Δεκατρία χρόνια μετά την κήρυξη του «πολέμου εναντίον του τρόμου» (War on Terror), και μάλλον αρνητικές πρέπει να θεωρηθούν οι εξελίξεις ως προς την τελέσφορη έκβασή του. Ακόμη και τώρα εξακολουθούμε να μιλάμε για πολιτική τρομοκρατία, τρομοκρατία αποσχιστικών κινημάτων, ισλαμική τρομοκρατία, εγκληματική/μαφιόζικη ή τρομοκρατία συμμοριών, τρομοκρατία πόλεων, μεγα-τρομοκρατία αλλά και για τα φαινόμενα της μετα-τρομοκρατικής εποχής (κυβερνο-τρομοκρατία) που μπορεί να οδηγήσουν σε γενικευμένες συγκρούσεις που φθάνουν μέχρι και τις αλλαγές συνόρων, κάτι που έχουμε δει άλλωστε και στην περιοχή μας μετά την διάλυση της ΣΟΔ Γιουγκοσλαβίας…

Ο θεωρητικός μελετητής των φαινομένων βίας που συναντά περισσότερους από 100 ορισμούς για το φαινόμενο της τρομοκρατίας βρίσκεται πολύ συχνά στην θέση να διατυπώσει την αφοριστική εκτίμηση ότι «όταν όλα είναι τρομοκρατία τότε τίποτε τελικά δεν είναι τρομοκρατία».

Σύμφωνα με την ανά χώρα ετήσια – του 2013 – έκθεση του State Department για τα θέματα τρομοκρατίας (Country Reports on Terrorism 2013), οι επιθέσεις παγκοσμίως αυξήθηκαν από 6.700 σε 9.700, ενώ περίπου 18.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ 33.000 τραυματίστηκαν. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχείακατά τη διάρκεια του 2012 επι ευρωπαϊκού εδάφους (κυρίως στην ΕΕ) πραγματοποιήθηκαν 219 τρομοκρατικές επιθέσεις στις οποίες έχασαν τη ζωή του 17 άτομα ενώ συνελήφθησαν 537 άτομα. Για την πρόληψη και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας η ΕΕ διέθεσε 35 δις ευρώ.

Σύμφωνα με μελέτη της Rand Corporation, το 2007 υπήρχαν 28 σαλαφιστικές – τζιχαντιστικές οργανώσεις όπως η Αλ Κάιντα. Το 2013 έγιναν 49 τον αριθμό. Το 2007 αυτές οι οργανώσεις εξαπέλυσαν 100 επιθέσεις, το 2013 έφθασαν αισίως τις 950. Το 2007 υπήρχαν μεταξύ 18-42.000 ενεργών τρομοκρατών, το 2013 κυμαίνονται από 44-105.000 τρομοκράτες.

Ενεργή παρατηρείται και η στάση της Ρωσίας στον αγώνα εναντίον του τρόμου και της τρομοκρατίας. Η Ρωσία αποτελεί στόχο των τρομοκρατών και των χορηγών της (από πολιτική τρομοκρατία μέχρι θρησκευτική κοκ) καθώς η Ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB) μόνον το 2014 εξουδετέρωσε 130 τρομοκράτες (ανάμεσα στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και 21 ηγετικά στελέχη) και απέτρεψε 6 τρομοκρατικές επιθέσεις ευρείας κλίμακας αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα περισσότερα από 160 στρατηγεία τρομοκρατών και αποθήκες οπλισμού σύμφωνα με τον διευθυντή της FSB AleksаndаrBortnikov.

Στην παρούσα χρονική στιγμή ο κόσμος βρίσκεται στην άκρη μιας ένοπλης σύρραξης κυρίως στην Ουκρανία όπου συνδυάζονται οι φόρμες του εμφυλίου πολέμου, επιχορηγούμενης τρομοκρατίας και μορφές κρατικής τρομοκρατίας.

Η κατάρριψη του μαλαισιανού αεροσκάφους στα ουκρανο-ρωσικά σύνορα κοντά στην Ρωσική Ομοσπονδία αποτελεί τρομοκρατική πράξη που αποσκοπεί στην δημιουργία πολεμικού κλίματος ανάμεσα στις δύο χώρες με την ενεργό ανάμειξη του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ.

Σε αυτή την περίπτωση η τρομοκρατία λειτουργεί ως φυτίλι για μία ευρύτερων διαστάσεων σύγκρουση. Στην πολιτική μήτρα των ΗΠΑ οι κυβερνήσεις των χωρών όπως είναι το Ιράκ, η Λιβύη, η Συρία κατατάσσονται προσδιορίζονται ως «τρομοκρατικές» και κατ’αυτόν τον τρόπο δημιουργείται εκείνο το πλαίσιο για την ανατροπή με την χρήση ακόμη και μεθόδων ή και υπηρεσιών των οργανώσεων της ριζοσπαστικής ισλαμικής τρομοκρατίας στα πλαίσια της τακτικής της ελεγχόμενης σύγκρουσης ή της επιχορηγούμενης τρομοκρατίας.

Καθώς η προπαγάνδα και ο επικοινωνιακός πόλεμος είναι συνακόλουθες εξελίξεις με τα τρομοκρατικά χτυπήματα, καλό θα ήταν να αποφεύγονται οι κατηγορηματικές διατυπώσεις που «αποκαλύπτουν» τους ενόχους και τους αυτουργούς. Η εξέταση όλων των παραμέτρων και η «ανάγνωση» όλων των στοιχείων συμβάλλουν στην πληρέστερη αντι-τρομοκρατική γνώση (counter-terrorism) που είναι βασική προϋπόθεση για την άσκηση αντι-τρομοκρατικής πολιτικής (anti-terrorism ).

Η τρομοκρατία λειτουργεί ως μορφή σύγχρονης πολεμικής τεχνικής που αργότερα χρησιμεύει για την συντήρηση ή την μετατροπή μιας διαφοράς σε σύγκρουση χαμηλής έντασης που μπορεί να πάρει κι άλλες απρόβλεπτες διαστάσεις.

Στη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα της τρομοκρατίας ερωτηματικά δημιουργεί η οργάνωση του Αλ Μπαγκντάντι ο οποίος είναι επικηρυγμένος από τις ΗΠΑ για 10 εκατομμύρια δολάρια η οποία φαίνεται πλέον ως η διάδοχη κατάσταση της Αλ Κάϊντα και υποστηρίζεται από τη η νεότερη γενιά των τζιχαντιστών.

Οι εξελίξεις στην μακρινή γειτονιά μας οφείλονται στην εμφάνιση της τρομοκρατικής οργάνωσης γνωστής και ως «Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και το Λεβάντε», η οποία εκτός των κλασικών υποστηρικτών κυρίως σε χρήματα και οπλισμό, της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ και της Τουρκίας, είχε τώρα και την υποστήριξη των σουνιτικών φυλών που ήταν πιστές στον Σαντάμ Χουσεΐν, οι οποίες θεώρησαν ότι τώρα είναι η ευκαιρία να πάρουν την εκδίκησή τους από τον Μαλίκι και τους σιίτες, που στην ουσία συνεργάστηκαν με τους Δυτικούς για την ανατροπή του Σαντάμ, ενώ τους απέκλεισαν από την πολιτική και οικονομική εξουσία, οδηγώντας τους στο περιθώριο.

Αυτή η εξέλιξη ήταν που ανέτρεψε τα δεδομένα, για να φθάσουμε σήμερα οι ένοπλοι της ΙΚΙΛ να ελέγχουν εκτός από την επαρχία Αλ Ανμπάρ και την στρατηγικής σημασίας επαρχία Νινευή, με την πρωτεύουσά της Μοσούλη, τη δεύτερη σε μέγεθος πόλη του Ιράκ, μετά τη Βαγδάτη, ενώ μάλλον φθάνει η στιγμή που θα κριθεί και η τύχη του χρυσοφόρου Κιρκούκ.

Σε μία παράλληλη εξέλιξη οι Τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και το Λεβάντε (ΙΚΙΛ), ανακοίνωσαν την ίδρυση του χαλιφάτου, του ισλαμικού πολιτικού καθεστώτος γυρίζοντας δεκάδες χρόνια πίσω.Με ηχητικό μήνυμα, το ΙΚΙΛ όρισε επίσης τον αρχηγό του Αμπου Μπακρ αλ Μπαγκντάντι «χαλίφη» και άρα «ηγέτη των μουσουλμάνων σε ολόκληρο» τον κόσμο. Όλα αυτά είναι πολύ ανησυχητικά αλλά ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι διέρευσε χάρτης ο οποίος δείχνει πως οι τζιχαντιστές θέλουν να φτάσουν μέχρι την Ευρώπη.

Η Χώρα μας βρίσκεται στο σημείο επαφής και –ενδεχομένως- κρούσεως της Χριστιανικής Ευρώπης με την μουσουλμανική Μέση Ανατολή. Έχουμε και σε προηγούμενα εισαγωγικά μας σημειώματα επισημάνει τον ρόλο του ριζοσπαστικού ισλαμικού παράγοντα στην περιοχή που πρέπει να θεωρήσουμε ότι συνδέεται με τις εξελίξεις στην Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή ειδικά στο βαθμό που η Ελλάδα πλήττεται από το φαινόμενο της οργανωμένης λαθρομετανάστευσης η οποία υποστήριζεται τόσο από τρίτες χώρες όσο και από δομές οργανωμένου εγκλήματος. Στην παρούσα φάση περισσότεροι από 3.000 φανατικοί μουσουλμάνοι των Βαλκανίων πολεμούν ως μισθοφόροι στο πλευρό των μαχητών του ΙΚΙΛ.

Το περιβάλλον ασφαλείας της Ελλάδας επιβαρύνεται και από τις επιπτώσεις που φαίνεται να δημιουργεί η Ουκρανική Κρίση στα πλαίσια των ευρυτέρων γεωπολιτικών και γεωοικονομικών ανταγωνισμών όπως αυτοί καταγράφονται μέσα και από την «ενεργειακή ασφάλεια» και την «διπλωματία των αγωγών ή των υδάτων».

Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στην ενδυνάμωση όλων εκείνων των συντελεστών ισχύος που θωρακίζουν την άμυνα και την δημόσια ασφάλεια της χώρας. Η άσκηση μιας δυναμικής εξωτερικής πολιτικής που θα εμπεριέχει και στοιχεία «στρατιωτικής» και «αστυνομικής» διπλωματίας επιβάλλεται στο βαθμό που είναι επιθυμητή η επαρκής πληροφόρηση και κατανόηση των σύγχρονων τάσεων που διαμορφώνεται στον γεωγραφικό μας περίγυρο αλλά και στη νέα διεθνή τάξη πραγμάτων.