Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης

Ολοκληρώθηκε από το Εθνικό Δίκτυο Γονιδιωματικής Επιτήρησης για τις μεταλλάξεις του SARS-CoV-2 η γονιδιωματική ανάλυση σε 944 επιλεγμένα νέα δείγματα που αφορούν στην περίοδο 22 Ιανουαρίου έως 1 Μαρτίου 2021. Τα δείγματα προέρχονται από τις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Ηπείρου, Ιονίων Νήσων, Θεσσαλίας, Κρήτης, Αττικής και τις Περιφερειακές Ενότητες Φθιώτιδας, Βοιωτίας, Εύβοιας, Κορινθίας, Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας, Μυτιλήνης και Σύρου.

Από τον έλεγχο των 944 δειγμάτων, αναδείχθηκαν συνολικά 702 στελέχη με μεταλλάξεις ειδικού ενδιαφέροντος (variants of concern). Από τα 702 στελέχη, τα 677 βρέθηκαν με τη μετάλλαξη Β.1.1.7/UK lineage (Variant VOC_202012) και 21 στελέχη βρέθηκαν με τη μετάλλαξη Lineage B.1.351/South Africa (Variant 501V2).

Συνολικά, από την έναρξη λειτουργίας του Εθνικού Δικτύου Γονιδιωματικής Επιτήρησης για τις μεταλλάξεις του SARS- CoV-2 έως σήμερα, έχουν ταυτοποιηθεί 1.667 θετικά για την παρουσία μετάλλαξης Β.1.1.7/UK lineage (Variant VOC_202012) και 48 θετικά για την παρουσία μετάλλαξης B.1.351/South Africa (Variant 501V2). Τα 48 θετικά για την παρουσία μετάλλαξης Lineage B.1.351/South Africa (Variant501V2) είναι όλα εγχώρια, εκ των οποίων 41 προέρχονται από την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης, 2 από την Περιφερειακή ΕνότηταΙωαννίνων και 5 από την Περιφέρεια Αττικής.

Τα παραπάνω στοιχεία σε συνδυασμό με το σύνολο των δεδομένων και των επιδημιολογικών στοιχείων που μπορούμε να συλλέξουμε, μας δείχνουν ότι ο “covid21”, η βρετανική μετάλλαξη δηλαδή του “covid19” βρίσκεται σε έξαρση στην Ελλάδα, ξεπερνάει το 40% των κρουσμάτων και προσβάλλει μικρότερες ηλικίες και παιδιά. Φαίνεται κι από την πορεία της καταγραφής του ιικού φορτίου στα λύματα ότι η διασπορά ξεκινά από τις νεότερες ηλικίες. Κι αυτό συμβαίνει από τους ασυμπτωματικούς που συνήθως είναι νεαρότερης ηλικίας. Αυτή η τάση προκαλεί έντονη ανησυχία καθώς τείνει να γίνει το κυρίαρχο στέλεχος και σε συνδυασμό με τους αργοπορημένους και διστακτικούς κεντρικούς σχεδιασμούς διαμορφώνουν νέα δεδομένα για τον “νέο κορονοϊό”. Ιδιαίτερες μελέτες γίνονται σε Βρετανία, Δανία και Ισραήλ.

Η επικυριαρχία του βρετανικού στελέχους θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες για την επιδημική καμπύλη, καθιστώντας αναγκαία την επιβολή ακόμα πιο αυστηρών περιοριστικών μέτρων, προέβλεψε η Κάθριν Σμόλγουντ, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την Ευρώπη, επισημαίνοντας ότι η «μετάλλαξη του Κεντ» ήδη διασπείρεται σε περισσότερα από τα μισά κράτη της Ευρώπης. Αν εξελιχθεί στο κυρίαρχο ευρωπαϊκό στέλεχος του ιού, είναι εξαιρετικά πιθανό ότι τα ισχύοντα περιοριστικά μέτρα δεν θα επαρκούν για τον περιορισμό της διασποράς, εξαιτίας της ικανότητας υπερμετάδοσης που διαθέτει.

Σχετικά με την νοτιοαφρικανική μετάλλαξη, αυτή θεωρείται ως γρήγορη εξελικτική πρόοδος του ιού, κι εξαιτίας αυτού του στελέχους είδαμε να κλείνουν τα γαλλογερμανικά σύνορα. Στην επαρχία Μοζέλ, στα σύνορα Γαλλίας και Γερμανίας έχουν εντοπιστεί πολλές από τις μεταλλάξεις της COVID-19. Οι αρχές λαμβάνουν έκτακτα μέτρα και πλέον η εισοδος στη Γαλλία γίνεται πιο δύσκολη.Σύμφωνα με τα στοιχεία το 60% των νέων κρουσμάτων στη Μοζέλ ανήκουν στην νοτιοαφρικανική μετάλλαξη, η οποία και ειναι ιδιαίτερα μεταδοτική. Να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, το ποσοστό αυτής της μετάλλαξης στη Γερμανία είναι μόνο 1%.

Κυρ. Μητσοτάκης: Οι βρετανικές μεταλλάξεις πίσω από την απότομη αύξηση κρουσμάτων

Στην επικράτηση των -πλέον μεταδοτικών- βρετανικών μεταλλάξεων απέδωσε ο πρωθυπουργός την απότομη αύξηση των κρουσμάτων, κατά την αυτοψία που πραγματοποίησε, στο νοσοκομείο «Σωτηρία». «Αυτό που βλέπουμε τώρα και πρέπει να εξηγήσουμε και στους πολίτες είναι ότι τα καινούργια στελέχη του ιού -οι μεταλλάξεις, οι λεγόμενες βρετανικές μεταλλάξεις- κάνουν τον ιό πιο μεταδοτικό. Αυτό εξηγεί και την απότομη αύξηση των κρουσμάτων παρά το γεγονός ότι έχουμε πάρει μέτρα προστασίας και βρισκόμαστε ουσιαστικά σε lockdown στην Αττική εδώ και κάποιες εβδομάδες. Και ευτυχώς που το κάναμε, διότι αν δεν το είχαμε κάνει τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα», προσέθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

ΕΕ: Άμεση δράση από την Κομισιόν για τις μεταλλάξεις της COVID-19

Αμεση δράση για να προετοιμάσει την Ευρώπη για την αυξημένη απειλή των μεταλλάξεων του κορονοϊού προτείνει η Κομισιόν.

Το νέο ευρωπαϊκό σχέδιο ετοιμότητας βιοάμυνας κατά των μεταλλάξεων του COVID-19 που ονομάζεται “HERA Incubator” θα συνεργαστεί με ερευνητές, εταιρείες βιοτεχνολογίας, κατασκευαστές και τις δημόσιες αρχές στην ΕΕ και παγκοσμίως για τον εντοπισμό νέων παραλλαγών, θα παρέχει κίνητρα για την ανάπτυξη νέων και προσαρμοσμένων εμβολίων, για την επιτάχυνση της διαδικασίας έγκρισης για αυτά τα εμβόλια και για τη διασφάλιση κλιμάκωσης της παραγωγικής ικανότητας.

Η ανάληψη δράσης τώρα είναι σημαντική, καθώς συνεχίζουν να εμφανίζονται νέες μεταλλάξεις και οι προκλήσεις για αύξηση της παραγωγής εμβολίων μεγαλώνει. Το HERA Incubator θα χρησιμεύσει επίσης ως σχεδιο για την μακροπρόθεσμη ετοιμότητα της ΕΕ για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στην υγεία.

Οι βασικές δράσεις για την ενίσχυση της ετοιμότητας, την ανάπτυξη εμβολίων για τις παραλλαγές και την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής είναι οι εξής:

1. Εντοπισμός, ανάλυση και αξιολόγηση παραλλαγών

*Ανάπτυξη εξειδικευμένων τεστ για νέες μεταλλάξεις και για την υποστήριξη της γονιδιωματικής αλληλουχίας στα κράτη μέλη με χρηματοδότηση τουλάχιστον 75 εκατ. ευρώ από την ΕΕ ·

*Επίτευξη του στόχου του 5% της αλληλουχίας των γονιδιώματος των θετικών τεστ για βοήθεια στον εντοπισμό των παραλλαγών, την παρακολούθηση την εξάπλωσή τους σε πληθυσμούς και τον έλεγχο της επίδρασής τους στη μεταδοτικότητα.

*Ενίσχυση της έρευνας και της ανταλλαγής δεδομένων σχετικά με παραλλαγές με χρηματοδότηση 150 εκατομμυρίων ευρώ ·

*Έναρξη δικτύου κλινικών δοκιμών, φέρνοντας μαζί 16 κράτη-μέλη της ΕΕ και πέντε συνεργαζόμενες χωρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελβετίας και του Ισραήλ για ανταλλαγή δεδομένων με τη σταδιακή συμπερίληψη των παιδιών και νεαρών ενηλίκων ως συμμετέχοντες σε κλινικές δοκιμές.

2. Επιτάχυνση της έγκρισης προσαρμοσμένων εμβολίων: με βάση το μοντέλο για το ετήσιο εμβόλιο κατά της γρίπης, η ΕΕ θα παράσχει ταχεία έγκριση για προσαρμοσμένα εμβόλια COVID-19 με:

*Προσαρμογή του κανονιστικού πλαισίου, όπως τροποποίηση της κανονιστικής διαδικασίας ώστε να καταστεί δυνατή η έγκριση προσαρμοσμένου εμβολίου με μικρότερο σύνολο πρόσθετων δεδομένων που υποβάλλονται στον EMA σε κυλιόμενη βάση ·

*Παροχή καθοδήγησης στους παραγωγούς εμβολίων σχετικά με τις απαιτήσεις δεδομένων από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων , ώστε οι απαιτήσεις για τις παραλλαγές να είναι γνωστές εκ των προτέρων.

*Διευκόλυνση της πιστοποίησης νέων ή επαναχρησιμοποιούμενων εγκαταστάσεων συμμετοχής στις ρυθμιστικών αρχών εγκαίρως·

*Θα ληφθεί υπόψη μια νέα κατηγορία έκτακτης έγκρισης εμβολίων σε επίπεδο ΕΕ με κοινή ευθύνη μεταξύ των κρατών μελών.

3. Αύξηση της παραγωγής εμβολίων COVID-19:

Η ΕΕ:

*Θα ενημερώσει ή θα συνάψει νέες Προκαταρκτικές Συμφωνίες για την υποστήριξη της ανάπτυξης νέων και προσαρμοσμένων εμβόλιων μέσω χρηματοδότησης της ΕΕ, με ένα λεπτομερές και αξιόπιστο σχέδιο που δείχνει ικανότητα παραγωγής εμβολίων στην ΕΕ, σε αξιόπιστο χρονοδιάγραμμα. Αυτό δεν πρέπει να αποτρέψει το εάν η ΕΕ θα εξετάσει πηγές από χώρες εκτός της ΕΕ, εφόσον απαιτείται, με την προϋπόθεση ότι πληρούν τις απαιτήσεις ασφαλείας της ΕΕ

*Στενή συνεργασία με τους παρασκευαστές για να παρακολουθούνται οι αλυσίδες εφοδιασμού και να αντιμετωπιστούν προσδιορισμένες δυσχέρειες παραγωγής ·

*Υποστήριξη της παραγωγής πρόσθετων εμβολίων που θα αντιμετωπίζουν νέες μεταλλάξεις.

*Ανάπτυξη ενός εθελοντικού μηχανισμού αδειοδότησης για τη διευκόλυνση της μεταφοράς τεχνολογίας.

*Υποστήριξη της συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων ·

Εξασφάλιση της παραγωγικής ικανότητας της ΕΕ με την ανάπτυξη του έργου «EU FAB».

Οι δράσεις που ανακοινώνονται σήμερα θα συμβαδίζουν με την παγκόσμια συνεργασία μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και παγκόσμιων πρωτοβουλιών για τα εμβόλια. Θα προετοιμάσουν επίσης το έδαφος για τον Ευρωπαϊκή Αρχή ετοιμότητας και αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης για την υγεία (HERA). Το HERA θα βασιστεί στις

δράσεις που ξεκίνησαν σήμερα και παρέχουν μια μόνιμη δομή για τη δημιουργία μοντέλων για τους κινδύνους , παγκόσμια εποπτεία, μεταφορά τεχνολογίας, παραγωγική ικανότητα, χαρτογράφηση κινδύνου αλυσίδας εφοδιασμού, ευέλικτη παρασκευαστική ικανότητα και έρευνα και ανάπτυξη εμβολίων και φαρμάκων.

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν τόνισε ότι «Προτεραιότητά μας είναι να διασφαλίσουμε ότι όλοι οι Ευρωπαίοι έχουν πρόσβαση σε ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια για την COVID-19 το συντομότερο δυνατό.

Με την πάροδο του χρόνου, νέες παραλλαγές του ιού εμφανίζονται γρήγορα και πρέπει να προσαρμόσουμε την ανταπόκρισή μας ακόμα πιο γρήγορα».

Ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς, σημείωσε ότι «στον αγώνα μας κατά του ιού προβλέπουμε προβλήματα και ενεργούμε προληπτικά για να κινητοποιήσουμε όλα τα μέσα για την αντιμετώπιση του αντίκτυπου των μεταλλάξεων. Με το νέο σχέδιο ετοιμότητας βιο-άμυνας «HERA Incubator», αντιμετωπίζουμε παράλληλα ή σειρά πανδημιών που προέρχονται από τις παραλλαγές. Η σημερινή πρόταση είναι το τέλειο παράδειγμα για το τι είναι καλύτερο στην ΕΕ: κάνοντας προσπάθειες και συμπληρώνοντάς τις με χρηματοδότηση. Αυτός είναι ο τρόπος για έξοδο από την κρίση, έτοιμοι για προσαρμογή σε νέες συνθήκες και ενωμένοι στη δράση – εξασφαλίζοντας αλληλεγγύη σε ολόκληρη την ΕΕ και τον κόσμο».

Η Στέλλα Κυριακίδου, Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, ανέφερε ότι «η Ευρώπη είναι αποφασισμένη να παραμείνει μπροστά από την απειλή νέων παραλλαγών του κορονοΪού. Το HERA Incubator είναι μια άσκηση πρόβλεψης,προσδοκίας και ενωμένης απάντησης. Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη διπλή πρόκληση της αντιμετώπισης νέων παραλλαγών και της αύξηση της ικανότητας παραγωγής εμβολίων. Θα δημιουργηθούν γέφυρες μεταξύ έρευνας, βιομηχανίας και ρυθμιστών για να επιταχύνονται οι διαδικασίες – ξεκινώντας από την ανίχνευση παραλλαγών έως τηνέγκριση και την παραγωγή εμβολίων. Χρειαζόμαστε σημαντικές επενδύσεις τώρα και για το μέλλον και το HERA Incubator είναι ένα κρίσιμο μέρος της απάντησής μας».