Hoμολογία ή η άρνηση του Χριστού είναι δύο δυνατότητες που έχει ένας μαθητής Του. Οι συνέπειες δε αυτής ή εκείνης της επιλογής προεκτείνονται στην αιωνιότητα.

Σε πολλές περιπτώσεις αρνούμαστε τον Χριστὸ χωρὶς καλὰ καλὰ να το καταλαβαίνουμε, κάποτε χωρὶς να το υποπτευόμαστε. Μπορεί να τον αρνούμαστε με τη σιωπή μας. Όταν αποφεύγουμε να λάβουμε θέση, βλέποντας εχθρικὸ κλίμα εναντίον Του∙ όταν φοβόμαστε πως κινδυνεύει η ασφάλεια, η θέση μας ή ακόμα η ησυχία μας. Ακούμε συχνὰ να καταφέρονται κατὰ της χριστιανικής πίστεως, να ειρωνεύονται, να κατηγορούν, να χλευάζουν και περιοριζόμαστε να τους ακούμε. Βλέπουμε να υπονομεύονται οι χριστιανικὲς παραδόσεις και τα αγνὰ έθιμα του λαού, να αναστέλλεται η χριστιανικὴ διαπαιδαγώγιση των παιδιών μας, να διαστρέφεται η ιστορικὴ αλήθεια και μένουμε θεατές.

Κυρίως όμως συμβαίνει να αρνούμαστε τον Χριστὸ με τις πράξεις μας, με τη ζωή μας: Αρνούμαστε τον Χριστό, όταν δεν ακολουθούμε τις εντολές Του, και κάνουμε το δικό μας θέλημα. Τον αρνούμαστε όταν δε θέλουμε να συγχωρήσουμε τις προσβολὲς και τις αδικίες των άλλων, όταν κρατάμε μέσα μας πικρία κατὰ των ανθρώπων. Τον αρνούμαστε, όταν στο βάθος της ψυχής μας αμφισβητούμε την παντοτινὴ αξία των λόγων Του και κρίνουμε και ενεργούμε επὶ τη βάση των δικών μας εγωιστικών σκέψεων, διαθέσεων, επιθυμιών.

Όποιος αρνείται, άμεσα ὴ έμμεσα το Χριστό, σημαίνει ότι αγαπάει κάτι άλλο παραπάνω απὸ τον Χριστό. Ότι δηλαδὴ δεν Του δίνει την πρώτη θέση, όπως Του ανήκει ότι δεν αναγνωρίζει ότι Εκείνος είναι το Α και το Ω της ζωής και του κόσμου. Ο Κύριος είπε: «ὁ φιλῶν πατέρα ἢ μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος∙ καὶ ὁ φιλῶν υἱὸν ἢ θυγατέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος».

Στὸ πρώτο άκουσμα αυτὸς ο λόγος αντηχεί σκληρός. Εδώ όμως δεν πρόκειται για περιφρόνηση των γονέων ή των παιδιῶν. Το κέντρο της σκέψεως βρίσκεται στο «ὑπέρ». Παραπάνω δηλαδὴ απὸ μένα, λέγει ο Κύριος. Και φέρνει ως σημείο συγκρίσεως την πιο υψηλὴ βιολογικὴ αγάπη, προς τους γονείς και τα παιδιά, ακριβώς για να κάνει εντονότερη την αντίθεση και να αποκλείσει απόλυτα κάθε αλλη αγάπη σε πρόσωπο ή πράγμα.

Οι Άγιοι Πάντες, που σήμερα τιμά η Εκκλησία μας, οι Απόστολοι, οι μάρτυρες, οι ομολογητές, οι όσιοι αγάπησαν το Χριστὸ πάνω απὸ οτιδήποτε άλλο. Το ομολόγησαν

γενναία, με το κήρυγμα, με το παράδειγμα, με το βίο τους. Μαρτύρησαν με θάρρος την χριστιανικὴ πίστη και σήκωσαν με αυταπάρνηση τον καθημερινό τους σταυρό, συσταυρώθηκαν με το Χριστό. Και παρέμειναν στη συνείδηση του Ορθόδοξου λαού σύμβολα, πρότυπα για μια σεμνή, ηρωικὴ πορεία μαζὶ με τον Χριστό.