Με σχεδόν 17.000 πρόσφυγες και μετανάστες να παραμένουν εγκλωβισμένοι στα νησιά του Αιγαίου, οι κυβερνητικοί υπεύθυνοι για τη διαχείριση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών είναι υποχρεωμένοι να αναζητήσουν και να βρουν λύσεις φιλοξενίας στην ενδοχώρα, ικανές να υποδεχθούν ενδεχόμενα νέα προσφυγικά κύματα.

Ηδη, στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης των νησιών του Βορείου Αιγαίου διαμένουν διπλάσια άτομα από τις προβλεπόμενες θέσεις (13.580 αντί για 6.338), ενώ στη Μόρια παραμένουν σε άθλιες συνθήκες 7.370 πρόσφυγες και μετανάστες, σε ένα χώρο που έχει δημιουργηθεί με προδιαγραφές για 3.000! Συνολικά, στη Λέσβο βρίσκονταν στο τέλος της εβδομάδας 9.464 πρόσφυγες.

Στα Λαγκαδίκια

Αλλά και τα κέντρα φιλοξενίας στη Βόρεια Ελλάδα γέμισαν μετά τις μαζικές αφίξεις μέσω Εβρου τον Απρίλιο, οξύνοντας προβλήματα ή δημιουργώντας θέματα που παλαιότερα είτε δεν υπήρχαν είτε αντιμετωπίζονταν ευκολότερα. Για παράδειγμα, στα Λαγκαδίκια στον Λαγκαδά ο αριθμός των ατόμων που διαμένουν ξεπέρασε τους 600, όταν η δυναμικότητα του κέντρου δεν ξεπερνά τα 360-400 άτομα. Το χειρότερο είναι πως ενώ στο συγκεκριμένο κέντρο διέμεναν βασικά οικογένειες προσφύγων από τη Συρία (περίπου 350 άτομα), τις τελευταίες εβδομάδες ήρθαν άτομα από διάφορες εθνικότητες, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν επεισόδια και να δεχθεί πλήγμα το κλίμα ενσωμάτωσης των προσφύγων στην τοπική κοινωνία που είχε αναπτυχθεί. Το κέντρο στα Λαγκαδίκια είχε χαρακτηριστεί από διάφορες πλευρές ως «Πρότυπο», αλλά τώρα εκπέμπει SOS.

Στο κέντρο των Διαβατών οι υποδομές είναι ήδη πολύ επιβαρυμένες. Οι καταρρακτώδεις βροχές που έπεσαν το προηγούμενο διάστημα στην Κεντρική Μακεδονία προκάλεσαν σοβαρά προβλήματα στις σκηνές (σκεπάσματα και ρούχα έγιναν μούσκεμα), αποκαλύπτοντας πως δεν μπορεί να υποδεχθεί περισσότερο κόσμο. Στα όριά τους δηλώνουν όλα τα κέντρα της ενδοχώρας και ειδικά της Βόρειας Ελλάδας που λειτουργούν σήμερα. Σε πρόσφατη ενημέρωση των Ενόπλων Δυνάμεων σε σχέση με τη συνεισφορά τους στο προσφυγικό, σημειώνεται πως στις 10 Μαΐου διέμεναν σε 30 δομές διαχείρισης του στρατού 26.649 πρόσφυγες και μετανάστες, με δυνατότητα φιλοξενίας 23.633 ατόμων. Δηλαδή, ήδη είναι 3.000 περισσότεροι. Σημειώνεται, μάλιστα, πως οι δομές σε Λέσβο, Σάμο, Κω, και Διαβατά έχουν υπεράριθμους πρόσφυγες και μετανάστες.

Στο πλαίσιο αυτό η εξίσωση είναι δύσκολη για το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής. Πρόσφατα, ο υπουργός Δημήτρης Βίτσας δήλωσε πως αναζητεί τρόπους να ανακουφίσει τα νησιά (κυρίως μέσω της μεταφοράς στην ενδοχώρα ευάλωτων και ειδικών κατηγοριών) και ταυτόχρονα να «αποσυμπιεστούν» τρία-τέσσερα κέντρα, όπως τα Λαγκαδίκια, τα 

Διαβατά και ο Σκαραμαγκάς. Πώς θα γίνει αυτό; Οπως σημειώνεται από πλευράς υπουργείου δύο είναι οι τρόποι:

• Πρώτον, η επαναλειτουργία ενός ή δύο κέντρων (ή μήπως περισσότερων;) από αυτά που λειτουργούσαν και έκλεισαν τους προηγούμενους μήνες.
• Δεύτερον, με τη σημαντική επέκταση του προγράμματος εγκατάστασης προσφύγων και αιτούντων άσυλο σε διαμερίσματα.

Οσον αφορά τα σχέδια επαναλειτουργίας παλαιών κέντρων, το υπουργείο κινείται όσο μπορεί πιο «σιωπηλά» και προσεκτικά, έτσι ώστε να μην ξεσηκώσει αντιδράσεις, παρότι στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα πραγματοποιούνται συσκέψεις και αναζητούνται κατάλληλοι χώροι. Μέχρι στιγμής, έχει διαμηνυθεί στον Δήμο Βόλβης πως υπάρχει σχέδιο να ανοίξει ξανά το κέντρο στο Βαγιοχώρι, το οποίο έχει κλείσει αρκετούς μήνες.

Στο Βαγιοχώρι

Ο Δήμος Βόλβης, τον Απρίλιο του 2016, είχε με σχεδόν ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου συναινέσει στη δημιουργία του κέντρου φιλοξενίας προσφύγων, ζητώντας «τη διασφάλιση της φιλοξενίας των προσφύγων υπό κατάλληλες και αξιοπρεπείς συνθήκες και την ελάχιστη, κατά το δυνατό, όχληση των κατοίκων της περιοχής». Το γεγονός πως ο δήμος κατοικείται σε μεγάλο βαθμό από απογόνους προσφύγων έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ευμενή υποδοχή των σύγχρονων κατατρεγμένων. Ομως, το camp στο Βαγιοχώρι αποδείχθηκε τελικά παράδειγμα ακαταλληλότητας όσον αφορά τις υποδομές, με αποτέλεσμα –όπως σημειώνεται από την πλευρά της δημοτικής αρχής– να το εγκαταλείπουν οι ίδιοι οι πρόσφυγες, αναζητώντας καλύτερο κατάλυμα.

«Η προσφυγική προέλευση του δήμου μας δεν μας επιτρέπει κατ’ ελάχιστο να αποδεχθούμε την επαναλειτουργία ενός χώρου βασανισμού και εξευτελισμού των προσφύγων. Η αποτυχία επί 1,5 χρόνο να οργανωθεί ένας αξιοπρεπής χώρος φιλοξενίας προσφύγων, αποτελεί την καλύτερη απάντηση, στο γιατί δεν πρέπει να ξανανοίξει το Βαγιοχώρι», δήλωσε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Βόλβης Διαμαντής Λιάμας.

Εντονα αρνητικές είναι οι τοποθετήσεις τοπικών παραγόντων και για πιθανό άνοιγμα παλαιότερων εγκαταστάσεων στην περιοχή του Καλοχωρίου και ειδικά δομής που είχε δημιουργηθεί πλησίον του βάλτου σε παλιό βυρσοδεψείο και κρίνεται ακατάλληλη από κάθε άποψη.

Με βάση όλα αυτά πολύ πιο «καθαρή» είναι η λύση της φιλοξενίας προσφύγων σε διαμερίσματα, με διασπορά σε διάφορες πόλεις της χώρας και με δυνατότητα ανθρώπινων συνθηκών ζωής και κοινωνικής, εργασιακής και εκπαιδευτικής ένταξης για τους ανθρώπους που κατέφυγαν στην Ελλάδα. Στο πρόγραμμα εντάχθηκε το προηγούμενο διάστημα ο Δήμος Τρίπολης, όπου αναμένεται να φιλοξενηθούν μέχρι 300 πρόσφυγες σε 50 διαμερίσματα.

Εως τώρα στο συγκεκριμένο πρόγραμμα συνεργάζονται 15 δήμοι, μεταξύ αυτών οι Δήμοι Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Νέας Φιλαδέλφειας, Λιβαδειάς, Λάρισας, Τρικάλων, Καρδίτσας κ.λπ. Το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής φιλοδοξεί να διευρυνθεί σημαντικά ο αριθμός τους.

(πηγή: Καθημερινή)