Η γεωστρατηγική και γεωπολιτική αξία και σημασία των Στενών των Δαρδανελλίων – Βοσπόρου, δεν είναι πρόσφατη, ούτε ανακαλύφθηκε ξαφνικά. Ήδη από αρχαιοτάτων χρόνων ο έλεγχος των Στενών ήταν υψίστης σημασίας, καθόσον βρίσκεται ακριβώς επάνω στη θαλάσσια εμπορική οδό που συνδέει τον Εύξεινο Πόντο με τη Μεσόγειο.

Έλληνες και Φοίνικες έμποροι κατά κύριο λόγο, συνειδητοποίησαν έγκαιρα την παραπάνω σημασία και αξία της περιοχής, την οποία και προσπάθησαν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους, είτε με εμπορικές συμφωνίες (με την πληρωμή – καταβολή δασμών και φόρων διέλευσης), είτε με εμπόλεμη επίλυση των διαφορών τους (για τη μη πληρωμή δασμών και φόρων διέλευσης). Χαρακτηριστικό παράδειγμα της δεύτερης περίπτωσης, ο Τρωικός Πόλεμος (και ας μη νομίζουμε ότι ξεσηκώθηκαν όλες οι τότε μεγάλες ηγεμονίες και πόλεις και πήγαν και πολέμαγαν για 10 χρόνια για τα μάτια και μόνο της Ωραίας Ελένης…άλλα τα αίτια και άλλες οι αφορμές).

Με την πάροδο του χρόνου η σπουδαιότητα της περιοχής όχι μόνο δεν έφθινε, αλλά αναβαθμίστηκε. Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Άραβες, Πέρσες, Τούρκοι, Βενετοί, Γενουάτρες, Ρώσοι, Έλληνες κλπ, διαμόρφωσαν και μεταμόρφωσαν την περιοχή και ιδιαίτερα την Κωνσταντινούπολη σε εμπορικό σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών, πέρα από διοικητικό κέντρο που ήταν για πάνω από1000 χρόνια.

Οι απαιτήσεις και η αύξηση των εμπορευματικών μεταφορών και η ναυπήγηση μεγαλύτερων σε χωρητικότητα πλοίων, μοιραία ανέβασαν κατακόρυφα και τον αριθμό των διερχομένων πλοίων εξυπηρετώντας τα οικονομικά συμφέροντα των μεταγενέστερων μεγάλων δυνάμεων (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία, ΗΠΑ, Ιαπωνία), οι οποίες αναγκάστηκαν εμπρός στον κίνδυνο πρόκλησης ατυχήματος και λόγω ότι πλέον κατασκευαζόταν μεγαλύτερα σε όγκο και έκταση πλοία να προβούν σε θέσπιση κανόνων διεθνούς ναυσιπλοΐας.

Με τη Συνθήκη του Μοντρέ το 1936 και με κάποιες μεταγενέστερες τροποποιήσεις της, οι τότε ισχυροί του κόσμου προέβησαν στη ρύθμιση του καθεστώτος των Στενών τα οποία ναι μεν ελέγχονται από την Τουρκία, είναι όμως ελεύθερα για τη διέλευση εμπορικών πλοίων αλλά και πολεμικών σε ειρηνική περίοδο, μέχρι ενός ορισμένου εκτοπίσματος. Η δε καταβολή ναύλου κατέστη υποχρεωτική για όλες τις διελεύσεις πλοίων.

Η υπόθεση της παράκαμψης των Στενών, είναι ένα κατ’ αρχήν στρατηγικό εγχείρημα της Ρωσίας, προκειμένου να αποφεύγει την καταβολή ναύλου στην Τουρκία, από τα διερχόμενα πετρελαιοφόρα και εμπορικά της πλοία, προς τη Μεσόγειο και αντιστρόφως και στη διάνοιξη και νέων συμπληρωματικών διαδρόμων μεταφοράς των ρωσικών πετρελαίων και λοιπών αγαθών.

Παρόμοια χαρακτηριστική περίπτωση μπορεί να χαρακτηριστεί και ο σχεδιασμός του αγωγού Μπουργάζ – Αλεξανδρούπολης, ο οποίος μεταξύ άλλων και πέραν του γεγονότος ότι θα αναβάθμιζε εμπορικά, οικονομικά και γεωπολιτικά και άλλες περιοχές, θα συντελούσε, εκτός από την αποφόρτιση της κίνησης των Στενών και στον αισθητό και σημαντικό περιορισμό του κινδύνου πρόκλησης ενός ναυτικού ατυχήματος με πολύ σοβαρές οικολογικές και περιβαλλοντικές συνέπειες.

Το παραπάνω σχέδιο με την επωνυμία «SEA 2 SEA», το οποίο έχει εγκριθεί και από την ΕΕ, θα αφορά τη σιδηροδρομική διασύνδεση των λιμανιών Μπουργκάζ και Αλεξανδρούπολης αρχικά, αλλά και αυτό της Καβάλας με το αντίστοιχο της Βάρνας, για τη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων και θα αποφεύγεται η διέλευση των Στενών Βοσπόρου – Ελλησπόντου με ότι αυτό θα συνεπάγεται. Η γεωστρατηγική αξία των Στενών δίνει ανάλογη αξία και στο επιχειρούμενο σχέδιο της παράκαμψής τους.

Τα ωφέλη για την περιοχή πολλαπλά, αν ληφθεί υπόψη, η αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής της Θράκης, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η εισρροή ξένων επενδύσεων η οποία σε συνάρτηση με τις υπό διαμόρφωση ΕΟΖ (εφόσον αυτές πληρούν προϋποθέσεις οικονομικής ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών, όπως αυτές θα προκύψουν από τη διαβούλευση και διαπραγμάτευση με τους ξένους επενδυτές και τις τοπικές κοινωνίες και φορείς), θα προσδώσουν ώθηση και δυναμική στη Θράκη και θα την καταστήσουν σημαντικό γεωστρατηγικό εμπορικό κόμβο.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο δήμος Αλεξανδρούπολης έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες προς την επίτευξη του παραπάνω στόχου με την αδελφοποίηση του με το δήμο Σοσνόβυι Μπορ Αγ. Πετρούπολης, με την προσέλκυση Ρώσων τουριστών μέσω του Λιμένα αλλά και του αεροδρομίου της πόλης, την ίδρυση υποκαταστήματος ρωσικής τράπεζας (KEDR BANK), με την αεροπορική διασύνδεση Αλεξανδρούπολης – Αγ. Πετρούπολης (βρίσκεται στο στάδιο της διερευνητικής επαφής με την Aegean για τη δυνατότητα αυτή) και την υποβολή αιτήματος για άνοιγμα ρωσικού υποπροξενείου.

Ο Έβρος μετά την διαφαινόμενη αποτυχία της κατασκευής του αγωγού πετρελαίου Μπουργκάζ – Αλεξανδρούπολης δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια. Οι δεσμοί που έχουν αναπτυχθεί με τη Ρωσία δεν είναι τυχαία αλλά είναι αποτέλεσμα των αξιέπαινων και συνεχών προσπαθειών και πρωτοβουλιών που ανέλαβε ο ακριτικός δήμος. Η δε επίσκεψη το Μάϊο 2012, ρωσικού πολεμικού πλοίου και η συμμετοχή ρωσικού αποσπάσματος πεζοναυτών στην παρέλαση για την επέτειο της απελευθέρωσης της πόλης, αποτελούν ένα ελάχιστο δείγμα των απτών αποτελεσμάτων της ελληνορωσικής προσέγγισης.

Και επειδή η ανάπτυξη της Θράκης δεν είναι υπόθεση μόνο του Έβρου ή της Αλεξανδρούπολης, θα πρέπει να ενεργοποιηθούν και οι υπόλοιποι μεγάλοι δήμοι (Κομοτηνής και Ξάνθης) ώστε με τη σειρά τους να αποκομίσουν και αυτοί οφέλη από την ελληνορωσική συνεργασία. Επιχειρηματικά Φόρουμ, εμποροβιομηχανικά και τεχνικά επιμελητήρια, προξενικές αρχές είναι κάποια από τα πολλά που μπορούν να συμπεριληφθούν στην ατζέντα. Πρωτίστως όμως θα πρέπει να υπάρχει η βούληση για κάτι τέτοιο, η θέληση, η αντοχή και οι κατάλληλες διασυνδέσεις σε όλα τα επίπεδα.

Καλοί οι πεζόδρομοι και οι ποδηλατόδρομοι αλλά και η προσέλκυση ξένων επενδυτών και η καταπολέμηση της ανεργίας ακόμη καλύτερη. Σωστά;