήραγγα υδροληψίας από το φράγμα Θησαυρού – Πλατανόβρυσης.

– Τα μεγάλα προβλήματα στην ύδρευση χωριών όπως η Εξοχή, τα Λευκόγεια, το Δασωτό κ.ά.

Στην Π.Ε. Καβάλας:

– Τις αλλεπάλληλες διακοπές υδροδότησης μέσα στην πόλη της Καβάλας και ιδιαίτερα σε συνοικίες όπως η Νεάπολη, η ΔΕΠΟΣ κ.α., λόγω συνεχών βλαβών του απαρχαιωμένου δικτύου.

– Το πρόβλημα με τα νιτρικά στους Φιλίππους.

– Το πρόβλημα με τις μετρήσεις αρσενικού άνω του επιτρεπόμενου ορίου, πολλές φορές τα τελευταία χρόνια, στα χωριά Νικήσιανη, Γεωργιανή, Άγιος Χριστόφορος του Δήμου Παγγαίου.

– Τις 3 αλλεπάλληλες βλάβες σε διάστημα 2 εβδομάδων μέσα στον Ιούνη στα αντλιοστάσια στην Δ.Ε Ορφανού στο Δήμο Παγγαίου, με αποτέλεσμα τα λιγοστά ποτίσματα που θα χειροτερέψουν την ακαρπία στη βρώσιμη ελιά και σε άλλες καλλιέργειες.

– Την εξαιρετική έλλειψη υδάτινων πόρων για την άρδευση των καλλιεργειών στα Τενάγη Δράμας και Καβάλας με τις απορροές που καταλήγουν στην κεντρική τάφρο να είναι μειωμένες, πρόβλημα που επιτείνεται λόγω της κατάστασης με τις πηγές του νομού Δράμας καθώς και την παροχή του ποταμού Αγγίτη. Ιδιαίτερα για τα Τενάγη πρέπει να υπογραμμίσουμε την αντίστροφη κατάσταση με τα πλημμυρικά φαινόμενα τους υπόλοιπους πλην καλοκαιριού μήνες. Και η λειψυδρία και οι πλημμύρες δεν μπορεί να αποδίδονται αποκλειστικά στην «κλιματική αλλαγή» και στις «ιδιαιτερότητες της περιοχής», όπως έγινε στη συνάντηση που πραγματοποίησαν πρόσφατα οι αρμόδιοι αντιπεριφερειάρχες με τους ΤΟΕΒ της περιοχής. Όχι γιατί δεν είναι υπαρκτή η διαφορετική «φύση» των οργανικών εδαφών των Τεναγών και η ιδιαιτερότητα της προς τον βορρά εκροής των υδάτων αρχικά στον Αγγίτη και εν συνεχεία στον Στρυμώνα ποταμό, αλλά γιατί μπορούν να αντιμετωπιστούν με το αναγκαίο διαπεριφερειακό έργο διαχείρισης των υδάτων σύμφωνα με τις επιστημονικές δυνατότητες της εποχής μας και όχι με το ανορθολογικό σχέδιο κατασκευής σήραγγας μέσω της οποίας θα αποβάλλεται στη θάλασσα το πλεονάζον νερό το χειμώνα, που τόσο πολύτιμο είναι κατά τους θερινούς μήνες. Παράλληλα ανακούφιση στο πρόβλημα της λειψυδρίας μπορεί να δώσει το νέο αρδευτικό δίκτυο από το Φράγμα του Μαρμαρά, το οποίο έχει παραπεμφθεί στις καλένδες, παρά τα πανηγύρια κυβέρνησης και διοίκησης της Περιφέρειας για την ολοκλήρωση του φράγματος.

Με βάση τα παραπάνω Επερωτάται ο κ. Περιφερειάρχης:

• Σε ποια άμεσα μέτρα ανακούφισης των κατοίκων που αντιμετωπίζουν οξυμένα προβλήματα υδροδότησης θα προβείτε, όπως η διάθεση ασφαλούς και υγιεινού πόσιμου νερού;
• Ποια έργα θα υλοποιήσετε για τις ανάγκες άρδευσης των καλλιεργειών;
• Θα προχωρήσετε σε διαπεριφερειακή συνεργασία μεταξύ της ΠΑΜΘ και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για την οριστική επίλυση των προβλημάτων (πλημμυρικά φαινόμενα και ξηρασία) των Τεναγών, απορρίπτοντας την απαράδεκτη προτεινόμενη «λύση» της κατασκευής σήραγγας μεταξύ του όρους «Σύμβολο» και του θαλάσσιου κόλπου της Καβάλας;
• Σε ποιες ενέργειες θα προχωρήσετε ώστε να επιταχυνθεί η ανανέωση της διακρατικής συμφωνίας Ελλάδας και Βουλγαρίας για την διαχείριση των νερών του ποταμού Άρδα; Έχετε κάποια ενημέρωση από την ελληνική κυβέρνηση;

Για τη ΛΑΪΚΗ ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ

Ο Περιφερειακός Σύμβουλος
Κλάδης Διονύσης