Η ψύχρανση των σχέσεων Τουρκίας – Ισραήλ, η οποία ξεκίνησε να υφίσταται από την άνοδο του Ερντογάν στην εξουσία στη γειτονική χώρα και κορυφώθηκε με τα γεγονότα του ΜΑΒΙ ΜΑΡΜΑΡΑ, συνεχίζεται να υφίσταται μιας και το Τελ – Αβίβ έστρεψε το βλέμα του αλλού σε ότι αφορά στην αναζήτηση νέων συμμάχων – συναιτέρων στην περιοχή της ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου.

Η αναζήτηση αυτή εστιάζεται αρχικά στον ενεργειακό τομέα και δη τον τομέα των υδρογονανθράκων, με την προσέγγιση της Κυπριακής Δημοκρατίας αρχικά και δευτερευόντος της Ελλάδας (ως διαμετακομιστικό κέντρο, λόγω της γειτνίασης της ΑΟΖ της με της Κύπρου), στο δρόμο προς την ευρωπαϊκή αγορά, μετά την ανεύρεση σημαντικών ποσοτήτων φυσικού αερίου στο οικόπεδο 12 της κυπριακής ΑΟΖ (κοίτασμα ΑΦΡΟΔΙΤΗ), αλλα΄και του γετινικού ΤΑΜΑΡ στην αντίστοιχη Ισραηλινή ΑΟΖ.

Οι 2 χώρες βρίσκονται πλέον σε προχωρημένες συζητήσεις, ενώ έχουν πραγματοποιηθεί επίσημες επισκέψεις εκατέρωθεν σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, που επιβεβαιώνουν τις αμφότερες προθέσεις των 2 πλευρών για συνεταιρισμό τόσο στην εκμετάλλευση τόσο και στην προώθηση των προϊόντων τους προς τη Δύση.

Η εξέλιξη αυτή έρχεται να τάραξει τα μέχρι στιγμής ενεργειακά δεδομένα, να αναδείξει νέους ενεργειακούς παίκτες και να αναβαθμίσει το γεωπολιτικό ρόλο χωρών που η γεωγραφική τους θέση, δίνουν στις εν λόγω χώρες αυτό το σημαντικό πλεονέκτημα.

Πλέον των προαναφερομένων Ισραήλ και Κύπρος έχουν υπογράψει σειρά συμφωνιών μεταξύ αυτών και στρατιωτικής συνεργασίας, ιδιαίτερα στον τομέα της ασφάλειας των κοιτασμάτων. Είναι γνωστό ότι το Ισραήλ προστατεύει ενεργά τα ζωτικά του συμφέροντα, ακόμη και με στρατιωτικά μέσα και μέτρα εφόσον το κρίνει αυτό σκόπιμο. Το ίδιο προτίθεται να πράξει και στην περίπτωση που υλοποιηθεί η κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς του υγροποιοημένου φυσικού αερίου, από την Κύπρο προς την Ευπώπη μέσω Ελλάδας.

Με άλλα λόγια η ύπαρξη αυτού του αγωγού έχει διπλή σημασία και αξία διότι, αφ ενός μεν υφίσταται αναγνώριση της ελληνικής ΑΟΖ με έμμεσο τρόπο, αφ ετέρου δε, βάζει φρένο στις τουρκικές επιδιώξεις, για επέκταση και έξοδο της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο από ενεργειακής πλευράς. Αυτό τουλάχιστον διαφαίνεται από τις μέχρι τώρα επαφές των επισήμων αξιωματούχων των 3 χωρών (Ελλάδας – Ισραήλ – Κύπρου).

Και σαν απόδειξη των σοβαρών και ειλικρινών προθέσεων του Ισραήλ, ο Πρόεδρος Σιμόν Πέρεζ επισκέφθηκε τη χώρα μας και ζήτησε ούτε λίγο ούτε πολύ την προσχώρηση της χώρας μας στη σύμπραξη Κύπρου – Ισραήλ, ενώ παράλληλα υπογράφησαν στρατιωτικές συμφωνίες και πραγματοποιήθηκαν κοινές ασκήσεις των αεροπορικών και ναυτικών δυνάμεων των 2 χωρών.

Όμως, το τελευταίο διάστημα κάποια δημοσιεύματα αρχικά και εν συνεχεία δηλώσεις, τόσο δια στόματος Ισραηλινού πρωθυπουργού, όσο και από τον Τούρκο ομόλογό του, ανακοινούν το θέμα της επαναπροσέγγισης των 2 πρώην συμμάχων. Στο θέμα αυτό πρωτοστατεί η Μ. Βρετανία η οποία δια του πρωθυπουργού της επιχειρεί να φέρει κοντά Τουρκία και Ισραήλ. Ας μη ξεχνάμε ότι την περίοδο που η Χίλαρι Κλίντον επισκεπτόταν την Τουρκία, βρέθηκε εκεί και Ισραηλινή αντιπροσωπεία (το γεγονός αυτό επισημάνθηκε και στο προηγούμενο άρθο που δημοσιεύτηκε στο komotinipress.gr, στις 7/9 με τίτλο “Alea jacta est” ).

Τα παραπάνω και σε συνεργασία με τα δημοσιεύματα μερίδας τιου αμερικανικού τύπου, τα οποία εξέφρασαν την αμφιβολία τους ως προς την επιτυχία του εγχειρήματος, δείχνουν με σαφή τρόπο την πρόθεση για επαναπροσέγγιση Τουρκίας – Ισραήλ, για πολλούς λόγους, οι οποίοι θα αναφερθούν παρακάτω:

            α.         Η αναγκαιότητα ύπαρξης στηριγμάτων, σε περίπτωση (ειλημμένης πλέον) απόφασης για επέμβαση στη Συρία ή για επιδρομή στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.

            β.         Ο έλεγχος των ενεργειακών πηγών της Μ. Ανατολής και η ασφαλής μεταφορά μέσω αγωγών προς την Ευρωπαϊκή αγορά.

            γ.          Η ολοκλήρωση της εν εξελίξει στρατηγικής περικύκλωσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας, στα πλαίσια τόσο του ενεργειακού όσο και του γεωπολιτικού και γεωστρατηγικού παιχνιδιού, στην περιοχή ώστε οι ΗΠΑ να φτάσουν στην περιοχή του Καυκάσου η οποία θεωρείται το μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας.

            δ.         Η μελλοντική εμφάνιση της κουρδικής κρατικής οντότητας.

            ε.          Ο περιορισμός της δράσης των τρομοκρατικών οργανώσεων τύπου Αλ Κάϊντα, Χαμάς, Χεσμπολλάχ κλπ κλπ.

Στο σημείο όμως αυτό εγείρονται ορισμένα ερωτήματα των οποίων οι απαντήσεις δεν θα είναι διόλου εύκολες.

Μήπως τα παραπάνω αμερικανικά δημοσιεύματα φωτογραφίζουν την πραγματικότητα ή θέτουν εκβιαστικά διλλήματα, ώστε να αρθούν οι όποιες αντιστάσεις της Ελλάδας, προκειμένου να πραγματοποιηθούν τα γεωπολιτικά σχέδια των ΗΠΑ – Ισραήλ στην περιοχή;

Εάν υπάρξει η επαναπροσέγγιση Τουρκίας – Ισραήλ, τι τύχη θα μπορεί να έχει η ενεργειακή συμφωνία με την Κύπρο;

 Μήπως σωστά η Ελλάδα δε βιάζεται να ενδώσει στα καλεύσματα του Τελ – Αβίβ και της Λευκωσίας, για σύμπραξη στα ενεργειακά, φοβούμενη πιοθανή αλλαγή της στάσης από το Ισραήλ, γεγονός που θα αφήσει Αθήνα και Λευκωσία εκτεθιμένες στην Άγκυρα;

 Όπως πολύ σωστά επισημαίνουν ξένοι αναλυτές, το ενεργειακό παιχνίδι στην ανατολική Μεσόγειο, ξεφεύγει από τα στενά όρια της Κύπρου, του Ισραήλ, της Τουρκίας, της Ελλάδας και των λοιπών χωρών της περιοχής. Είναι παιχνίδι για τους μεγάλους ενεργειακούς παίκτες.

 Ας μη ξεχνάμε ότι σε λίγο καιρό θ’ αρχίσει ο β΄γύρος αδειδοτήσεων των υπόλοιπων οικοπέδων της κυπριακής ΑΟΖ, για την οποία ενδιαφέρονται και οι Κινέζοι και οι Ρώσοι. Επιπρόσθετα σημειώνεται ότι οι απανωτές επισκέψεις υψηλόβαθμων Αμερικανών παραγόντων στην Τουρκία και Ισραήλ δεν είναι απόλυτο να συνδέονται με τα ενεργεριακά (σε πρώτο χρόνο τουλάχιστον). Βέβαια στις συζητήσεις και στο παζάρεμα που γίνεται, το θέμα των υδρογονανθράκων τίθεται και αυτό με κάποιο τρόπο στο τραπέζι, ίδιως από τους Τούρκους, αλλά μέχρι εκεί επειδή οι ΗΠΑ θεωρούν ότι την παρούσα φάση προέχουν άλλα ζητήματα (Ιράν – Συρία).

Επίσης υπάρχει η αίσθηση ότι το Ισραήλ θα τηρήσει σαφώς διαφορετική στάση στα δύο αυτά ζητήματα. Αυτό όμως είναι και το ζητούμενο. Άλλο μια συνεργασία με ΗΠΑ και Τουρκία κατά της Συρίας και του Ιράν και άλλο η συμφωνία με την Κύπρο και ενδεχομένως και με τη χώρα μας, για τα ενεργειακά. Να έχουμε πάντα στο νου μας ότι το Ισραήλ βρήκε στην Κύπρο το στρατηγικό βάθος που ήθελε και δεν θα το αφήσει εύκολα. Η περίοδος που διανύουμε είναι λεπτών ισορροπιών μιας και η προεκλογική εκστρατεία τις ΗΠΑ κορυφώνεται.

Η Ελλάδα μπορεί να παίζει σημαντικό ρόλο (υπό προϋποθέσεις) μιας και βρίσκεται ακριβώς επάνω στο σχεδιασμό του αγωγού μεταφοράς του υγροποιημένου φυσικού αερίου από την Κύπρο στην Ευρωπαϊκή αγορά, μέσω Κρήτης και Πελοπονήσου και πέραν των διαμετακομιστικών ωφελημάτων, θα ενισχυθεί και η αμυντική θωράκιση της χώρας.

Την παρούσα περίοδο τα συμφέροντα της χώρας μας συμβαδίζουν με αυτά της Κύπρου και του Ισραήλ, καθόσον δημιουργείται ένας πόλος «αντίβαρο» στην τουρκική προσπάθεια για ηγεμονία στην περιοχή. Θα πρέπει όμως να εξεταστούν με πολλή προσοχή κάθε κίνηση και κάθε απόφαση σχετικά με την επιλογή των νέων μας συμμάχων στη δεδομένη στιγμή, καθόσον θα αποτελέσει την αποτρεπτική δύναμη που θα καλύψει τα ελληνικά κενά στην περιοχή σε πολιτικοστρατιωτικό επίπεδο.