Η φετινή χρονιά σηματοδοτείται από τη μείωση που παρατηρείται στις νέες διαγνώσεις του HIV κατά τους πρώτους δέκα μήνες του 2021, η οποία θα πρέπει να ερμηνευτεί με προσοχή, καθώς η εξαγωγή ασφαλέστερων συμπερασμάτων θα είναι εφικτή, αφού ολοκληρωθεί η αποστολή των δηλώσεων από τους υγειονομικούς φορείς της χώρας μέχρι το τέλος του έτους. Την ίδια στιγμή, παρατηρείται μια σταδιακή μείωση των νέων διαγνώσεων στους χρήστες ενέσιμων εξαρτησιογόνων ουσιών, καθώς και στους άνδρες με σεξουαλικές επαφές με άνδρες (ΑΣΑ). Ωστόσο, αναφορικά με την πρώτη ομάδα (χρήστες ενέσιμων εξαρτησιογόνων ουσιών) ο αριθμός των νεοδιαγνωσθέντων λοιμώξεων παραμένει σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με πριν το 2011 που συνέβη η επιδημική έκρηξη στη συγκεκριμένη ομάδα.
Σύμφωνα με τον καταρράκτη των σταδίων φροντίδας των ατόμων που ζουν με τον HIV στην Ελλάδα, ο οποίος δημοσιεύθηκε βάσει των τελευταίων δεδομένων του ΕΟΔΥ, τo 81% των ατόμων που έχουν διαγνωσθεί και ζουν με HIV στη χώρα μας έχει λάβει αντιρετροϊκή αγωγή. Ειδικά για την ομάδα των ανδρών με σεξουαλικές επαφές με άνδρες, το αντίστοιχο ποσοστό εκτιμάται σε 91%. Για τα περιστατικά που διαγνώστηκαν το 2020, ο μέσος χρόνος έναρξης αγωγής από τη διάγνωση έχει μειωθεί σε, περίπου, 54 ημέρες. Η έγκαιρη έναρξη θεραπείας αποτελεί εκτός από θεραπευτική στρατηγική, και στρατηγική πρόληψης, καθώς η αποτελεσματική αντιρετροϊκή αγωγή μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης του HIV.
Το προσωπικό των Μονάδων Λοιμώξεων κλήθηκε να υποστηρίξει τη διαχείριση της πανδημίας COVID-19, δυσχεραίνοντας ακόμη περισσότερο τη φροντίδα των ατόμων που ζουν με HIV και λαμβάνουν αγωγή. Η υποστήριξη των Μονάδων Λοιμώξεων με υλικοτεχνική υποδομή και προσωπικό προβάλλει ως επιτακτική και άμεση ανάγκη για τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Ιδιαίτερη μέριμνα θα πρέπει να δοθεί σε άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, όπως οι ΧΕΝ και οι μετανάστες. Ειδικότερα για τους ΧΕΝ, ιδιαίτερης σημασίας είναι η ένταξή τους σε προγράμματα απεξάρτησης, η διασφάλιση της διασύνδεσής τους με τις Μονάδες Λοιμώξεων, η παραμονή τους στη θεραπεία και παρακολούθηση, καθώς και η προώθηση του ελέγχου για HIV μεταξύ αυτών.
Επιπλέον, επιβάλλεται η διατήρηση και περαιτέρω επέκταση των προγραμμάτων παρέμβασης και μείωσης της βλάβης, καθώς και η υλοποίηση στοχευμένων παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση της φτώχειας, της έλλειψης σταθερού καταλύματος και των διακρίσεων.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας πραγματοποιεί εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στο κέντρο της Αθήνας. Συγκεκριμένα την Τετάρτη 1η Δεκεμβρίου (15:00-21:00), στην κινητή μονάδα του ΕΟΔΥ, που θα βρίσκεται στο Γκάζι – Σταθμός Μετρό Κεραμεικός, εξειδικευμένο προσωπικό θα παρέχει υπηρεσίες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον HIV, με στόχο την προαγωγή της ασφαλέστερης σεξουαλικής επαφής, τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ατόμων που ζουν με τον HIV καθώς και την αντιμετώπιση του κοινωνικού στίγματος.
Ο ΕΟΔΥ πραγματοποιεί διαφορετικές δράσεις με στόχευση στις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, καθώς και στην κοινότητα με σκοπό την αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπιση του HIV/AIDS.
Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS – 1/12/2021
Μήνυμα του Πρύτανη Καθηγητή Μ.-Α. Δημόπουλου
Η 1η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του ιού της Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας, γνωστότερου ως ιού HIV και του συναφούς συνδρόμου AIDS. Η φετινή 1η Δεκεμβρίου νοηματοδοτείται και από το βίωμα της πανδημίας, αλλά και την συμπλήρωση 40 ετών της πορείας του κινήματος για τον HIV/AIDS στην Ελλάδα.
Τα πρώτα περιστατικά AIDS καταγράφηκαν στις ΗΠΑ το 1981. Ενώ το υπεύθυνο παθογόνο, ο HIV, ταυτοποιήθηκε δύο χρόνια αργότερα. Σε αυτά τα πρώτα χρόνια γνωρίζαμε λίγα για τον HIV και το AIDS, τόσο η επιστημονική κοινότητα, όσο και γενικότερα η κοινωνία.
Μέσα στα επόμενα χρόνια ο HIV εξαπλώθηκε σε παγκόσμια κλίμακα λαμβάνοντας διαστάσεις επιδημίας.
Τον Νοέμβριο του 1990 στο περιοδικό LIFE δημοσιεύθηκε από τη φωτογράφο Therese Frare η φωτογραφία του αποσκελετωμένου, ετοιμοθάνατου ασθενή και ακτιβιστή David Kirby. Αυτή η φωτογραφία έμελλε να αλλάξει το πρόσωπο του AIDS, συγκροτώντας μια αναπαράσταση που σόκαρε την παγκόσμια κοινή γνώμη, η οποία έβλεπε για πρώτη φορά τόσο καθαρά τον πόνο και τον τρόμο μιας ασθένειας, τόσο για τον ασθενή, όσο και για την οικογένειά του .
Από τότε, όμως, με τα λίγα που γνωρίζαμε ως επιστημονική κοινότητα και με τον φόβο και τον τρόμο που προκαλούσε ακόμα και το άκουσμα των όρων HIV/AIDS, οι επιστημονικές εξελίξεις σε αυτό το ζήτημα ήταν πολλές και σημαντικές.
Όμως, πλέον σήμερα μπορούμε να αφήσουμε τον φόβο και τον τρόμο πίσω, κυρίως λόγω της επιστημονικής γνώσης και των διαθέσιμων μέσων για την αντιμετώπιση του ιού HIV.
Ανάμεσα σε όσους έχουν διαγνωστεί με HIV και λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή ο στόχος καταστολής του ιού κατά 95% είναι όλο και πιο προσιτός, αλλά είναι πιο δύσκολος σε παιδιά και εφήβους και η μακροχρόνια καταστολή του ιού αποτελεί μία πρόκληση. Η καταστολή του ιού προφυλάσσει τόσο τον ίδιο τον ασθενή από μακροχρόνιες επιπλοκές όσο και τους άλλους ανθρώπους.
Ο στόχος των Ηνωμένων εθνών το 2014 για το Πρόγραμμα έναντι του HIV/AIDS ήταν η καταστολή του ιού από όσους νοσούν κατά 95% έως το 2030.
Δεδομένα από 148 νοσοκομεία σε 31 χώρες ανά τις πέντε ηπείρους, συλλέχθηκαν για 21.500 παιδιά και εφήβους και 255.000 ενήλικες με HIV που ξεκίνησαν αντιρετροϊκή αγωγή μεταξύ του 2010 και του 2019, και αναλύθηκε το ποσοστό καταστολής του ιού ένα, δύο και τρία έτη μετά την έναρξη της αγωγής. Τα αποτελέσματα καταστολής του ιού, όπως αυτή ορίστηκε ως κάτω από 1000 αντίγραφα του ιού ανά ml αίματος, στους ενήλικες ήταν 79% μετά τον πρώτο χρόνο, 72% μετά από δύο χρόνια και 65% μετά από τρία έτη αντιρετροϊκής αγωγής. Τα αντίστοιχα ποσοστά σε παιδιά και εφήβους ήταν 64%, 62% και 59% μετά από ένα, δύο και τρία έτη αντίστοιχα.
Τα αποτελέσματα αυτά καταδεικνύουν ότι τα προγράμματα θεραπείας του HIV πρέπει να εξελιχθούν περαιτέρω ειδικά στις ευαίσθητες ομάδες των παιδιών και εφήβων, ώστε να πλησιάσουμε τον στόχο που έχει τεθεί για το 2030.
Όλοι μαζί, συντονισμένα, μπορούμε να υψώσουμε ένα αποτελεσματικό τοίχος προστασίας έναντι και του ιού της Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας.
Παγκόσμια Ημέρα για το AIDS: Επείγουσα ανάγκη να τερματιστούν οι ανισότητες
Την επείγουσα ανάγκη να τερματιστούν οι ανισότητες που προκαλούν το AIDS και άλλες πανδημίες σε όλο τον κόσμο, τονίζουν τα Ηνωμένα Έθνη, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS η οποία τιμάται κάθε χρόνο την 1η Δεκεμβρίου.
Σαράντα χρόνια από τότε που αναφέρθηκαν τα πρώτα κρούσματα AIDS, ο HIV εξακολουθεί να απειλεί τον κόσμο. Σήμερα, ο κόσμος βρίσκεται εκτός τροχιάς από την τήρηση της κοινής δέσμευσης για τον τερματισμό του AIDS έως το 2030, όχι λόγω έλλειψης γνώσεων ή εργαλείων για την καταπολέμησή του, αλλά λόγω των δομικών ανισοτήτων που εμποδίζουν τις αποδεδειγμένες λύσεις για την πρόληψη και τη θεραπεία του HIV.
Οι οικονομικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και νομικές ανισότητες πρέπει να τερματιστούν επειγόντως εάν θέλουμε να τερματίσουμε το AIDS έως το 2030, τονίζει ο ΟΗΕ. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι αν και υπάρχει η αντίληψη πως μια περίοδος κρίσης δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να δοθεί προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των υποκείμενων κοινωνικών αδικιών, είναι σαφές ότι χωρίς αυτό η κρίση δεν μπορεί να ξεπεραστεί.
Παγκόσμιες στατιστικές για τον HIV
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, 37,7 εκατομμύρια άνθρωποι, παγκοσμίως, ζούσαν με HIV το 2020, ενώ 680.000 πέθαναν από ασθένειες που σχετίζονται με το AIDS την ίδια χρονιά.
Από την έναρξη της επιδημίας, υπολογίζεται ότι 79,3 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV και 36,3 εκατομμύρια έχουν πεθάνει από ασθένειες που σχετίζονται με το AIDS.
Από τα 37,7 εκατομμύρια ανθρώπους που ζούσαν με HIV το 2020, 36 εκατομμύρια ήταν ενήλικες, 53% ήταν γυναίκες και κορίτσια, ενώ σε ποσοστό 84% γνώριζαν την κατάστασή τους.
Το 2020, 73% όλων των ανθρώπων που ζουν με HIV είχαν πρόσβαση σε θεραπεία.
Οι νέες μολύνσεις HIV έχουν μειωθεί κατά 52% από την κορύφωση το 1997.
Οι θάνατοι που σχετίζονται με το AIDS έχουν μειωθεί κατά 64% από την κορύφωση το 2004 και κατά 47% από το 2010.
Τα άτομα που ζουν με HIV παρουσιάζουν υψηλότερες συννοσηρότητες από την COVID-19 από τα άτομα που δεν ζουν με HIV. Μελέτες από την Αγγλία και τη Νότια Αφρική διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος θανάτου από COVID-19 μεταξύ των ατόμων με HIV ήταν διπλάσιος από αυτόν του γενικού πληθυσμού.
Η υποσαχάρια Αφρική φιλοξενεί τα δύο τρίτα (67%) των ανθρώπων που ζουν με HIV, αλλά τον Ιούλιο του 2021, λιγότερο από 3% των ανθρώπων στην Αφρική είχαν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου για την COVID-19.
Ο κίνδυνος μόλυνσης με HIV είναι:
35 φορές υψηλότερος μεταξύ των ατόμων που κάνουν ενέσιμα ναρκωτικά.
34 φορές υψηλότερος για τις τρανς γυναίκες.
26 φορές υψηλότερος για τους εργαζόμενους του σεξ.
25 φορές υψηλότερος μεταξύ των ομοφυλόφιλων ανδρών και άλλων ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες.
Δ. Μιχαηλίδου: Η Πολιτεία αποκαθιστά μια αδικία απέναντι στους ανθρώπους που ζουν με HIV ή Ηπατίτιδα Β και αδικαιολόγητα στερήθηκαν μέχρι σήμερα το δικαίωμα να γίνονται ανάδοχοι ή θετοί γονείς
Από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εκδόθηκε η ακόλουθη ανακοίνωση:
