Το κουρδικό ζήτημα δεν προέκυψε τα τελευταία 10 χρόνια, ούτε αποτελεί προιόν παρθενογέννεσης. Προέκυψε λόγω γεωπολιτικών και ενεργειακών συμφερόντων και αυτό επειδή οι παράγοντες που επέδρασαν σ’ αυτό, είτε ακούσια είτε εκούσια το ανέδειξαν ως «μονόδρομο» στις εξελίξεις στη περιοχή, όχι μόνο για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, αλλά και μελλοντικά.

Η στρατιωτική επιχείρηση των ΗΠΑ κατά του Ιράκ το 2003, έδωσε τη δυνατότητα να δρομολιγηθούν εξελίξεις που έθεσαν και συνεχίζουν να θέτουν σε αμφισβήτηση την προσπάθεια της Τουρκίας για ηγεμονία στην ευρύτερη περιοχή της Μ. Ανατολής, αλλά μεσοπρόθεσμα ακόμα και στο χώρο της Ανατολίας στο προσεχές διάστημα., λόγω της εθνοτικής ομοιογένειας του κουρδικού πληθυσμού. Η παραπάνω επιχείρηση αποτέλεσε το σημείο «σταθμός», στην ανάδειξη και επικαιροποίηση του κουρδικού ζητήματος.

Η αυτονόμιση του Β. Ιράκ (ή νότιου Κουρδιστάν), ήταν αποτέλεσμα της συμμαχίας των ΗΠΑ με τους Κούρδους, που οδήγησε στην πτώση του καθεστώτος Σαντάμ και έφερε την Τουρκία αντιμέτωπη με νέες εξελίξεις και προκλήσεις, τις οποίες προφανώς δεν μπόρεσε να προβλέψει όταν προέβαλλε αντιρρήσεις και απαιτήσεις, προκειμένου να επιτρέψει τη διέλευση των αμερικανικών στρατευμάτων από το έδαφός της. Οι εξελίξεις αυτές έχουν να κάνουν με την πορεία που πήρε το κουρδικό ζήτημα, αλλά και την ανάδειξη και άλλων εθνοτικών θεμάτων – προβλημάτων, τα οποία αποτελούν το σοβαρότερο πρόβλημα της Τουρκίας.

Με το δημοψήφισμα του 2005 γύρω από το καθεστώς του Κιρκούκ, οι Κούρδοι με συντρηπτικά ποσοστά υπέρ της ενσωμάτωσης της εν λογω περιοχής στην κουρδική περιφεριακή διοίκηση, έστειλαν ένα σαφές μήνυμα προς όλες της κατευθύνσεις ότι η δημιουργία ενός κρατικού μορφώματος με προϋποθέσεις αυτονόμισης είναι πλεόν γεγονός. Το πλούσιο σε ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα πετρελαίου Κιρκούκ, τα οποία έχουν μικρό κόστος εξόρυξης λόγω μικρού βάθους, δίνουν το διαπραγματευτικό χαρτί στους Κούρδους Πεσμεργκά του Μεσούτ Μπαρζάνι. Και φυσικά όλα αυτά γίνονται με την ανοχή του αμερικανικού παράγοντα, ο οποίος ξεχρέωσε το «γραμμάτιο» για την συμμαχία του με τους Κούρδους, τιμωρόντας ταυτόχρονα την Τουρκία για την αδιαλλαξία και την αλλαζονία της.

Μέρα με τη μέρα οι Κούρδοι οργάνωσαν τις ελεγχόμενες από αυτούς περιοχές τόσο σε διοικητικές όσο και σε οικονομικές και στρατιωτικές δομές. Δημιουργήθηκαν στρατιωτικά ένοπλα σώματα που ανέλαβαν την ασφάλεια των περιοχών του Β. Ιράκ και ξεκίνησε η διαπραγμάτευση απ ευθείας με ξένες εταιρείες πετρελαίου για την υπογραφή συμβολαίων γεγονός που τους έφερε σε ρίξη με την κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης, η οποία λόγω της πλήρους αποσύνθεσης του κρατικού μηχανισμού παρακολουθούσε ανήμπορη να αντιδράσει.

Μοιραία αυτή η υποτυπώδης αυτονόμιση έδωσε το ζωτικό χώρο στους μαχητές του ΡΚΚ να χρησιμοποιήσουν το όρος Καντίλ, ως καταφύγιο αλλά και ως ορμητήριο σε επιθέσεις τους εναντίον στρατιωτικών στόχων εντός του τουρκικού εδάφους. Οι επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού τα έτη 2006, 2007 και 2008 εντός του Β. Ιράκ αλλά και η άσκηση πίεσης προς τις ΗΠΑ και του μέχρι τότε έτερου συμμάχου της Ισραήλ για την πληροφοριακή υποστήριξη των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων σε ότι αφορά στον εντοπισμό των ομάδων του ΡΚΚ, ήταν το επιστέγασμα των προσπαθειών της Άγκυρας για την αποτροπή της έξαρσης του κουρδικού.

Και ενώ η κατάσταση στο Β. Ιράκ έχει πλεόν παγιωθεί και με την κυβέρνηση Εντρογάν να προσπαθεί να βρει διόδους προσέγγισης με τους Κούρδους του Β. Ιράκ και να διατηρεί στις ΝΑ επαρχίες της ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις (περίπου 120.000 άνδρες), τα γεγονότα στη συριακή αραβική άνοιξη, ήρθαν να οξύνουν περαιτέρω το υπάρχον πρόβλημα και να το μετατρέψουν σε εφιάλτη για την Άγκυρα. Οι πολιτικές επιλογές του Ερντογάν στην εξωτερική του πολιτική ασπαζόμενος το αποτυχημένο δόγμα Νταβούτογολου για δήθεν μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες, αποδείχθηκαν πέρα για πέρα λανθασμένες, μιας και στην περίπτωση της Συρίας επέλεξαν και πάλι εσφαλμένη στρατηγική, υποστηρίζοντας ανοικτά τις αντικαθεστωτικές δυνάμεις και φυσικά δεν εκτίμησε το γεγονός ότι παρόλο που ο Άσαντ φθίρεται από τον εμφύλιο σπαραγμό, εν τούτοις είχε κι άλλους άσσους στα χέρια του.

Η απόσυρση του συριακού στρατού από τις κουρδικές επαρχίες, αποτέλεσε μια τακτική κίνηση ΜΑΤ της Δαμασκού στη σκακιέρα της αντιπαράθεσης με την Τουρκία, η οποία είχε διπλό αποτέλεσμα:

1) Αποδέσμευσε σημαντικό αριθμό στρατιωτικών δυνάμεων από τις παραμεθόριες κουρδικές περιοχές με την Τουρκία, τις οποίες είτε τις διέθεσε στις επιχειρήσεις εναντίον της αντιπολίτευσης, είτε τις διατηρεί ως ανέπαφες και άφθαρτες εφεδρείες και

2) Έδωσε τη δυνατότητα στους Κούρδους να δραστηριοποιηθούν, να αναλάβουν την ασφάλεια των περιοχών τους, δημιουργώντας ένα υπολογίσημο ανάχωμα σε ενδεχόμενη τουρκική στρατιωτική εισβολή και να εμπλακούν στην εμφύλια διαμάχη τασσόμενοι υπέρ του καθεστώτος άμεσα ή έμμεσα (με τα μέχρι στιγμής υπάρχοντα στοιχεία, η κουρδική πολιτοφυλακή κατάφερε συντριπτικά χτυπήματα τους αντικαθεστωτικούς).

 Ένα άλλο επίσης σημαντικό στοιχείο είναι ότι οι Κούρδοι της Συρίας είναι περισσότερο «φιλικοί» προς το ΡΚΚ, σε σχέση με τους ομοεθνείς τους στο Β. Ιράκ (χωρίς να παραβλέπεται το γεγονός ότι τα καταφύγια – βάσεις του ΡΚΚ βρίσκονται Β. Ιράκ). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πλεόν παρέχεται μεγαλύτερη υποστήριξη τους μαχητές του ΡΚΚ και φυσικά σε περίπτωση πιθανολογούμενης τουρκικής στρατιωτικής εισβολής στο συριακό έδαφος για τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας, οι Τούρκοι στρατηγοί θα έχουν να αντιμετωπίσουν και δεύτερο αντίπαλο, πέραν του ήδη δοκιμαζόμενου συριακού στρατού.

Αν σε όλα τα παραπάνω συνυπολογιστεί και το γεγονός ότι οι κινητοποιήσεις των Κούρδων εντός της Τουρκίας, περαν των απανωτών πληγμάτων σε στρατιωτικούς στόχους και με την προ ολίγων ημερών λήξη της απεργείας πείνας για την άρση της απομόνωσης του Α. Οτσαλάν (ένα χαρτί που δεν το «έκαψε» καμμία πλευρά και που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανάλογα….ας κρατηθεί αυτό το τελευταίο ως σημαντική υποσημείωση), τότε μπορούμε να μιλάμε για την έναρξη της μετεξέλιξης του κουρδικού, από πρόβλημα σε εφιάλτη για την Άγκυρα και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό που αγγίζει και τα όρια του εδαφικού ακρωτηριαμού της.